Chiều 11/3, tại Hà Nội, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức Hội thảo về công tác chuẩn bị đề thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông từ năm 2025 theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh, công tác kiểm tra, đánh giá, công tác khảo thí nói chung và công tác ra đề thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông luôn là việc khó khăn, nhạy cảm, phức tạp, áp lực, đòi hỏi có nhân lực, vật lực, phối hợp từ chuyên môn đến đảm bảo an ninh cho đề thi. Bên cạnh đó, để kết quả kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông đảm bảo tin cậy, cần đảm bảo sự nghiêm túc, công bằng không chỉ ở công tác ra đề, mà còn ở công tác coi thi, chấm thi.
Để công tác khảo thí, ra đề thi thời gian tới tốt hơn nữa, Thứ trưởng đề nghị Cục Quản lý chất lượng tổng hợp, tiếp thu ý kiến các chuyên gia, cán bộ quản lý và giáo viên để tham mưu cho lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục bổ sung cho phương án thi, cấu trúc định dạng đề thi nếu thấy hợp lý, khoa học.
Cục Quản lý chất lượng tiếp tục triển khai tập huấn xây dựng ngân hàng đề thi và ra đề thi cho cán bộ cốt cán của các Sở Giáo dục và Đào tạo; đồng thời, xây dựng kế hoạch chi tiết soạn thảo đề thi minh họa để sớm công bố, làm căn cứ cho các cơ sở giáo dục phổ thông dạy và học, kiểm tra đánh giá thường xuyên, đánh giá định kỳ; các cơ sở giáo dục đại học nghiên cứu để công bố sớm phương án tuyển sinh.
Đối với Vụ Giáo dục Trung học và Vụ Giáo dục Thường xuyên, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng đề nghị sớm tham mưu cho lãnh đạo Bộ ban hành văn bản hướng dẫn các Sở Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo các trường phổ thông triển khai việc kiểm tra, đánh giá theo cấu trúc định dạng đề thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông từ năm 2025. Công tác thi cần phải có bước đệm, bước chuyển, do đó, quá trình kiểm tra, đánh giá định kỳ ở trường phổ thông cần theo cấu trúc định dạng đề thi để học sinh làm quen với các mức độ khó dễ khác nhau.
Đối với các Sở Giáo dục và Đào tạo, Thứ trưởng lưu ý, trên cơ sở phương án thi, cấu trúc định dạng đề thi đã được Bộ ban hành, trong quá trình chỉ đạo chuyên môn, các Sở cần chủ động tổ chức tập huấn, bồi dưỡng giáo viên; chủ động ra đề kiểm tra đánh giá thường xuyên, định kỳ; chủ động trong công tác truyền thông tại cơ sở để tạo sự thấu hiểu từ giáo viên, học sinh, phụ huynh. Trong quá trình làm, nếu có khó khăn, các Sở Giáo dục và Đào tạo thông tin kịp thời về Bộ.
Từ góc độ tuyển sinh của các cơ sở giáo dục đại học, Thứ trưởng đánh giá: Phương thức tuyển sinh đại học được thực hiện theo Luật Giáo dục Đại học, tuy nhiên thực tiễn hiện nay, cần thống nhất tăng cường công tác quản lý nhà nước về các phương án tuyển sinh, trong đó khuyến khích các cơ sở giáo dục đại học lấy kết quả kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông để xét tuyển.
Thời gian qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã từng bước tăng cường sự tin cậy của kết quả thi tốt nghiệp và tới đây, đề thi sẽ có độ phân hóa cao hơn, theo hướng hạn chế tối đa học tủ, học lệch, học mẹo, hướng tới học thật, thi thật, kết quả thật. Do đó, việc sử dụng kết quả kỳ thi tốt nghiệp là một trong những phương thức cho tuyển sinh đại học, giúp giảm áp lực, giảm tốn kém cho xã hội, cho chính các trường đại học và đảm bảo công bằng trong tiếp cận giáo dục.
Chia sẻ về công tác chuẩn bị đề thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông từ năm 2025, Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Nguyễn Ngọc Hà cho biết: Cấu trúc định dạng đề thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông từ năm 2025 bảo đảm tính kế thừa và phát triển về nội dung để phù hợp với thực tế triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Cụ thể, về tính kế thừa, môn Ngữ văn sẽ thi theo hình thức tự luận; các môn còn lại thi hình thức trắc nghiệm; giữ một phần dạng thức trắc nghiệm nhiều lựa chọn.
Về tính phát triển, đề thi thêm các dạng trắc nghiệm mới để hạn chế các nhược điểm của dạng trắc nghiệm nhiều lựa chọn; thuận lợi hơn trong việc đánh giá học sinh theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Bên cạnh đó, cấu trúc mới vẫn giữ nguyên 40 lệnh hỏi (hầu hết các môn) nhưng giảm được số tờ giấy thi so với các đề hiện nay. Các môn chỉ tối đa 4 trang giấy A4 nên đề thi trình bày đủ trên 1 tờ giấy A3; từ đó, giảm bớt được khối lượng công việc, giảm bớt rủi ro in sao, ghép tờ đề thi bảo đảm thuận lợi.
Về định hướng xây dựng ngân hàng câu hỏi thi, ông Nguyễn Ngọc Hà cho biết, định hướng đầu tiên là phát huy trí tuệ toàn ngành và có “tính mở”. Câu hỏi thi được lựa chọn từ đề khảo sát của Sở Giáo dục và Đào tạo, của trường; đề kiểm tra học kì… Các đơn vị gửi đề thi, kèm kết quả chấm thi để cơ quan chuyên môn của Bộ Giáo dục và Đào tạo phân tích đề thi bằng lý thuyết khảo thí (cổ điển, hiện đại). Sau phân tích, các câu hỏi “tốt” sẽ được lựa chọn vào thư viện câu hỏi thi và từ đó có ngân hàng câu hỏi thi chuẩn hóa.
Theo ông Nguyễn Ngọc Hà, cách làm này giúp nâng cao chất lượng ra đề thi nói chung cho cả nước; đồng thời, góp phần giúp lãnh đạo địa phương đánh giá chất lượng dạy, học và biên soạn đề thi. Thông qua kết quả sử dụng lý thuyết khảo thí để phân tích đề thi sẽ đánh giá được chất lượng biên soạn đề thi; góp phần đánh giá chất lượng dạy và học. Địa phương nếu có nhu cầu cũng sẽ được hỗ trợ, như góp ý chuyên môn về soạn thảo đề thi; nhóm chuyên gia của Bộ phân tích kĩ thuật về đề thi, câu hỏi thi theo lý thuyết khảo thí…
Việt Hà
