Lo ngại mất cân đối cung cầu bất động sản

Đang xuất hiện dấu hiệu lệch pha

Thị trường bất động sản (BĐS) đã có những chuyển động tích cực, phát triển ổn định từ năm 2015 đến nay, biểu hiện qua những con số “biết nói”. Theo đó, lượng giao dịch tăng đều từ đầu năm đến nay. Tổng số giao dịch tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh trong 6 tháng đầu năm là khoảng 15.300 giao dịch. Giá BĐS tăng 3 - 7%, cao hơn so với cùng kỳ 2015 là 3 - 5%. Hàng tồn kho hiện chỉ còn 37.489 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm ngoái là 67.443 tỷ đồng.

Mặc dù vậy, thị trường vẫn tiềm ẩn những yếu tố rủi ro. Theo ông Nguyễn Trần Nam, Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam, cơ cấu hàng hóa trên thị trường đang mất cân đối, thiếu vắng sản phẩm giá trung bình và thấp. Việc phát triển nhà ở xã hội (NOXH) có xu hướng chậm lại, phân khúc nhà ở cho thuê chưa có điều kiện phát triển…

“Sự lệch pha ngày càng cao trong quan hệ cung cầu, phân khúc nhà ở cao cấp tăng trưởng mạnh hơn so với NOXH và nhà thương mại giá rẻ. Đây là điều phải rất quan tâm. Theo dự báo, có khả năng đến cuối năm nay hoặc giữa năm 2017 có thể dư thừa sản phẩm cao cấp, trong khi NOXH lại thiếu rất nhiều”, Bộ trưởng lưu ý. Do vậy, theo ông Phạm Hồng Hà, đẩy mạnh chương trình phát triển NOXH chính là giải pháp cơ bản để giải quyết lệch pha cung cầu.

Ngoài việc phát triển NOXH, một số giải pháp khác cũng được Bộ trưởng đưa ra nhằm phát triển thị trường BĐS minh bạch, bền vững. Theo đó, cần minh bạch hóa thông tin và tăng cường tập huấn, phổ biến kiến thức cho đội ngũ hoạt động trong lĩnh vực này; tiếp tục nghiên cứu và có cơ chế mới thúc đẩy nguồn vốn cho thị trường BĐS; nâng cao chất lượng quản lý nhà nước đối với thị trường BĐS; thực hiện tốt các quy định về đảm bảo quyền lợi của các bên tham gia giao dịch BĐS; tăng cường công tác thanh tra kiểm tra nhưng không cản trở hoạt động bình thường của doanh nghiệp, hạn chế sự chồng chéo trong hoạt động thanh tra.

Giảm thủ tục cho doanh nghiệp

Về phía các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây dựng, điều mà họ mong muốn là giảm bớt các thủ tục hành chính rườm rà, cũng như hoàn thiện hệ thống pháp luật trong đầu tư kinh doanh BĐS.

Chẳng hạn như hiện nay pháp luật đã cho phép người nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam nhưng lại chưa có hướng dẫn cụ thể, gây khó khăn cho doanh nghiệp thực hiện. Ông Nguyễn Trần Nam kiến nghị, Bộ Xây dựng cần chủ trì làm việc với các cơ quan chức năng để có hướng dẫn cụ thể về thủ tục cấp visa cho người nước ngoài đến Việt Nam mua nhà, thủ tục chuyển tiền vào, chuyển tiền ra khi mua bán BĐS, cũng như quy định cụ thể các khu vực hạn chế mua bán BĐS vì an ninh quốc gia.

Ông Nguyễn Trần Nam dẫn chứng, ở Mỹ, Thái Lan... nếu người nước ngoài có sở hữu nhà ở sẽ được cấp thẻ xanh. Bộ Xây dựng nên chủ động cải thiện vấn đề visa, tạo thuận lợi cho người nước ngoài chuyển tiền vào để mua và chuyển tiền ra khi có lợi nhuận từ kinh doanh BĐS tại Việt Nam.

“Việc có các quy định hướng dẫn cụ thể sẽ tạo điều kiện cho thị trường phát triển lành mạnh, minh bạch và thuận lợi cho các doanh nghiệp cũng như chuẩn hóa đối với hoạt động quản lý nhà nước”, ông Nam nói.

Theo ông Tạ Văn Tố, Tổng Giám đốc Công ty CP tập đoàn CEO, hiện nay để xác định giá bán NOXH phải làm hai lần (giá tạm tính để làm cơ sở kinh doanh và giá quyết toán sau khi hoàn thành dự án làm cơ sở để cấp sổ đỏ cho khách hàng). Điều này khiến thủ tục bị tăng lên nhiều.

Còn ông Nguyễn Quốc Hiệp, Tổng Giám đốc GP Invest thì nêu thực tế, dù thủ tục đầu tư xây dựng liên quan đến cấp bộ, thành phố đã được cải thiện nhiều nhưng doanh nghiệp sợ nhất là vấp phải thủ tục cấp quận, phường bởi rất lòng vòng, nhiêu khê “không biết đâu mà gỡ”.

Giải đáp ý kiến của doanh nghiệp, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Đỗ Đức Duy cho biết, Bộ đang rà soát toàn bộ văn bản pháp luật xây dựng, lồng ghép một số thủ tục trước cấp phép xây dựng, làm nhiều thủ tục cùng một thời điểm để rút ngắn thời gian; đồng thời đẩy mạnh phân cấp phân quyền trong cấp phép. Liên quan đến phương án tính giá NOXH, ông Duy cho biết, Bộ Xây dựng đã có thông tư tháo gỡ theo hướng chỉ cần tính giá một lần, không cần đợi giá quyết toán nữa.

Hiệp hội BĐS đang phối hợp với các cơ quan của Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng địa phương trong hoạt động thu thập, tổng hợp thông tin dữ liệu thị trường BĐS hàng tháng nhằm thiết lập cơ sở dữ liệu thông tin một cách hệ thống để cung cấp thường xuyên, phục vụ công tác quản lý của cơ quan nhà nước và nhu cầu thông tin của thị trường.