Ỳ ạch di dời
Theo ông Lê Trần Kiên, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh, hiện trên toàn địa bàn có khoảng 21.851 căn nhà trên và ven kênh rạch thuộc 61 dự án được phân loại thành 3 nhóm thực hiện. Đối với nhóm thực hiện bằng nguồn vốn ngân sách, có 7 dự án đã có chủ trương đầu tư với số lượng 2.204 căn. Hiện UBND quận 4, 6, 7, Bình Thạnh đã thực hiện bồi thường được 1.678 căn. Một số dự án khác đã được ghi vốn chuẩn bị đầu tư với quy mô 7.910 căn, tổng mức bồi thường dự kiến 12.458 tỷ đồng, nhưng hiện cũng chỉ ghi vốn chuẩn bị đầu tư được 14 tỷ đồng. UBND các quận đang chuẩn bị thực hiện như khảo sát, đo vẽ hiện trạng, điều tra, kiểm đếm, thông báo thu hồi đất…
“Nặng gánh” nhất là nhóm dự án được thực hiện theo hình thức đối tác công tư (PPP) chỉ với 6 dự án, quy mô di dời 6.223 căn, nhưng tổng kinh phí bồi thường lên tới hơn 19.000 tỷ đồng.
Phương thức thực hiện là hợp đồng BT (xây dựng – chuyển giao), thành phố sẽ thanh toán quỹ đất cho chủ đầu tư tham gia. Đồng thời, tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư để khai thác quỹ đất dọc các tuyến kênh rạch hoặc dự án khác để kinh doanh thu hồi vốn.
Trong khi đó, nhóm dự án xây dựng nhà ở thương mại kết hợp chỉnh trang đô thị đang được các chủ đầu tư tự thoả thuận bồi thường được gần 17/35ha, vẫn còn dang dở 1.801 căn chưa di dời xong.
Hiện nay, có 3 dự án đã được Hội đồng nhân dân thành phố thông qua chủ trương thu hồi đất để thực hiện chỉnh trang đô thị.
Tuy nhiên, do chưa hoàn tất bồi thường giải phóng mặt bằng, chưa đảm bảo quyền sử dụng đất hợp pháp nên sẽ chuyển qua hình thức đấu thầu để lựa chọn chủ đầu tư.
Tháo dỡ ít ỏi chung cư cũ xuống cấp
Trong thời gian qua, Trung ương đã cho phép UBND thành phố phân cấp, phân quyền cho UBND các quận huyện, thậm chí thành phố nhiều lần tổ chức hội nghị kêu gọi doanh nghiệp tham gia chương trình xây mới chung cư thay thế chung cư cũ xuống cấp nghiêm trọng. Tuy nhiên, con số thực tế sau hơn 2,5 năm thực hiện lại khiến không ít người phải giật mình.
Báo cáo của Sở Xây dựng thành phố cho thấy, trên địa bàn có 474 chung cư cũ xây dựng trước năm 1975; trong đó, có 15 chung cư cấp D (cấp hư hỏng nặng, 8 chung cư cấp độ nguy hiểm).
Hiện nay, cũng chỉ mới có 5 chung cư đang thực hiện di dời; trong đó, chỉ có 1 chung cư đã xây dựng thành dự án trung tâm thương mại, 2 chung cư đã cải tạo chuyển đổi mục đích sử dụng.
Về lựa chọn chủ đầu tư, thành phố đã công nhận chủ đầu tư để xây dựng chung cư mới thay thế cho 6 chung cư gồm chung cư 11 Võ Văn Tần (quận 3), chung cư 128 Hai Bà Trưng (quận 1), chung cư 134A Lý Chính Thắng (quận 3), chung cư Nakyco (quận Tân Phú), chung cư Thanh Đa (lô IV, lô VI quận Bình Thạnh), chung cư 239 Cách mạng tháng Tám (quận 3).
Đối với bồi thường giải phóng mặt bằng, các quận và chủ đầu tư chỉ mới thoả thuận di dời được 441 hộ dân tại 11 chung cư, tháo dỡ được toàn bộ 6 chung cư.
Là địa bàn có khá nhiều nhà trên và ven kênh rạch cần di dời, ông Trần Hoàng Quân, Chủ tịch UBND quận 4 thừa nhận, khó khăn hiện nay là không có quỹ nhà tái định cư để thực hiện di dời khoảng 1.700 căn nhà trên địa bàn quận.
Còn theo ông Huỳnh Văn Hạnh, Giám đốc Sở Tư pháp thành phố, hiện nay ngoài vấn đề thiếu quỹ đất còn là bài toán nan giải tìm nguồn kinh phí thực hiện di dời. Vì thế trước mắt, thành phố cần tập trung thực hiện trước những dự án đơn giản. Nếu không làm nhanh sẽ không đạt được như kế hoạch đề ra vì chương trình chỉnh trang đô thị sẽ kết thúc giai đoạn đầu vào năm 2020.
Lãnh đạo Sở Xây dựng thành phố cũng cho biết, để có quỹ nhà phục vụ tái định cư thực hiện chương trình chỉnh trang và phát triển đô thị, Sở Xây dựng sẽ phối hợp với UBND các quận huyện tập trung phát triển 11.000 căn nhà ở xã hội.
Ngoài ra, Sở Xây dựng thành phố cũng sẽ theo dõi và thúc đẩy tiến độ các dự án phát triển nhà ở thương mại; đảm bảo cung cấp 38.500 căn hộ và nền đất cho các hộ gia đình, cá nhân đủ điều kiện bồi thường, tiền bồi thường cao hơn giá thương mại để có thể chủ động và tự chọn lựa nơi ở mới.
Tại cuộc họp đánh giá 2,5 năm thực hiện Chương trình chỉnh trang và phát triển đô thị trên địa bàn thành phố giai đoạn 2016 – 2020, ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị Sở Xây dựng thành phố xác định những mặt được và chưa được để đề ra giải pháp thiết thực đồng thời tính toán các vấn đề phát sinh mới.
Đối với việc tái định cư và bồi thường giải phóng mặt bằng nhà trên ven, kênh rạch không có cơ sở pháp lý rõ ràng, ông Nguyễn Thành Phong yêu cầu các sở, ngành, quận, huyện vận dụng đơn giá bồi thường, hỗ trợ hợp lý, tính toán đồng bộ việc bố trí tái định cư, gắn việc di dời nhà ở ven kênh rạch đồng bộ với việc ổn định đời sống của người dân./.
Theo ông Lê Trần Kiên, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh, hiện trên toàn địa bàn có khoảng 21.851 căn nhà trên và ven kênh rạch thuộc 61 dự án được phân loại thành 3 nhóm thực hiện. Đối với nhóm thực hiện bằng nguồn vốn ngân sách, có 7 dự án đã có chủ trương đầu tư với số lượng 2.204 căn. Hiện UBND quận 4, 6, 7, Bình Thạnh đã thực hiện bồi thường được 1.678 căn. Một số dự án khác đã được ghi vốn chuẩn bị đầu tư với quy mô 7.910 căn, tổng mức bồi thường dự kiến 12.458 tỷ đồng, nhưng hiện cũng chỉ ghi vốn chuẩn bị đầu tư được 14 tỷ đồng. UBND các quận đang chuẩn bị thực hiện như khảo sát, đo vẽ hiện trạng, điều tra, kiểm đếm, thông báo thu hồi đất…
 |
| Nhà ven kênh Bến Nghé (quận 1) cần di dời để chỉnh trang đô thị. Ảnh: Hoàng Hải-TTXVN |
“Nặng gánh” nhất là nhóm dự án được thực hiện theo hình thức đối tác công tư (PPP) chỉ với 6 dự án, quy mô di dời 6.223 căn, nhưng tổng kinh phí bồi thường lên tới hơn 19.000 tỷ đồng.
Phương thức thực hiện là hợp đồng BT (xây dựng – chuyển giao), thành phố sẽ thanh toán quỹ đất cho chủ đầu tư tham gia. Đồng thời, tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư để khai thác quỹ đất dọc các tuyến kênh rạch hoặc dự án khác để kinh doanh thu hồi vốn.
Trong khi đó, nhóm dự án xây dựng nhà ở thương mại kết hợp chỉnh trang đô thị đang được các chủ đầu tư tự thoả thuận bồi thường được gần 17/35ha, vẫn còn dang dở 1.801 căn chưa di dời xong.
Hiện nay, có 3 dự án đã được Hội đồng nhân dân thành phố thông qua chủ trương thu hồi đất để thực hiện chỉnh trang đô thị.
Tuy nhiên, do chưa hoàn tất bồi thường giải phóng mặt bằng, chưa đảm bảo quyền sử dụng đất hợp pháp nên sẽ chuyển qua hình thức đấu thầu để lựa chọn chủ đầu tư.
Tháo dỡ ít ỏi chung cư cũ xuống cấp
Trong thời gian qua, Trung ương đã cho phép UBND thành phố phân cấp, phân quyền cho UBND các quận huyện, thậm chí thành phố nhiều lần tổ chức hội nghị kêu gọi doanh nghiệp tham gia chương trình xây mới chung cư thay thế chung cư cũ xuống cấp nghiêm trọng. Tuy nhiên, con số thực tế sau hơn 2,5 năm thực hiện lại khiến không ít người phải giật mình.
Báo cáo của Sở Xây dựng thành phố cho thấy, trên địa bàn có 474 chung cư cũ xây dựng trước năm 1975; trong đó, có 15 chung cư cấp D (cấp hư hỏng nặng, 8 chung cư cấp độ nguy hiểm).
 |
| Nhà ven kênh Đôi (quận 8) cần di dời để chỉnh trang đô thị. Ảnh: Hoàng Hải-TTXVN |
Hiện nay, cũng chỉ mới có 5 chung cư đang thực hiện di dời; trong đó, chỉ có 1 chung cư đã xây dựng thành dự án trung tâm thương mại, 2 chung cư đã cải tạo chuyển đổi mục đích sử dụng.
Về lựa chọn chủ đầu tư, thành phố đã công nhận chủ đầu tư để xây dựng chung cư mới thay thế cho 6 chung cư gồm chung cư 11 Võ Văn Tần (quận 3), chung cư 128 Hai Bà Trưng (quận 1), chung cư 134A Lý Chính Thắng (quận 3), chung cư Nakyco (quận Tân Phú), chung cư Thanh Đa (lô IV, lô VI quận Bình Thạnh), chung cư 239 Cách mạng tháng Tám (quận 3).
Đối với bồi thường giải phóng mặt bằng, các quận và chủ đầu tư chỉ mới thoả thuận di dời được 441 hộ dân tại 11 chung cư, tháo dỡ được toàn bộ 6 chung cư.
Là địa bàn có khá nhiều nhà trên và ven kênh rạch cần di dời, ông Trần Hoàng Quân, Chủ tịch UBND quận 4 thừa nhận, khó khăn hiện nay là không có quỹ nhà tái định cư để thực hiện di dời khoảng 1.700 căn nhà trên địa bàn quận.
Còn theo ông Huỳnh Văn Hạnh, Giám đốc Sở Tư pháp thành phố, hiện nay ngoài vấn đề thiếu quỹ đất còn là bài toán nan giải tìm nguồn kinh phí thực hiện di dời. Vì thế trước mắt, thành phố cần tập trung thực hiện trước những dự án đơn giản. Nếu không làm nhanh sẽ không đạt được như kế hoạch đề ra vì chương trình chỉnh trang đô thị sẽ kết thúc giai đoạn đầu vào năm 2020.
Lãnh đạo Sở Xây dựng thành phố cũng cho biết, để có quỹ nhà phục vụ tái định cư thực hiện chương trình chỉnh trang và phát triển đô thị, Sở Xây dựng sẽ phối hợp với UBND các quận huyện tập trung phát triển 11.000 căn nhà ở xã hội.
Ngoài ra, Sở Xây dựng thành phố cũng sẽ theo dõi và thúc đẩy tiến độ các dự án phát triển nhà ở thương mại; đảm bảo cung cấp 38.500 căn hộ và nền đất cho các hộ gia đình, cá nhân đủ điều kiện bồi thường, tiền bồi thường cao hơn giá thương mại để có thể chủ động và tự chọn lựa nơi ở mới.
Tại cuộc họp đánh giá 2,5 năm thực hiện Chương trình chỉnh trang và phát triển đô thị trên địa bàn thành phố giai đoạn 2016 – 2020, ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị Sở Xây dựng thành phố xác định những mặt được và chưa được để đề ra giải pháp thiết thực đồng thời tính toán các vấn đề phát sinh mới.
Đối với việc tái định cư và bồi thường giải phóng mặt bằng nhà trên ven, kênh rạch không có cơ sở pháp lý rõ ràng, ông Nguyễn Thành Phong yêu cầu các sở, ngành, quận, huyện vận dụng đơn giá bồi thường, hỗ trợ hợp lý, tính toán đồng bộ việc bố trí tái định cư, gắn việc di dời nhà ở ven kênh rạch đồng bộ với việc ổn định đời sống của người dân./.
Trần Xuân Tình
Báo ảnh Dân tộc và Miền núi/TTXVN
