Chế độ ăn uống, hoạt động hợp lý là nền tảng của sức khỏe

Chế độ ăn uống, hoạt động hợp lý là nền tảng của sức khỏe
41,9% học sinh tiểu học ở thành phố thừa cân, béo phì

Theo Thạc sỹ, bác sỹ Nguyễn Văn Tiến, Trung tâm Giáo dục truyền thông dinh dưỡng (Viện dinh dưỡng), trong những thập kỷ gần đây, người dân Việt Nam đã có nhiều thay đổi về chế độ ăn uống và thói quen ăn uống vì lý do toàn cầu hóa, đô thị hóa và tăng thu nhập. Cụ thể, người dân Việt Nam đã thay đổi từ các món ăn chủ yếu làm từ thực vật và giàu chất xơ (gạo và rau, củ, quả) sang chế độ ăn uống giàu calo, nhiều tinh bột mịn, đường, chất béo, muối, thực phẩm chế biến sẵn, thịt và các sản phẩm nguồn gốc động vật khác.

Tuy nhiên, sự kết hợp của chế độ ăn uống thiếu lành mạnh và lối sống ít vận động đã khiến tỷ lệ thừa cân béo phì và các bệnh không lây nhiễm gia tăng nhanh chóng ở Việt Nam. Từ cuộc điều tra năm 2017 – 2018 tại 75 trường (tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông) thuộc 25 xã, phường của thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh Thái Nguyên, Nghệ An, Sóc Trăng của Viện dinh dưỡng cho thấy có sự tồn tại đồng thời cả hai thái cực về suy dinh dưỡng dẫn đến thiếu cân, hoặc thừa cân dẫn đến béo phì ở trẻ em và có sự khác biệt theo vùng. Trẻ em ở vùng nông thôn có tỷ lệ suy dinh dưỡng (thiếu cân, chiều cao thấp) nhiều hơn ở thành phố, ngược lại thì thừa cân béo phì lại tập trung cao ở vùng thành thị, đồng thời cấp học càng thấp thì tỷ lệ thừa cân, béo phì càng cao.

Thạc sỹ, bác sỹ Nguyễn Văn Tiến nhấn mạnh, theo kết quả của cuộc điều tra, học sinh tiểu học ở thành phố có tỷ lệ thừa cân béo phì rất cao 41,9% và nông thôn 17,8%, tỷ lệ thấp còi tương ứng là 3,9% và 10,7%. Học sinh trung học cơ sở có tỷ lệ thừa cân béo phì là 30,5% ở thành thị và ở nông thôn là 11,2%, mặc dù vậy, tỷ lệ thấp còi lên tới 20,1% ở nông thôn và 3,8% ở thành thị. Ở học sinh trung học phổ thông, tỉ lệ thừa cân béo phì thấp hơn so với học sinh tiểu học và Ttrung học sơ sở, nhưng tỉ lệ này ở thành thị cũng cao hơn vùng nông thôn, lần lượt là 13,5% và 6,2%, tỷ lệ thấp còi ở học sinh trung học phổ thông nông thôn vẫn chiếm tỷ lệ cao 14,9% và 8,6% là học sinh thành thị. Nguyên nhân của thừa cân, béo phì ở trẻ em học đường là do chế độ ăn quá dư thừa, ăn quá nhiều so với nhu cầu và thói quen ít hoạt động thể lực.

Tuyên truyền sâu rộng tới người dân

Ngay từ đầu giờ sáng 22/10, tại Trạm Y tế xã Y Sơn (huyện Hạ Hòa), nhiều bà mẹ đang nuôi con nhỏ dưới 5 tuổi, phụ nữ có thai, cùng các trẻ em đã đến tham dự đông đủ buổi tập huấn, trình diễn bữa ăn bổ sung cho trẻ. Buổi hướng dẫn do cán bộ dinh dưỡng Trạm Y tế xã Lê Thị Chiến đứng giảng. Tại buổi tập huấn, chị Chiến đã hướng dẫn việc lựa chọn 4 nhóm thực phẩm, cách chế biến bữa ăn bổ sung cho từng nhóm tuổi, thực phẩm chế biến là những thực phẩm sẵn có tại địa phương và từ mô hình vườn ao chuồng gia đình. Tiếp đến các bà mẹ được thực hành cách chế biến bữa ăn cho chính con mình, áp dụng từ những kiến thức mà cộng tác viên dinh dưỡng vừa truyền đạt. Các cháu bé có mặt tại buổi trình diễn này đã được thưởng thức các bát bột trứng, bột thịt, bột tôm, cua,… do chính cán bộ Trạm Y tế xã và các bà mẹ chế biến.

Trưởng Khoa Dinh dưỡng của Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh tỉnh Phú Thọ Trần Thị Thu Hà nhấn mạnh, thực hiện ăn uống lành mạnh và duy trì lối sống năng động, tích cực đó là thông điệp quan trọng của Tuần lễ "Dinh dưỡng và Phát triển" năm nay. Tại Tuần lễ này, cán bộ y tế tỉnh đã tăng cường tuyên truyền sâu rộng tới người dân về dinh dưỡng hợp lý, dinh dưỡng lành mạnh, ăn đủ so với nhu cầu với từng lứa tuổi, giới tính, tình trạng sinh lý và mức độ hoạt động thể lực.

Qua buổi thực hành bữa ăn bổ sung, bữa ăn hợp lý các bà mẹ được trang bị kiến thức thực hành về dinh dưỡng hợp lý như: sử dụng đa dạng các loại thực phẩm sẵn có ở địa phương cho bữa ăn gia đình; tăng cường ăn các loại rau, củ và trái cây; các loại hạt (đậu, đỗ, vừng lạc…); hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm chế biến sẵn có nhiều đường ngọt, muối, chất béo; không ăn mặn.

Bên cạnh đó, các bà mẹ còn được hướng dẫn cân và đo chiều cao cho trẻ và các thành viên trong gia đình thường xuyên để phát hiện sớm nguy cơ thiếu cân, thừa cân, béo phì, thấp còi ở trẻ em; đồng thời duy trì cân nặng ở mức “nên có” với người trưởng thành để phòng tránh thừa cân, béo phì cũng như suy dinh dưỡng... 

Ngoài ra, việc phát triển mô hình vườn ao chuồng tạo nguồn thực phẩm an toàn, giàu dinh dưỡng cho bữa ăn của gia đình, đặc biệt là bữa ăn của bà mẹ và trẻ em cũng được khuyến khích nhân rộng.

Việc chăm sóc vườn rau, ao cá, cùng việc chế biến món ăn cho gia đình của chị Mai Kim Tuyến (xã Y Sơn) bằng chính những thực phẩm trên mảnh đất của mình mang lại hiệu quả thiết thực. Các thực phẩm để chế biến bữa ăn rất tươi ngon, mâm cơm của gia đình rất hấp dẫn, giàu dinh dưỡng và đảm bảo an toàn, có đủ thành phần của 4 nhóm thực phẩm và cân đối. Các thành viên trong gia đình đều khỏe mạnh, điều kiện sống và sinh hoạt của gia đình tương đối khá giả so với nhiều gia đình khác trong thôn. Điều này khẳng định sức khỏe và chất lượng cuộc sống của gia đình được nâng cao là nhờ vào sự phát triển mô hình vườn, ao, chuống.

Tại điểm Trường Tiểu học Y Sơn, các em học sinh đều tham gia tích cực buổi tập thể dục giữa giờ, các tiết học thể dục thể thao, đồng thời nhà trường có sân trường rộng rãi, môi trường trong lành để các cháu được nô đùa, vận động sau những tiết học mệt mỏi. Hoạt động thể lực, thể dục phù hợp có tác dụng chống thừa cân, béo phì; đồng thời bữa ăn bán trú tại trường của các cháu học sinh đảm bảo đủ dinh dưỡng theo nhu cầu lứa tuổi, bữa ăn đa dạng, nhiều màu sắc tự nhiên từ những nguồn thực phẩm sẵn có tại địa phương.

Tuần lễ "Dinh dưỡng và Phát triển" năm nay nhấn mạnh đến việc phát triển mô hình vườn - ao - chuồng trên cơ sở bảo vệ môi trường để tạo ra nguồn thực phẩm an toàn; sử dụng đa dạng các loại thực phẩm sẵn có ở địa phương cho bữa ăn gia đình; tăng cường ăn các loại rau, củ, trái cây và các loại hạt; hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm chế biến sẵn có chứa nhiều đường, muối, chất béo; nâng cao chất lượng bữa ăn học đường, đảm bảo đầy đủ và cân đối dinh dưỡng; khuyến khích các hoạt động thể lực và duy trì lối sống năng động, lành mạnh; thực hiện chăm sóc dinh dưỡng sớm trong 1.000 ngày đầu đời của trẻ nhằm phòng, chống bệnh không lây nhiễm, thừa cân, béo phì, suy dinh dưỡng thấp còi, qua đó nâng cao thể lực, tầm vóc và trí tuệ khi trưởng thành.
Quốc Trị

Có thể bạn quan tâm

Cảnh báo nguy cơ ngộ độc từ nấm độc, cá nóc, so biển, cây, củ quả rừng tự nhiên

Cảnh báo nguy cơ ngộ độc từ nấm độc, cá nóc, so biển, cây, củ quả rừng tự nhiên

Ngày 24/3, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã có công văn số 506/ATTP-NĐTT đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và đơn vị chức năng tăng cường giám sát, triển khai các giải pháp kiểm soát an toàn thực phẩm trong thu hái, đánh bắt, tiêu dùng sản phẩm nông, lâm, thủy sản, sử dụng các loại nấm, cây, củ quả rừng tự nhiên…

Năm khuyến cáo của Bộ Y tế để phòng, chống bệnh sởi

Năm khuyến cáo của Bộ Y tế để phòng, chống bệnh sởi

Theo thống kê của Bộ Y tế, từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước ghi nhận khoảng 40.000 trường hợp nghi sởi, 5 trường hợp tử vong liên quan đến sởi; các trường hợp nghi sởi ghi nhận cao nhất tại khu vực miền Nam (57%), miền Trung (19,2%), miền Bắc (15,1%), Tây Nguyên (8,7%).

Cao Bằng: Bệnh nhân đầu tiên tử vong do nghi sởi

Cao Bằng: Bệnh nhân đầu tiên tử vong do nghi sởi

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cao Bằng thông tin, bệnh nhân Hoàng A.Q (sinh năm 2023, dân tộc Mông, trú tại Bản Oóng, xã Sơn Lập, huyện Bảo Lạc) đến khám và điều trị tại Trung tâm Y tế huyện Pác Nặm (tỉnh Bắc Kạn) đã tử vong ngày 10/3, nghi liên quan đến bệnh sởi.

Phát hiện mới mở ra hy vọng ngăn ngừa ung thư

Phát hiện mới mở ra hy vọng ngăn ngừa ung thư

Ngày 17/3, Viện Nghiên cứu Y khoa Nhi (CMRI) tại thành phố Sydney công bố kết quả nghiên cứu mới cho thấy các nhà khoa học đã phát hiện một cơ chế đáng ngạc nhiên có thể giúp các tế bào trở thành “tấm khiên” ngăn ngừa ung thư.

Nga phát triển liệu pháp phóng xạ trị ung thư tuyến tiền liệt

Nga phát triển liệu pháp phóng xạ trị ung thư tuyến tiền liệt

Các nhà khoa học tại Đại học Bách khoa Tomsk (TPU), Nga, đã phát triển và được cấp bằng sáng chế cặp dược phẩm phóng xạ trị liệu (Theranostic) đầu tiên của Nga, mở ra một hướng đi mới đầy hứa hẹn trong việc chẩn đoán và điều trị căn bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Theo thông báo từ TPU, giai đoạn thử nghiệm lâm sàng ban đầu đã thành công.

Cảnh báo nguy cơ trẻ nhỏ ngộ độc do ăn đá bào chứa glycerol

Cảnh báo nguy cơ trẻ nhỏ ngộ độc do ăn đá bào chứa glycerol

Các nhà nghiên cứu ở Anh và Ireland mới đây đã đưa ra cảnh báo trẻ em dưới 8 tuổi không nên ăn đá bào có chứa glycerol. Lý do là bởi món giải khát có màu sắc bắt mắt, hấp dẫn trẻ nhỏ này tiềm ẩn nguy cơ gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ.

Tập luyện cơ bắp giúp cải thiện giấc ngủ ở người cao tuổi

Tập luyện cơ bắp giúp cải thiện giấc ngủ ở người cao tuổi

Theo một nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học Thái Lan, tập thể dục, đặc biệt là các bài tập tăng cường sức mạnh và tập aerobic, đã chứng minh hiệu quả đáng kể trong việc nâng cao chất lượng giấc ngủ so với các hoạt động thông thường.

Cà Mau: 4 người nhập viện cấp cứu vì ăn cá nóc

Cà Mau: 4 người nhập viện cấp cứu vì ăn cá nóc

Ngày 4/3, Bệnh viện Đa khoa Cái Nước (huyện Cái Nước, tỉnh Cà Mau) cho biết, bệnh viện tiếp nhận 4 bệnh nhân cùng ngụ tại thị trấn Cái Đôi Vàm, huyện Phú Tân, bị ngộ độc sau khi ăn cá nóc, trong đó có 2 trường hợp vẫn đang phải thở máy.

Nghiên cứu từ Anh về "siêu thực phẩm" cho não bộ

Nghiên cứu từ Anh về "siêu thực phẩm" cho não bộ

Một nghiên cứu mới từ Đại học Reading, Vương quốc Anh, đã mang đến những phát hiện đáng chú ý về tác động tích cực của việc bổ sung hạt óc chó vào bữa sáng đối với khả năng nhận thức ở người trẻ.

Phòng tránh cúm trong thời điểm giao mùa

Phòng tránh cúm trong thời điểm giao mùa

Hiện đang là thời điểm giao mùa Đông - Xuân, với độ ẩm cao, tạo điều kiện thuận lợi cho virus phát triển và lây lan. Bên cạnh đó, nhu cầu đi lại, giao thương và các hoạt động lễ hội đầu năm gia tăng cũng làm tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh, nhất là dịch cúm.

Thực phẩm lên men giúp giảm stress, trầm cảm

Thực phẩm lên men giúp giảm stress, trầm cảm

Một nghiên cứu mới từ các nhà khoa học Singapore vừa phát hiện mối liên hệ quan trọng giữa vi khuẩn đường ruột và sức khỏe tâm thần, mở ra hy vọng mới trong việc điều trị lo âu và trầm cảm thông qua chế độ ăn uống.

Người dân không chủ quan nhưng cũng không quá hoang mang, lo sợ vì bệnh cúm

Người dân không chủ quan nhưng cũng không quá hoang mang, lo sợ vì bệnh cúm

Những ngày qua, thông tin về diễn biến phức tạp của dịch cúm tại Việt Nam và trên thế giới khiến nhiều người dân hoang mang, lo lắng. Đặc biệt, sau khi một nữ diễn viên nổi tiếng người Đài Loan (Trung Quốc) tử vong do mắc cúm càng dấy lên những lo ngại về dịch bệnh tưởng như không còn xa lạ này.

Bệnh nhân có bệnh nền tim mạch cần lưu ý gì khi bị cúm mùa?

Bệnh nhân có bệnh nền tim mạch cần lưu ý gì khi bị cúm mùa?

“Cúm mùa có thể làm nặng lên các triệu chứng ở bệnh nhân suy tim và làm tăng nguy cơ các biến chứng tim mạch ở cả người khỏe mạnh và bệnh nhân có bệnh nền tim mạch” - Đây là khẳng định của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu Hoài, Viện Trưởng Viện Tim Mạch quốc gia, Bệnh viện Bạch Mai.

Giám sát, phát hiện sớm các bệnh lây truyền qua đường hô hấp

Giám sát, phát hiện sớm các bệnh lây truyền qua đường hô hấp

Để chủ động công tác phòng, chống bệnh cúm mùa, sởi và các bệnh lây truyền qua đường hô hấp, ngày 13/2, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tuyên Quang Hoàng Việt Phương cho biết đã yêu cầu Sở Y tế chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương trong tỉnh thực hiện rà soát đối tượng tiêm chủng để tổ chức tiêm bù, tiêm vét cho những đối tượng chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đủ các mũi vaccine phòng bệnh sởi.

Không nên chủ quan trước cúm mùa

Không nên chủ quan trước cúm mùa

Bệnh nhân nam T.V.L, 78 tuổi, ở Từ Liêm, Hà Nội, được chuyển từ bệnh viện gần nhà đến Trung tâm Bệnh Nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng sốt cao, khó thở mỗi lúc một tăng. Bệnh nhân có tiền sử huyết áp cao, bệnh Alzheimer, test dương tính cúm A. Trước tình trạng bệnh nhân bị suy hô hấp, các y bác sỹ đã phải mở nội khí quản, cho bệnh nhân thở máy và điều trị tích cực.