Độc đáo Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam là lễ hội dân gian truyền thống độc đáo của An Giang nói chung và Châu Đốc nói riêng. Lễ hội chứa đựng giá trị nhân văn sâu sắc, khát vọng của cộng đồng hướng đến những điều tốt đẹp trong cuộc sống và được lưu truyền qua nhiều thế hệ.

potal-le-hoi-via-ba-chua-xu-nui-sam-di-san-van-hoa-phi-vat-the-dai-dien-cua-nhan-loai-7913035.jpg
Miếu Bà Chúa Xứ núi Sam tại thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang. Ảnh: Thanh Sang - TTXVN

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được giữ gìn và thực hành qua nhiều thế hệ tại Châu Đốc, An Giang. Đây là lễ hội lớn, mang đậm bản sắc văn hóa của cư dân vùng Tây Nam Bộ. Lễ hội được tổ chức từ ngày 23 - 27/4 âm lịch hằng năm, thể hiện bản sắc và sự kế tục của cộng đồng người Kinh trong tiến trình giao lưu tiếp biến văn hóa với người Hoa, Chăm, Khmer. Các nghi lễ cúng theo nghi thức cổ truyền gồm: Lễ tắm bà, lễ thỉnh, lễ túc yết và xây chầu, lễ chánh tế và lễ hồi sắc.

Với sự lan tỏa về tín ngưỡng Bà Chúa Xứ và sức ảnh hưởng lớn trong cộng đồng, năm 2001, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) chọn là một trong những lễ hội tiêu biểu để tổ chức lễ hội du lịch quốc gia. Cũng từ đó, tạo ra sắc thái mới cho lễ hội như ngoài phần lễ cổ truyền còn có phần hội được tổ chức trọng thể với tuần lễ văn hóa thể thao kéo dài từ ngày 20 - 27/4 âm lịch.

potal-le-hoi-via-ba-chua-xu-nui-sam-di-san-van-hoa-phi-vat-the-dai-dien-cua-nhan-loai-7913048.jpg
Nghi thức thỉnh Bà xuống núi về nơi an vị tại lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam. Ảnh: Thanh Sang - TTXVN

Từ năm 2002, trong chương trình Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam có thêm nghi thức phục dựng lại cảnh rước tượng bà từ trên đỉnh núi Sam xuống miếu Bà Chúa Xứ theo truyền thuyết dân gian. Ngày nay, tỉnh An Giang chú trọng bảo tồn và phát huy giá trị của Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam. Các nghi lễ truyền thống được tiến hành trong lễ hội theo phong tục, tập quán cổ truyền của địa phương, mang bản sắc văn hóa dân tộc Kinh, Hoa, Chăm, Khmer; đảm bảo tính trang nghiêm, thu hút sự tham gia của cộng đồng.

Chương trình Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam gồm: Lễ phục hiện rước tượng bà, lễ tắm bà, lễ thỉnh sắc, lễ túc yết và xây chầu, lễ chánh tế, lễ hồi sắc. Tùy tình hình thực tế tại địa phương hoặc những năm có sự kiện lớn gắn liền với lễ hội, địa phương tổ chức lễ khai hội Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam vào ngày 21/4 âm lịch.

potal-le-hoi-via-ba-chua-xu-nui-sam-di-san-van-hoa-phi-vat-the-dai-dien-cua-nhan-loai-7913040.jpg
Lễ phục hiện rước tượng Bà Chúa Xứ núi Sam từ trên đỉnh núi Sam về miếu Bà. Ảnh: Thanh Sang - TTXVN

Ông Nguyễn Khánh Hiệp, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch An Giang cho biết, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam là lễ hội truyền thống hằng năm độc đáo của địa phương. Song song với phần lễ chính, tỉnh tổ chức các hoạt động phần hội đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí của nhân dân. An Giang chú trọng công tác tuyên truyền, quảng bá, lan tỏa hình ảnh, ý nghĩa của lễ hội, xây dựng môi trường văn hóa, văn minh trong lễ hội, thu hút sự tham gia của cộng đồng.

Theo ông Nguyễn Khánh Hiệp, công tác quản lý và tổ chức Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam đảm bảo các quy định của pháp luật, với mục tiêu xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Lễ hội dần trở thành hoạt động văn hóa du lịch, tôn vinh di sản, quảng bá hình ảnh vùng đất, con người An Giang đến nhân dân, du khách trong và ngoài nước.

Năm 2022, hồ sơ Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam đã được Chính phủ đệ trình Tổ chức UNESCO xem xét ghi danh vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Năm 2023, tại Diễn đàn giao lưu Kinh tế và Văn hóa Việt Nam - Ấn Độ, Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam và Hội đồng Thương mại và Công nghệ toàn cầu Ấn Độ đã vinh danh Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam là “Hoạt động văn hóa tiêu biểu châu Á - Thái Bình Dương”. Năm 2024, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được UNESCO ghi danh vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

potal-le-hoi-via-ba-chua-xu-nui-sam-di-san-van-hoa-phi-vat-the-dai-dien-cua-nhan-loai-7913038.jpg
Tượng Bà Chúa Xứ núi Sam. Ảnh: Thanh Sang - TTXVN

Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thị Minh Thúy cho biết, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam là lễ hội văn hóa đặc sắc, lễ hội truyền thống được giữ gìn và thực hành qua nhiều thế hệ, thể hiện bản sắc, sự kế tục của cộng đồng người Kinh trong tiến trình giao lưu văn hóa, chính trị, kinh tế với người Hoa, Khmer, Chăm. Lễ hội có vai trò quan trọng trong đời sống dân gian, không chỉ đối với người Kinh, Hoa, Chăm và Khmer… ở Nam Bộ mà còn ảnh hưởng, tác động tích cực đến đời sống tinh thần của một bộ phận cư dân khắp mọi miền đất nước. Tầm quan trọng của Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam thể hiện ở việc lễ hội này vừa mang giá trị văn hóa đặc sắc vừa là chỗ dựa tâm linh vững chắc cho người dân địa phương trong suốt những năm qua; góp phần gắn kết với đời sống tinh thần của người dân, đồng thời giúp lưu giữ những giá trị lịch sử của cha ông trong hành trình khai mở vùng đất phía Tây Nam của Tổ quốc.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được ghi danh vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại không chỉ là niềm tự hào của tỉnh mà còn của cả quốc gia. Sự kiện này mang ý nghĩa sâu sắc trong việc khẳng định giá trị văn hóa Việt, tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc, đồng thời thúc đẩy vị thế của văn hóa Việt Nam trên bản đồ di sản thế giới.

Sắp tới, tỉnh An Giang sẽ tổ chức lễ đón bằng UNESCO ghi danh Di sản Văn hóa phi vật thể Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại nhân dịp khai hội năm 2025. Tỉnh tiếp tục nghiên cứu, kiểm kê, tư liệu hóa di sản văn hóa phi vật thể Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam và các tập quán, nghi lễ, lễ hội truyền thống tốt đẹp gắn với di sản; khuyến khích nghệ nhân truyền dạy cho thế hệ trẻ. An Giang tăng cường công tác quản lý nhà nước nhằm gìn giữ, bảo vệ và phát huy những giá trị tốt đẹp của di sản; bảo vệ tính nguyên bản của các nghi lễ tránh thương mại hóa hoặc biến tướng lễ hội…

Thanh Sang

Có thể bạn quan tâm

Ấn tượng “Tết của người trồng cà phê”

Ấn tượng “Tết của người trồng cà phê”

Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột được xem là “Tết của người trồng cà phê”, là dịp tôn vinh người trồng, chăm sóc, chế biến và xuất khẩu cà phê. Sự kiện kinh tế, văn hóa lớn này còn là ngày hội của 49 dân tộc anh em trên địa bàn tỉnh, là dịp để người dân buôn làng khoe những bộ trang phục truyền thống, ẩm thực của dân tộc mình.

Khám phá không gian văn hóa vùng cao, lịch sử đồng bào Thái Tây Bắc ở Điện Biên

Khám phá không gian văn hóa vùng cao, lịch sử đồng bào Thái Tây Bắc ở Điện Biên

Tối 13/3, tại Trung tâm Giao lưu văn hóa và Thông tin du lịch Điện Biên Phủ, UBND tỉnh Điện Biên tổ chức lễ khai mạc Không gian văn hóa vùng cao; hoạt động trưng bày, giới thiệu, quảng bá sản phẩm văn hóa, du lịch tại Lễ hội Hoa Ban năm 2025 và Ngày hội Văn hóa, thể thao, du lịch các dân tộc tỉnh Điện Biên lần thứ VIII.

Nuôi dưỡng tình yêu văn hóa Khmer cho thế hệ trẻ

Nuôi dưỡng tình yêu văn hóa Khmer cho thế hệ trẻ

Đoàn Nghệ thuật Khmer Ánh Bình Minh (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Trà Vinh) tiền thân là Đoàn văn công Khmer Ánh Bình Minh, được thành lập năm 1963 tại xã Tam Ngãi, huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh. Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Đoàn là một đơn vị nghệ thuật có tầm ảnh hưởng lớn với người dân, nhất là cộng đồng người Khmer Nam Bộ.

Kích cầu du lịch Phú Thọ qua lễ Giỗ Tổ Hùng Vương

Kích cầu du lịch Phú Thọ qua lễ Giỗ Tổ Hùng Vương

Hàng năm, mỗi dịp tháng 3 (Âm lịch), điểm Di tích lịch sử Đền Hùng thu hút hàng triệu lượt du khách tham quan, hành hương về Đất Tổ và tham dự lễ hội lớn nhất cả nước tại Phú Thọ. Với đa dạng các hoạt động diễn ra, mùa lễ hội Giỗ Tổ là cơ hội quảng bá, thu hút đông đảo hơn du khách đến với Phú Thọ. Địa phương đang tập trung mọi nguồn lực, triển khai các hoạt động thu hút du khách cũng như đảm bảo an toàn trong thời gian diễn ra lễ hội.

Lễ hội Ánh sáng - "Thế giới cà phê - Bừng sáng Ban Mê"

Lễ hội Ánh sáng - "Thế giới cà phê - Bừng sáng Ban Mê"

Tối 12/3, tại Quảng trường 10/3, thành phố Buôn Ma Thuột diễn ra Lễ hội Ánh sáng với chủ đề "Thế giới cà phê - Bừng sáng Ban Mê". Đây là hoạt động trong khuôn khổ chào mừng kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Buôn Ma Thuột, giải phóng tỉnh Đắk Lắk (10/3/1975 - 10/3/2025) và Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 năm 2025. Sự kiện thu hút hàng nghìn người dân và du khách tham gia.

Đặc sắc Hội voi Buôn Đôn

Đặc sắc Hội voi Buôn Đôn

Ngày 12/3/2025, tại xã biên giới Krông Na, huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk diễn ra Hội voi Buôn Đôn năm 2025. Đây là chuỗi hoạt động trong khuôn khổ chào mừng kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Buôn Ma Thuột, giải phóng tỉnh Đắk Lắk (10/3/1975 - 10/3/2025) và Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 năm 2025.

Lễ hội phước biển của đồng bào Khmer hấp dẫn du khách

Lễ hội phước biển của đồng bào Khmer hấp dẫn du khách

Từ ngày 12-14/3, tại chùa Sê rây Cro Săng (Phường 2, thị xã Vĩnh Châu), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Sóc Trăng phối hợp với UBND thị xã Vĩnh Châu tổ chức lễ cúng phước biển năm 2025. Đây là lễ hội của đồng bào Khmer xứ biển Vĩnh Châu thể hiện lòng biết ơn các bậc tiền nhân đã có công khai hoang mở cõi, cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu…

Lượng hóa giá trị Quần thể danh thắng Tràng An: Khẳng định tiềm năng khác biệt, lợi thế nổi trội, độc đáo của di sản

Lượng hóa giá trị Quần thể danh thắng Tràng An: Khẳng định tiềm năng khác biệt, lợi thế nổi trội, độc đáo của di sản

Tỉnh Ninh Bình luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với sự phát triển của ngành Du lịch, Văn hóa, trong đó đặc biệt quan tâm tới công tác bảo tồn, phát huy di sản Tràng An. Hội thảo Quốc tế “Lượng hóa giá trị Quần thể danh thắng Tràng An và Phát triển thương hiệu của điểm đến Di sản thế giới” mới đây đánh giá Tràng An có hàm chứa những giá trị nổi bật về thiên nhiên, văn hóa và được coi là một trong những dự án đầu tiên ở Việt Nam triển khai định lượng giá trị kinh tế tổng thể của một di sản thế giới.

Khai mạc Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột: Diễn đàn mang tầm vóc toàn cầu

Khai mạc Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột: Diễn đàn mang tầm vóc toàn cầu

Tối 10/3, Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 với chủ đề “Buôn Ma Thuột - Điểm đến của cà phê thế giới” chính thức khai mạc tại Quảng trường 10/3, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk. Lãnh đạo Đảng, Nhà nước; lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố; Đại sứ, Tổng Lãnh sự các nước; đại diện tổ chức quốc tế, nhà tài trợ, doanh nghiệp cùng đông đảo du khách trong, ngoài nước và nhân dân các dân tộc tỉnh Đắk Lắc đã tham dự.

Đặc sắc trò chơi pháo đất Ninh Giang

Đặc sắc trò chơi pháo đất Ninh Giang

Với người dân Ninh Giang, Hải Dương, đặc biệt là bà con làng Trịnh Xuyên, xã Nghĩa An, hội thi pháo đất trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu tại mỗi kỳ lễ hội Xuân ở địa phương.

 Người "giữ hồn" thổ cẩm ở vùng cao Yên Bái

Người "giữ hồn" thổ cẩm ở vùng cao Yên Bái

Trong tín ngưỡng, văn hóa của đồng bào Mông, thổ cẩm truyền thống là hồn cốt dân tộc, đóng vai trò quan trọng trong đời sống. Thổ cẩm gắn bó với mỗi cộng đồng trong suốt vòng đời, từ lúc sinh ra, lập gia đình và những lúc cuối đời. Với mong muốn gìn giữ, phát triển các sản phẩm thổ cẩm, nghệ nhân vẽ sáp ong Lý Thị Ninh (xã Chế Cu Nha, huyện Mù Cang Chải) đã kết nối, mang thổ cẩm truyền thống của đồng bào Mông vươn ra thế giới và trở thành người "giữ hồn" thổ cẩm dân tộc.

Lễ trao Giải thưởng Cống hiến lần thứ 19 – 2025: Vinh danh các nghệ sỹ, vận động viên thể thao xuất sắc

Lễ trao Giải thưởng Cống hiến lần thứ 19 – 2025: Vinh danh các nghệ sỹ, vận động viên thể thao xuất sắc

Tối 5/3, Lễ trao Giải thưởng Cống hiến 2025 do Báo Thể thao và Văn hóa (Thông tấn xã Việt Nam) tổ chức đã diễn ra trang trọng tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Đến dự và trao các danh hiệu danh giá cho các nghệ sỹ và vận động viên có Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam Vũ Việt Trang, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông cùng đông đảo các khách mời.

20 năm Giải thưởng Cống hiến đồng hành cùng sự phát triển của âm nhạc đại chúng Việt

20 năm Giải thưởng Cống hiến đồng hành cùng sự phát triển của âm nhạc đại chúng Việt

Tối nay, 5/3, Lễ trao Giải thưởng Cống hiến sẽ diễn ra tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Năm nay cũng là năm đánh dấu tròn 20 năm Giải thưởng Cống hiến ra đời và phát triển để trở thành một "hệ sinh thái" Cống hiến, trở thành giải thưởng lớn, ghi nhận, tôn vinh và làm "bệ phóng" cho hàng trăm nghệ sỹ...

Hòa Bình bảo tồn nghề dệt thổ cẩm độc đáo gắn với phát triển du lịch vùng cao

Hòa Bình bảo tồn nghề dệt thổ cẩm độc đáo gắn với phát triển du lịch vùng cao

Nhiều năm qua, tỉnh Hòa Bình đã thực hiện nhiều giải pháp nhằm phát triển làng nghề thổ cẩm truyền thống của các dân tộc Mường, Thái, Dao…, tạo nhiều cơ hội việc làm, giúp người dân tăng thêm thu nhập, từng bước nâng cao đời sống. Việc bảo tồn, phát triển làng nghề truyền thống đã được các cấp, ngành quan tâm và triển khai hiệu quả, gắn với giá trị văn hóa địa phương, phát triển du lịch.

Sôi nổi Giải đua thuyền độc mộc trên sông Đăk Bla

Sôi nổi Giải đua thuyền độc mộc trên sông Đăk Bla

Ngày 2/3, trên sông Đăk Bla, Ủy ban nhân dân thành phố Kon Tum (tỉnh Kon Tum) tổ chức khai mạc Giải đua thuyền độc mộc nhân dịp Đại hội Thể dục thể thao thành phố và chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng tỉnh Kon Tum (16/3/1975 - 16/3/2025).