Lễ hội truyền thống kỷ niệm 995 năm đền Đồng Cổ và công bố Quyết định ghi danh “Hội thề Trung hiếu” đền Đồng Cổ, phường Bưởi, quận Tây Hồ (Hà Nội) vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia năm 2023 sẽ diễn ra vào các ngày 21 - 22/5 (tức mùng 3 - 4/4 năm Quý Mão).
Đền Đồng Cổ, phường Bưởi, quận Tây Hồ (Hà Nội) được xây dựng năm 1028. Ảnh: baovanhoa.vn
Lễ hội gồm nhiều hoạt động phong phú, bảo đảm tính truyền thống và đúng thuần phong mỹ tục. Ngày 21/5 (tức mùng 3/4 âm lịch), phần lễ được tổ chức trang trọng, với nghi thức: Các dòng họ tập kết thực hiện nghi lễ, rước Nhị vị Thành hoàng làng từ đình Đông Xã sang đền Đồng Cổ, nghi lễ rước Thánh, dâng lễ của các dòng họ, dâng hương nữ hoặc nam tại đền Đồng Cổ. Trong ngày này còn diễn ra phần hội với việc thi đấu giao hữu bóng chuyền hơi, thi đấu giao hữu cầu chinh, các hoạt động thi đấu giao hữu thể thao khác và văn nghệ chào mừng lễ hội...
Chương trình khai mạc diễn ra vào hồi 19 giờ ngày 21/5 tại đền Đồng Cổ gồm các nghi thức: Lễ dâng hương, màn khai từ, diễn văn khai mạc, phóng sự “Hội thề Trung hiếu - Rạng ngời sử Việt”, công bố Quyết định và trao chứng nhận Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia, đánh trống khai hội, chương trình nghệ thuật…
Ngày 22/5 (tức ngày 4/4 năm âm lịch), chương trình được thực hiện theo nghi lễ truyền thống của địa phương. Đặc biệt, nghi thức thề Trung hiếu có sự tham gia của lãnh đạo Quận ủy, UBND quận Tây Hồ, các đoàn thể và nhân dân địa phương. Đây là nghi thức được coi là “hồn cốt” của lễ hội, tạo nên nét độc đáo hiếm lễ hội nào có được.
Các hoạt động kỷ niệm 995 năm Lễ hội truyền thống đền Đồng Cổ năm 2023 còn nhiều có nhiều hình thức khác: Tổ chức trao đổi kinh nghiệm tổ chức lễ hội tại đền Đồng Cổ, làng Đan Nê, xã Yên Thọ, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa; tọa đàm Bảo vệ và phát huy giá trị Di sản Văn hóa phi vật thể “Hội thề đền Đồng Cổ”; tổ chức chương trình ngoại khóa giáo dục truyền thống lịch sử văn hóa cho học sinh quận Tây Hồ; các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao quần chúng.
Đền Đồng Cổ được xây dựng năm 1028, thời Lý, thờ thần Trống đồng rất hiển linh, gắn liền với “Hội thề Trung hiếu" cùng đạo lý sâu sắc. Theo các sử sách, bia ký để lại, Hội thề đền Đồng Cổ do vua Lý Thái Tông (1028 - 1054) khởi xướng với mục đích răn dạy các quần thần tướng sĩ và con dân trong thiên hạ. Trong ngày lễ hội, một đàn cao được đắp trước đền, xung quanh cờ xí rợp trời, đội ngũ chỉnh tề, giáo gươm rợp đất. Giữa đàn là thờ vị thần Đồng Cổ, lư hương nghi ngút, quan giám thệ điều khiển hội thề. Bách quan văn võ từ phía Đông đi vào đền, đến trước đàn, quì trước thần vị và đọc lời thề: “Làm con bất hiếu/Làm tôi bất trung/Thần minh tru diệt”. Đến thời Trần và Lê, Hội thề vẫn được duy trì. Ngày nay, Lễ hội đền Đồng Cổ được tổ chức vào ngày 4/4 âm lịch, đã mô phỏng lại Hội thề lịch sử năm xưa...
Đền Đồng Cổ là một di tích có giá trị đặc biệt trong hệ thống Di sản văn hóa Việt Nam, thể hiện tinh thần yêu nước, lòng trung thành và sự hiếu nghĩa của người Việt. Lễ hội đền Đồng Cổ gắn với Trống đồng, biểu hiện cho sức mạnh vật chất, tinh thần của dân tộc Việt Nam. Hội thề Đồng Cổ là hội thề mang nội dung, ý nghĩa giáo dục luân lý, đạo đức và truyền thống dân tộc rất sâu sắc, có tác dụng thường xuyên nhắc lại truyền thống, nguyên nhân của sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam là: Đoàn kết - Thương yêu.
Lễ hội nhằm khơi dậy, nêu cao lòng tự hào, tự tôn dân tộc, giáo dục truyền thống lịch sử văn hóa của ông cha; khẳng định bản sắc văn hóa về lòng trung thành với Tổ quốc, lòng hiếu thảo với tổ tiên, ông bà, cha mẹ; đồng thời, tôn vinh, gìn giữ và bảo tồn những nét độc đáo của Di sản Văn hóa phi vật thể “Hội thề Trung hiếu đền Đồng Cổ” được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận và ghi danh vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia. Thông qua đó, quận Tây Hồ tuyên truyền, quảng bá sâu rộng, bảo tồn, phát huy giá trị di sản và quảng bá điểm đến du lịch là các di tích lịch sử gắn với Lễ hội truyền thống đền Đồng Cổ.
Đinh Thuận
