Năm 2023, nghệ thuật trình diễn dân gian hát Soóng cọ của người Sán Chỉ (nhóm thuộc dân tộc Sán Chay) tỉnh Quảng Ninh đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đến nay, loại hình nghệ thuật này trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của đồng bào Sán Chỉ ở huyện Bình Liêu (Quảng Ninh).

Người Sán Chỉ (thuộc dân tộc Sán Chay) ở tỉnh Quảng Ninh hiện chiếm khoảng 12% dân số toàn tỉnh, sống tập trung nhiều nhất ở xã Đại Dực (huyện Tiên Yên) và một số xã, như Lục Hồn, Húc Động (huyện Bình Liêu). 

Tối 15/3, tại huyện Bình Liêu, nghệ thuật trình diễn dân gian hát soóng cọ của người Sán Chỉ tỉnh Quảng Ninh được công bố là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Xuân này, đồng bào các dân tộc vùng cao Đại Dực của huyện Tiên Yên (Quảng Ninh) được đón Tết sớm cùng với lãnh đạo Đảng, Nhà nước trong không khí ấp áp, sum vầy cùng niềm vui vì sự đổi mới của quê hương.

Để góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, những năm qua, Đoàn Thanh niên huyện Tiên Yên (Quảng Ninh) đã xây dựng nhiều mô hình, hoạt động phong phú, đa dạng thu hút đông đảo đoàn viên, thanh thiếu nhi tham gia như: Biểu diễn văn nghệ tại phố đi bộ, các chương trình âm nhạc đường phố; mở lớp dạy hát Soóng Cọ (dân tộc Sán Chỉ) và hát Then (dân tộc Tày) cùng các trò chơi tập thể... Qua đó, góp phần việc giữ gìn, phát huy các giá trị bản sắc dân tộc và của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn, đồng thời thu hút nhiều du khách tới tham quan, trải nghiệm.

Là xã miền núi nằm ở phía Đông Bắc của huyện Tiên Yên (Quảng Ninh), cách trung tâm huyện khoảng 23km, Đại Dực hiện có 7 tộc người cùng sinh sống, trong đó người Sán Chỉ (nhóm địa phương thuộc dân tộc Sán Chay) chiếm tỷ lệ 83,3%. Nơi đây, cảnh quan thiên nhiên rất ưu đãi, với hệ thống ruộng bậc thang, khe suối, thác nước phong phú, đa dạng, là cơ hội để địa phương phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái.

Người Sán Chỉ tập trung chủ yếu ở Cao Bằng, phân bố chủ yếu tại 2 huyện Bảo Lạc, Bảo Lâm. Trong đó, ở Bảo Lạc người Sán Chỉ tập trung đông nhất tại các xã Cốc Pàng, Thượng Hà, Kim Cúc, Hưng Đạo, Sơn Lộ… Người Sán Chỉ có nền văn hóa truyền thống giàu bản sắc, trong đó, những tục lệ cưới xin cũng như một số dân tộc thiểu số khác rất phức tạp và qua nhiều nấc bước, đến nay vẫn được đồng bào bảo tồn và phát huy.

Sán Chỉ là bộ phận dân tộc thiểu số ít người của tỉnh Cao Bằng, tập trung chủ yếu ở các huyện Bảo Lạc, Bảo Lâm. Trong đời sống sinh hoạt tín ngưỡng văn hóa của người Sán Chỉ mang những nét văn hoá rất độc đáo, riêng biệt.

Cộng đồng người Sán Chỉ ở xã Nam Cao, huyện Bảo Lâm( Cao Bằng) đến nay còn giữ gìn, bảo tồn được nhiều nét văn hóa truyền thống của dân tộc mình về công trình kiến trúc nhà ở, trang phục, ẩm thực, lễ hội và kho tàng dân ca, dân vũ… phong phú, độc đáo, mang đậm bản sắc dân tộc.

Ở Cao Bằng, tộc người Sán Chỉ cư trú chủ yếu ở hai huyện: Bảo Lạc, Bảo Lâm. Đây là tộc người thiểu số còn giữ được những nét sinh hoạt văn hóa tinh thần truyền thống, trong đó, nghi lễ Thủm Cuổn cho người con trai đến tuổi trưởng thành là một trong những nghi lễ không thể thiếu và có giá trị giáo dục đối với những người đàn ông dân tộc Sán Chỉ.

Xóm người Sán Chỉ ở Khuổi Chủ, xã Thượng Hà, huyện Bảo Lạc (Cao Bằng) nằm ở lưng chừng núi, bên thượng nguồn sông Gâm hiền hòa, thơ mộng. Dù cuộc sống còn gặp nhiều khó khăn song đồng bào còn lưu giữ được nhiều giá trị văn hóa độc đáo và khá riêng biệt.