 |
| Chăn thả dê tại Ninh Thuận. Ảnh: Nguyễn Thành – TTXVN |
Gia đình ông Ngô Tý, xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam tận dụng vùng núi đá Sơn Hải ở địa phương để nuôi dê. Ông Tý cho biết đã từng nuôi bò, cừu nhưng dê vẫn là con vật được gia đình ông chọn làm kế sinh nhai do chi phí đầu tư ban đầu thấp, ít tốn công chăm sóc, dê ít bệnh tật. Buổi sáng lùa dê lên núi để chúng tự kiếm ăn cỏ, lá cây bụi, đến chiều lùa về; thỉnh thoảng cắt cỏ, lá cây bổ sung thêm thức ăn cho dê. Thịt dê lâu nay được coi là món ăn đặc sản nên có giá bán khá cao so với một số loại vật nuôi khác. Ông Tý chia sẻ: “Lúc đầu, gia đình tôi nuôi 10 con, đến nay đàn dê đã phát triển lên 60 con. Dê mắn đẻ, trung bình dê cái đẻ một năm 2 lứa, mỗi lứa từ 2 - 3 con, sau 6 - 8 tháng nuôi, mỗi con cân nặng từ 25 - 30 kg có thể xuất bán. Thương lái thu mua dê với giá khá ổn định từ 100.000 - 130.000 đồng/kg thịt hơi, dê giống từ 140.000 – 160.000 đồng/kg (tùy dê đực hay dê cái có mức giá khác nhau). Dê được giá nên tuần trước tôi bán 5 con dê thịt thu lãi gần 20 triệu đồng”. Hiện bên cạnh phương thức chăn thả dê ngoài tự nhiên, các hộ nuôi áp dụng mô hình nuôi dê vỗ béo nhốt chuồng nhằm rút ngắn thời gian xuất bán xuống còn 5 - 6 tháng nuôi. Theo các hộ nuôi dê tại địa phương, để có đàn dê khỏe mạnh, sinh trưởng và phát triển tốt thì khâu lựa chọn giống dê để vỗ béo rất quan trọng. Đối với dê cái nên lựa con có thân hình nở nang, cân đối, bộ lông bóng mượt, ngực sâu. Đối với dê đực chọn những con khỏe mạnh, cổ to, tứ chi nhanh nhẹn và hai tinh hoàn to đều.
 |
| Truy xuất nguồn gốc sản phẩm đặc thù dê Ninh Thuận bằng ứng dụng quét mã tem điện tử trên điện thoại. Ảnh: Nguyễn Thành – TTXVN |
Cùng với lựa chọn giống dê, người nuôi cần chú ý làm sàn cho dê ở cách mặt đất từ 0,7 - 1 mét đảm bảo độ khô ráo, thoáng mát. Vật liệu làm sàn có thể ghép bằng các cây tre, nứa hoặc thanh gỗ chắc chắn; giữa các thanh ghép phải có khe hở để chất thải từ dê lọt xuống dễ dàng, vệ sinh chuồng trại định kỳ, tẩy uế bằng vôi bột. Chuồng trại phải có ngăn nhốt riêng dê đực giống với các dê chửa gần đẻ, dê mẹ và dê con để tránh bị ảnh hưởng do dê đực giống vốn có nhu cầu sinh lý cao. Dê là loài động vật dễ nuôi, ăn tạp nên người nuôi có thể tận dụng những thức ăn có sẵn quanh nhà như rau, cỏ, lá nho, táo, mít, chuối, dâm bụt làm thức ăn cho dê. Người nuôi lưu ý không chăn thả dê khi trời mưa, thời tiết quá nắng, mỗi ngày chỉ cần cho dê ra ngoài kiếm ăn 5 đến 6 tiếng. Để dê mau lớn đỡ bệnh tật, ngoài việc phải cho ăn thức ăn sạch, khô nước, cần phòng dịch cho dê một số bệnh chính như lở mồm long móng, tụ huyết trùng, viêm phổi, tiêu chảy và chướng bụng đầy hơi. Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Thuận, tổng đàn dê của tỉnh hiện khoảng 138.000 con, các giống dê được nuôi nhiều gồm dê cỏ địa phương, dê Bách thảo, dê Saanen, dê Alpine, dê Boer. Ninh Thuận có khí hậu khô nóng quanh năm rất phù hợp với đặc tính sinh học của dê, giúp dê sinh trưởng và phát triển nhanh. Hiện việc chăn nuôi dê ở Ninh Thuận chủ yếu theo hình thức chăn thả tự do, kết hợp nuôi nhốt cho ăn thức ăn tự nhiên nên cho chất lượng thịt tốt, an toàn. Đặc biệt, Ninh Thuận có nhiều núi đá vôi với các loại cây đặc trưng như giò gai, giò vàng, bách bộ, ô zô, lim xẹt, dướng, bầu trích, mộc sông; trong đó, có nhiều loại là cây lá thuốc quý, nhờ ăn những loại lá trên, thịt dê núi Ninh Thuận luôn có màu đỏ tươi, khi ăn thơm và rất ngọt. So sánh với những nơi khác nếu cho ăn ngô, cám nhiều thì dê nhiều lông, mỡ dày, thịt thường có màu đỏ nhạt và nhão; hay ở những nơi có 2 mùa mưa và khô thì dê thường có màu lông vàng, da dày để chống nóng, thịt có màu đỏ nhạt, mùi nồng hơn. Sản phẩm dê Ninh Thuận được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp văn bằng bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận “Dê Ninh Thuận” vào năm 2017; được công nhận là 1 trong 12 sản phẩm đặc thù của tỉnh. Để nâng cao chất lượng, uy tín sản phẩm thịt dê Ninh Thuận trên thị trường, ngành chức năng tỉnh Ninh Thuận tăng cường quản lý về thú y, vệ sinh an toàn thực phẩm, triển khai dán tem điện tử truy xuất nguồn gốc sản phẩm thịt dê trong sản xuất, kinh doanh. Trong tình hình dịch bệnh trên đàn lợn diễn biến phức tạp, nuôi dê đang là một trong những hướng phát triển kinh tế phù hợp điều kiện của Ninh Thuận. Thời gian tới, ngành nông nghiệp tỉnh tiếp tục hỗ trợ, triển khai nhân rộng mô hình nuôi dê; đồng thời phối hợp với các ngành chuyên môn tập huấn cho bà con kỹ thuật chăn nuôi dê để phát triển kinh tế gia đình, từng bước vươn lên khá giàu, góp phần tích cực vào việc phát triển kinh tế và xây dựng nông thôn mới ở địa phương.
Nguyễn Thành
