Trong bối cảnh doanh số bán xe điện ngày càng tăng, vấn đề lớn nhất hiện nay đối với các nhà cung cấp điện, các công ty cung cấp sạc và chính phủ là đảm bảo vận hành hàng triệu xe mà không làm sập lưới điện và tránh phải tốn hàng tỷ USD để nâng cấp lưới điện. Giải pháp cho vấn đề này chính là sạc thông minh.
Phần mềm sạc thông minh cho phép chủ xe dù cắm sạc vào giờ cao điểm, nhưng xe sẽ tự động nạp điện vào giờ thấp điểm để tiết kiệm chi phí. Điều này sẽ giúp lưới điện tránh bị quá tải, đồng thời tận dụng được nguồn năng lượng tái tạo và tiết kiệm tiền cho chủ xe. Công ty kiểm toán Ernst & Young ước tính đến năm 2030, châu Âu sẽ có 65 triệu xe điện và con số này đến năm 2035 là 130 triệu xe. Nếu không có giải pháp này, việc hàng triệu chủ xe cùng sạc sau giờ làm sẽ khiến các lưới điện bị quá tải, dẫn đến sập nguồn.
Giám đốc điều hành (CEO) công ty cung cấp sạc xe điện Connected Kerb, Chris Pateman-Jones cho biết việc chuyển sang xe điện sẽ gần như là bất khả thi nếu không có sạc thông minh. Ông cho biết với việc sử dụng ứng dụng của Connected Kerb trên điện thoại thông minh, người dùng có thể thiết lập tốc độ sạc, thời gian sạc và chọn sạc chậm với mức giá tiết kiệm là 0,26 USD/kilowatt.
Tuy nhiên, sạc thông minh ở nơi công cộng là một thách thức lớn bởi hiện có rất ít trạm sạc như vậy cho những người không thể sạc ở nhà do đỗ xe trên phố. Theo báo cáo của EY và tổ chức điện lực châu Âu (Eurelectric), đến năm 2035, riêng châu Âu sẽ cần 9 triệu trạm sạc công cộng, tăng mạnh so với mức 374.000 trạm sạc hiện nay.
Ước tính gần 20% xe mới bán tại Hà Lan và gần 12% xe mới bán tại Anh trong năm 2021 là xe chạy bằng điện hoàn toàn. Tại Anh, nơi sạc thông minh tại nhà rất phổ biến, nhiều chủ xe điện đều không biết đến loại sạc này. Còn tại Mỹ, hiện chỉ có rất ít nhà cung cấp sạc thông minh. Liên minh Điện lực thông minh ước tính chỉ có 50 trên tổng số 3.000 công ty điện tại Mỹ cung cấp dịch vụ sạc thông minh. Công ty Connected Kerb đã đặt mục tiêu đến năm 2030 lắp được 190.000 trạm sạc trên các đường phố nước Anh, qua đó giúp các nhà cung cung cấp điện dự đoán được xu hướng sử dụng dịch vụ của người tiêu dùng và bán điện mức giá thấp khi có nhiều nguồn năng lượng tái tạo. Một số công ty điện của Anh đã bán điện ngoài giờ cao điểm với giá thấp cho dịch vụ sạc thông minh tại nhà, song rất ít chủ xe điện sử dụng. Ước tính sạc thông minh sẽ giúp các tài xế Anh tiết kiệm được tổng cộng 13,5 tỷ USD vào năm 2030.
Bên cạnh đó, trong tương lai gần, người dùng sẽ được tiếp cận "sạc hai chiều", khi chủ sở hữu xe điện có thể bán lại điện trong pin xe cho các nhà cung cấp điện trong giờ cao điểm. Mục đích của sạc hai chiều là giúp cân bằng lưới điện, đồng thời là giải pháp tối ưu thay cho việc nâng cấp lưới điện rất tốn kém. Hiệp hội We Drive Solar ước tính một xe điện sạc đủ có thể cung cấp điện cho một hộ gia đình tại Hà Lan trong một tuần. Trong khi đó, Cơ quan giám sát năng lượng độc lập của Anh (Ofgem) nhận định lượng điện tiết kiệm được nhờ sạc thông minh và hai chiều vào năm 2050 có thể tương đương lượng điện do nhà máy điện hạt nhân 10 Hinkley Point C đang trong quá trình xây dựng tại Anh cung cấp.
Hiện có rất ít xe ngoài Renault và mẫu Ioniq mới nhất của Hyundai có khả năng sạc hai chiều. Tại Mỹ, hiện có 10 dự án xe bus cung cấp điện đang được triển khai. Công ty Nuvve Holding Corp có trụ sở tại California đã hợp tác Stonepeak để thành lập liên doanh Levo, nhằm cho phép các chủ xe điện bán điện cho các công ty năng lượng. Ngày càng nhiều hãng xe hướng tới cung cấp sạc hai chiều. Ford Motor Co đã hợp tác với công ty điện Mặt Trời Sunrun Inc để sử dụng xe tải F-150 Lightning cung cấp điện cho nhà ở.
Đặng Ánh
