Di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc trong hành trình trở thành di sản thế giới

Di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc trong hành trình trở thành di sản thế giới

Mới đây, lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Dương cho biết, trong quá trình khảo sát thực hiện hồ sơ khoa học trình Tổ chức giáo dục, khoa học và văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận Quần thể di tích di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc" là di sản văn hóa thế giới”, các chuyên gia của Việt Nam và UNESCO đều đánh giá, khu di tích Côn Sơn-Kiếp Bạc đáp ứng rất tốt các tiêu chí của di sản thế giới, đề cao tính xác thực, tính toàn vẹn của di tích. Đây là điều kiện thuận lợi để khu di tích này có cơ sở cho hành trình trở thành một di sản thế giới, đáp ứng mong mỏi và niềm tự hào của người dân Việt Nam nói chung và người dân tỉnh Hải Dương nói riêng.

Di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc trong hành trình trở thành di sản thế giới ảnh 1Hồ sen trước cửa đền Kiếp Bạc tỏa hương thơm ngát thu hút du khách thập phương. Ảnh: Mạnh Tú - TTXVN
 


Vùng đất địa linh, nhân kiệt


Khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc (thành phố Chí Linh) được biết đến như một địa chỉ văn hóa tâm linh quan trọng trong tâm thức mỗi người dân Việt Nam. Sự giàu có về các giá trị văn hóa vật thể hội tụ cùng những giá trị văn hóa phi vật thể đặc sắc thể hiện ở các lễ hội gắn với di tích là lý do nơi đây thu hút hàng chục vạn lượt du khách mỗi năm.

Khu di tích bao gồm hai khu vực chính là chùa Côn Sơn và đền Kiếp Bạc. Nếu như chùa Côn Sơn được biết đến là chốn Tổ của Thiền phái Trúc Lâm và là nơi lưu dấu cuộc đời vị danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi thì đền Kiếp Bạc gắn với tên tuổi người anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn với kỳ tích 3 lần đánh thắng giặc Nguyên Mông. Trải qua bao biến thiên lịch sử, các di tích và những lễ hội truyền thống ở Côn Sơn – Kiếp Bạc còn vẹn nguyên các giá trị và có sức thu hút đặc biệt.

Nỗ lực bảo tồn


Giữa những ngày thu tháng 9/2022, chị Nguyễn Thị Yến (ở Yên Bái) hòa trong dòng người tấp nập về đền Kiếp Bạc. Chị Yến nhận thấy, so với 10 năm trước, khi chị lần đầu về đây, di tích nay đã có nhiều thay đổi. Bên cạnh nét cổ kính, trang nghiêm là các vườn hoa, thảm cỏ, cây xanh được chăm sóc cẩn thận xanh tươi đầy sức sống.

Cảm nhận của chị Yến cũng là nhận xét của đa số du khách đến với Côn Sơn – Kiếp Bạc thời gian gần đây. Điều đó phần nào minh chứng cho hiệu quả của công tác bảo tồn di tích được tỉnh Hải Dương triển khai suốt những năm qua. Cùng với nỗ lực bảo vệ các di tích hiện hữu, Hải Dương đã nghiên cứu, phục dựng các công trình kiến trúc của di tích từng có trong lịch sử, dựa theo những tư liệu và kết quả khảo cổ học.

Theo Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Dương Nguyễn Trường Thắng, thực hiện Quyết định số 920/QĐ-TTg ngày 18/6/2010 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Quy hoạch tổng thể khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc, Hải Dương đã phục dựng các công trình kiến trúc tại đền Kiếp Bạc và chùa Côn Sơn. Việc phục dựng đều tuân thủ chặt chẽ các quy định của Luật Di sản văn hóa và các tiêu chí xếp hạng di sản thế giới của UNESCO.

Phó Trưởng Ban Quản lý di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc Lê Duy Mạnh cho biết thêm: “Các di tích đã được tu bổ, tôn tạo đúng với các hệ thống di tích đã ghi trong văn bia và các tài liệu lịch sử. Tại di tích Côn Sơn, đã khôi phục lại gác chuông, tòa Cửu phẩm liên hoa, Hậu đường, Lầu thờ Đức Phật Quán thế âm Bồ Tát, Am Bạch Vân. Tại di tích Kiếp Bạc, đã khôi phục lại nhà giải vũ, đền chính và các di tích liên quan đến thái ấp Vạn Kiếp của Đức Thánh Trần ở thế kỷ XIII…”

Cùng với đó, công tác bảo tồn, nâng cấp lễ hội chùa Côn Sơn vào tháng giêng, lễ hội đền Kiếp Bạc vào tháng tám âm lịch hàng năm cũng được Hải Dương quan tâm. Thực hiện Đề án nâng cấp lễ hội từ năm 2006, Hải Dương đã phục dựng các nghi lễ, diễn xướng hầu Thánh, Hội quân trên sông Lục Đầu, lễ tưởng niệm ngày mất của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn... Đến năm 2012, Côn Sơn – Kiếp Bạc đã được xếp hạng là di tích Lịch sử và Kiến trúc nghệ thuật Quốc gia đặc biệt. Lễ hội chùa Côn Sơn và Lễ hội đền Kiếp Bạc được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của Quốc gia.

Công tác bảo tồn di tích cũng được chính quyền địa phương tham gia tích cực và trách nhiệm. Lê Lợi là một trong hai xã có di tích nằm trên địa bàn. Ông Nguyễn Văn Luận, Bí thư Đảng ủy xã Lê Lợi chia sẻ: “Chúng tôi đã chỉ đạo Ủy ban Nhân dân xã hàng năm phối hợp với Ban Quản lý di tích tổ chức tốt hai kỳ lễ hội mùa Xuân và mùa Thu Côn Sơn – Kiếp Bạc như: cử người tham gia thực hiện các nghi lễ trong lễ hội, đảm bảo an ninh trật tự, vệ sinh môi trường… Đồng thời, chỉ đạo Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể vận động nhân dân, hội viên nâng cao ý thức trong giữ gìn, phát huy tốt các giá trị của di tích. Gần đây nhất là vận động nhân dân ủng hộ chủ trương mở rộng tuyến đường vào Côn Sơn – Kiếp Bạc”.

Phát huy các giá trị của di tích

Hiện nay, mỗi năm, khu di tích Quốc gia đặc biệt Côn Sơn – Kiếp Bạc thu hút hàng chục vạn lượt du khách thập phương về tham quan, chiêm bái. Riêng kỳ nghỉ lễ Quốc khánh 2/9/2022, có trên 7,2 vạn lượt khách về với di tích. Để nơi đây trở thành một địa chỉ tâm linh có sức hấp dẫn với nhân dân cả nước, bên cạnh công tác bảo tồn, Hải Dương đã làm tốt công tác thông tin, quảng bá để giá trị của di tích được lan tỏa và ngày càng phát huy.

Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Dương Nguyễn Trường Thắng cho biết: Chúng tôi cũng chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ về giá trị văn hóa, về công tác duy tu, bảo tồn, phát huy giá trị các di sản cho cán bộ các cấp, đội ngũ làm tại Ban Quản lý di tích.

Để nâng tầm giá trị của di tích, hiện nay, tỉnh Hải Dương cùng hai tỉnh Quảng Ninh, Bắc Giang đang khẩn trương phối hợp xây dựng Hồ sơ khoa học “Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc” để trình UNESCO công nhận là di sản thế giới. Đến tháng 8/2022, việc xây dựng Hồ sơ đã hoàn thành giai đoạn 1. Lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch mới đây đã thống nhất điều chỉnh lùi tiến độ xây dựng Hồ sơ 12 tháng so với kế hoạch đã được phê duyệt nhằm đảm bảo chất lượng hồ sơ.

Theo ông Lê Duy Mạnh, Ban Quản lý di tích cũng phối hợp với Viện Khảo cổ học Việt Nam nghiên cứu thám sát và khai quật khảo cổ học tại chùa Thanh Mai và chùa Huyền Thiên, chùa Sùng Nghiêm thuộc thành phố Chí Linh. Đồng thời, phối hợp với Viện Địa chất khảo sát toàn bộ các di tích của Chí Linh liên quan đến căn cứ Vạn Kiếp và Thái ấp Vạn Kiếp của Đức Thánh Trần ở thế kỷ XIII.

Theo khuyến cáo của các chuyên gia, Ban Quản lý đã chỉnh trang lại di tích, di chuyển hàng quán, hoàn thiện lại hồ sơ liên quan, đặc biệt là các hồ sơ khai quật khảo cổ học tại di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc từ năm 1972 đến nay.

Cùng với đó, đơn vị đã hoàn thiện các biển, bảng tuyên truyền bằng tiếng Anh và tiếng Việt trên các phương tiện thông tin đại chúng, trang thông tin điện tử của Ban Quản lý và Fanpage để quảng bá đến đông đảo nhân dân về giá trị của di tích, về danh nhân và vùng đất Chí Linh gắn với thiền phái Trúc Lâm và cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông xâm lược vào thế kỷ XIII.

Hy vọng rằng Quần thể di tích sẽ sớm được công nhận là di sản thế giới. Đây sẽ là danh hiệu xứng tầm với những giá trị về nhiều mặt của Quần thể di tích nói chung, Côn Sơn – Kiếp Bạc nói riêng. Điều này cũng đáp ứng mong mỏi và niềm tự hào của của người dân Việt Nam nói chung và người dân tỉnh Hải Dương nói riêng.

Mạnh Minh

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Cổ phục thuần Việt tưng bừng phố Xuân

Cổ phục thuần Việt tưng bừng phố Xuân

Chương trình Tết Việt - Tết Phố đã chính thức diễn ra tại Hà Nội với sự tham gia của hơn 400 người mặc cổ phục. Đây là sự kiện văn hóa thường niên do Ban quản lý hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội phối hợp với Câu lạc bộ đình Làng Việt tổ chức vào mỗi dịp “Tết đến, Xuân về”.

Tết với đồng bào 2025: Vạn dặm xuân vui

Tết với đồng bào 2025: Vạn dặm xuân vui

Năm 2025 ghi dấu nhiều sự kiện, ngày lễ lớn của đất nước. Với tinh thần ấy, “Tết với đồng bào 2025” sẽ hòa niềm vui chung của đồng bào trên khắp mọi miền Tổ quốc, của lòng tự hào là con Lạc cháu Rồng, với những mong muốn, khát khao làm rạng danh 2 tiếng Việt Nam. Chương trình phát sóng 7 giờ trên kênh VTV1 và 9 giờ 30 phút trên kênh VTV5 ngày 29/1 (tức mùng 1 Tết Ất Tỵ).

Độc đáo phong tục treo vỏ sam của ngư dân miền biển

Độc đáo phong tục treo vỏ sam của ngư dân miền biển

Huyện Diễn Châu (Nghệ An) có hơn 20km đường bờ biển với 6 xã, thị trấn, ven biển, bãi ngang. Gắn bó với môi trường biển gần 100 năm qua, người dân ở nhiều xã vẫn lưu giữ được nhiều nghi lễ, tín ngưỡng thể hiện đậm nét văn hóa của cư dân miền biển như: tục nhúng giã, nghi thức mở cửa biển, tín ngưỡng thờ cá ông, lễ cầu ngư…

Triển lãm mỹ thuật Xuân biên cương mang dấu ấn cá tính nghệ sĩ

Triển lãm mỹ thuật Xuân biên cương mang dấu ấn cá tính nghệ sĩ

Ngày 17/1, Lễ khai mạc Triển lãm mỹ thuật Xuân biên cương đã diễn ra tại Hải Dương. Sự kiện do Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Hải Dương, Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Lào Cai và Trung tâm nghệ thuật Thành Đông Babeeni (Tập đoàn Babeeni) phối hợp tổ chức.

Gìn giữ văn hóa đặc sắc gắn với phát triển du lịch Đắk Lắk

Gìn giữ văn hóa đặc sắc gắn với phát triển du lịch Đắk Lắk

Ngày 16/1, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk đã trao 16 bộ chiêng và các loại nhạc cụ (T’rưng, Đing Pah, chiêng tre, đàn bầu, sáo trúc, đàn nhị, sáo lỗ…), 69 đàn tính cùng 358 bộ trang phục truyền thống của các dân tộc Ê Đê, M’nông, Tày, Nùng, Mường, Thái, Dao, Gia Rai… cho 33 câu lạc bộ, đội văn nghệ của 14 huyện, thị xã, thành phố.

Huế: Phát huy thế mạnh trong bảo tồn, trùng tu, phục hồi các điểm di tích

Huế: Phát huy thế mạnh trong bảo tồn, trùng tu, phục hồi các điểm di tích

Kế thừa và phát huy những kết quả đạt được thời gian qua, năm 2025, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các dự án bảo tồn, trùng tu, phục hồi các công trình thuộc Quần thể Di tích Cố đô Huế góp phần từng bước lấy lại diện mạo của Kinh đô xưa. Qua đó, thúc đẩy phát triển du lịch di sản của thành phố.

Nhà văn Y Ban nhận Giải Đặc biệt Giải thưởng Hội Nhà văn 2024

Nhà văn Y Ban nhận Giải Đặc biệt Giải thưởng Hội Nhà văn 2024

Ngày 15/1, tại Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức Hội nghị triển khai công tác văn học năm 2025, trao Giải thưởng văn học Hội Nhà văn Việt Nam năm 2024 và Lễ kết nạp Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam. Nhà văn Y Ban nhận Giải Đặc biệt Giải thưởng Hội Nhà văn Năm 2024.

 Gói bánh chưng Tết cùng người Dao đỏ ở Nguyên Bình

Gói bánh chưng Tết cùng người Dao đỏ ở Nguyên Bình

Mỗi khi năm cũ sắp qua, năm mới cận kề, từ khoảng giữa tháng Chạp, người Dao đỏ ở huyện Nguyên Bình (tỉnh Cao Bằng) lại tất bật vào rừng hoặc ra chợ kiếm lá dong, xay xát thóc nếp để gói bánh chưng, cất rượu…

Hòa Bình: Lễ hội Gầu Tào, gìn giữ và bảo tồn văn hóa của người Mông

Hòa Bình: Lễ hội Gầu Tào, gìn giữ và bảo tồn văn hóa của người Mông

Ngày 11/1, tại hai xã Hang Kia và Pà Cò, UBND huyện Mai Châu (Hòa Bình) đã tổ chức Lễ hội Gầu Tào, đây là hoạt động văn hóa dân gian truyền thống, đặc sắc với nét sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng có từ lâu đời của người Mông Hòa Bình. Lễ hội đã thu hút được hàng nghìn người dân, du khách trong và ngoài tỉnh đến tham gia.

Cây thiên tuế 200 tuổi ở Bến Tre được vinh danh là cây di sản

Cây thiên tuế 200 tuổi ở Bến Tre được vinh danh là cây di sản

Cây thiên tuế cao sừng sững tỏa ra nhiều nhánh, thân gốc 2 người ôm, tuổi đời khoảng 200 năm ở đình Phú Nhuận, xã Phú Nhuận (thành phố Bến Tre, tỉnh Bến Tre) đã được Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam công nhận là cây Di sản Việt Nam.

Gìn giữ nghệ thuật thêu, dệt thổ cẩm của người Dao Thanh Y

Gìn giữ nghệ thuật thêu, dệt thổ cẩm của người Dao Thanh Y

Nếu như người đàn ông đóng vai trụ cột trong đời sống của người Dao Thanh Y thì phụ nữ ở dân tộc này lại nắm giữ những giá trị không thể thay thế, là người nuôi dưỡng phát huy nguồn văn hóa truyền thống trong mỗi gia đình và rộng hơn là bản sắc của cả một dân tộc. Một trong những nét văn hóa của phụ nữ Dao Thanh Y ở thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh còn giữ lại được là nghệ thuật thêu, dệt thổ cẩm, thể hiện sự khéo léo, tài tình của phụ nữ.

Phục dựng, bảo tồn không gian nhà rông truyền thống ở Kon Tum

Phục dựng, bảo tồn không gian nhà rông truyền thống ở Kon Tum

Đối với cộng đồng người dân tộc thiểu số tại Tây Nguyên nói chung và tỉnh Kon Tum nói riêng, nhà rông được xem như “trái tim” của cả ngôi làng. Với yếu tố quan trọng trong tín ngưỡng, đời sống, nhà rông luôn được đồng bào dân tộc thiểu số giữ gìn nhằm phát huy các giá trị truyền thống, tạo nên không gian văn hóa mang nét đặc trưng riêng của mỗi dân tộc.

Khởi công xây dựng Khu bảo tồn Di sản văn hóa Mo Mường

Khởi công xây dựng Khu bảo tồn Di sản văn hóa Mo Mường

Ngày 8/1, UBND huyện Cao Phong (Hòa Bình) tổ chức Lễ khởi công Dự án Khu không gian bảo tồn Di sản văn hóa Mo Mường gắn với dịch vụ du lịch tại xã Hợp Phong. Dự án được phê duyệt theo Nghị quyết số 455/NQ-HĐND ngày 11/5/2021 của HĐND tỉnh Hòa Bình, có quy mô diện tích 36,02 ha, tổng mức đầu tư 50 tỷ đồng từ ngân sách tỉnh giai đoạn 2021-2025.

Bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào dân tộc Thái ở Nghệ An

Bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào dân tộc Thái ở Nghệ An

Bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An từ lâu được biết đến là một trong những làng nghề dệt thổ cẩm nổi tiếng của đồng bào dân tộc Thái. Trong quá trình phát triển, sự cạnh tranh từ các sản phẩm công nghiệp giá rẻ và sự thờ ơ của thế hệ trẻ khiến nghề dệt truyền thống này đứng trước nguy cơ mai một. Nhận thức rõ ràng về nguy cơ này, người dân và chính quyền địa phương cùng nhau thực hiện nhiều biện pháp cụ thể bảo tồn, phát triển nghề dệt thổ cẩm. Qua đó không chỉ giữ gìn văn hóa truyền thống mà còn tạo thêm nguồn thu nhập ổn định cho người dân trong vùng.

Tổ chức Chương trình “Bánh chưng xanh - Tết vì người nghèo” năm 2025 tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam

Tổ chức Chương trình “Bánh chưng xanh - Tết vì người nghèo” năm 2025 tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam

Ngày 19/1, tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ diễn ra chương trình "Bánh chưng xanh - Tết vì người nghèo" năm 2025. Đây là hoạt động thường niên do Ban quản lý Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam tổ chức, thể hiện sự đoàn kết, tương thân, tương ái, chung tay góp phần tiếp nối và phát huy truyền thống “Lá lành đùm lá rách”, chia sẻ tinh thần đón Tết cổ truyền Ất Tỵ năm 2025 ấm áp nghĩa tình, hướng tới một năm mới bình an, tốt đẹp.

Phát huy di sản văn hóa phi vật thể Võ cổ truyền Bình Định

Phát huy di sản văn hóa phi vật thể Võ cổ truyền Bình Định

Ngày 5/1, tại thành phố Quy Nhơn (Bình Định), Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Bình Định, Viện nghiên cứu văn hóa (Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam) phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế “Bảo vệ, phát huy di sản văn hóa phi vật thể và Võ cổ truyền Việt Nam”, với sự tham gia của 58 nhà khoa học trong nước và quốc tế cùng đông đảo đại biểu Trung ương, địa phương.

Đặc sắc Chương trình nghệ thuật “Lửa ấm cao nguyên”

Đặc sắc Chương trình nghệ thuật “Lửa ấm cao nguyên”

Tối 4/1, tại Quảng trường 10/3, thành phố Buôn Ma Thuột, Bộ Công an phối hợp với UBND tỉnh Đắk Lắk tổ chức Chương trình giao lưu nghệ thuật “Người truyền lửa” với chủ đề “Lửa ấm cao nguyên”. Chương trình được tổ chức nhân dịp Chào mừng kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2025); hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống lực lượng Công an nhân dân (19/8/1945 - 19/8/2025).