Kế hoạch thực hiện Đề án “Bảo tồn và phát huy giá trị văn học dân gian của các dân tộc thiểu số đến năm 2030” trên địa bàn tỉnh Bình Định đã được UBND tỉnh ban hành.
Theo đó, từ nay đến 2026, tỉnh Bình Định sẽ thực hiện sưu tầm, nghiên cứu và tổ chức thực hiện công tác kiểm kê hàng năm về văn học dân gian các dân tộc Bana, Chăm, H’rê. Tỉnh phấn đấu 40% các tác phẩm văn học dân gian của các dân tộc Bana, Chăm, H’rê được áp dụng các biện pháp bảo tồn, tư liệu hóa; sưu tầm, số hóa 40% tác phẩm văn học dân gian của các dân tộc Bana, Chăm, H’rê để lưu trữ, nghiên cứu, tổ chức xuất bản, phát huy, truyền dạy. Đến năm 2030, tỉnh sẽ hoàn thành công tác kiểm kê, đánh giá, phân loại và lập danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể các thể loại văn học dân gian của các dân tộc Bana, Chăm, H’rê và 80% các tác phẩm này sẽ được số hóa.
Ngày hội VH&TT các dân tộc thiểu số miền núi tỉnh lần thứ XVI, năm 2022. Ảnh: baobinhdinh.vn
Tỉnh phấn đấu 50% các công chức, viên chức văn hóa, nghệ nhân, tác giả dân gian, già làng, người có uy tín... được tập huấn, bồi dưỡng về công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn học dân gian các dân tộc thiểu số. 50% trường dân tộc nội trú và các cấp trường tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số đưa thể loại văn học dân gian vào hoạt động sinh hoạt ngoại khóa, tổ chức ngày hội, giao lưu, liên hoan cho học sinh. Con số này sẽ lên tới 80% năm 2030.
Bên cạnh đó, toàn tỉnh sẽ hình thành được một đến ba câu lạc bộ, đội văn nghệ dân gian/xã vùng dân tộc thiểu số để thực hành, biểu diễn và trao truyền các thể loại văn học dân gian. Các tác giả, nghệ nhân thuộc lĩnh vực Di sản Văn hóa phi vật thể nói chung và văn học dân gian của các dân tộc thiểu số nói riêng được hưởng chính sách hỗ trợ trong hoạt động bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể.
Kế hoạch sẽ được thực hiện cho các đối tượng là các thể loại văn học dân gian của đồng bào dân tộc Bana, Chăm, H’rê, trong đó phát huy các tác phẩm có giá trị tiêu biểu và hiện đang sử dụng thường xuyên; bảo tồn, lưu giữ các tác phẩm có nguy cơ bị mai một và nghiên cứu, sưu tầm, phục dựng các tác phẩm đã mất. Đối tượng tiếp theo là đồng bào các dân tộc thiểu số, nhà nghiên cứu, văn nghệ sĩ, nghệ nhân người dân tộc thiểu số, các già làng, trưởng thôn/làng/khu phố vùng dân tộc thiểu số tỉnh Bình Định tại các huyện An Lão, Hoài Ân, Vân Canh, Tây Sơn, Vĩnh Thạnh, Phù Cát.
Theo kế hoạch, đề án được chia làm hai giai đoạn: Giai đoạn 1 (năm 2023 - 2026), giai đoạn 2 (năm 2027 - 2030). Nội dung gồm: Xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách cho các tác giả, nhà nghiên cứu, nghệ nhân, người tổ chức thực hành, trao truyền để bảo tồn và phát huy giá trị văn học dân gian của các dân tộc thiểu số; khảo sát, sưu tầm, kiểm kê và lập danh mục thể loại văn học dân gian truyền thống của các dân tộc thiểu số; tổ chức bồi dưỡng, tập huấn về văn học dân gian của các dân tộc thiểu số.
Tỉnh bảo tồn và phát huy giá trị văn học dân gian các dân tộc thiểu số trong các lễ hội truyền thống, sinh hoạt văn hóa, liên hoan văn nghệ quần chúng và các không gian diễn xướng, thực hành phù hợp; lựa chọn các tác phẩm văn học dân gian tiêu biểu của các dân tộc thiểu số đưa vào hoạt động giảng dạy và giáo dục ngoại khóa tại trường học.
Bên cạnh đó, Bình Định tuyên truyền, phổ biến, giới thiệu các tác phẩm văn học dân gian; ứng dụng khoa học, công nghệ, trọng tâm là công nghệ số trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn học dân gian của đồng bào dân tộc thiểu số; tổ chức sơ kết theo giai đoạn và tổng kết đánh giá kết quả thực hiện đề án.
Sỹ Thắng
