Yên Bái thường xuyên chịu tác động nặng nề của thời tiết cực đoan, bất thường, thiên tai khó lường. Chính quyền các cấp đã xây dựng phương án và sẵn sàng ứng phó rủi ro thiên tai theo từng cấp độ. Phương án “4 tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ; lực lượng tại chỗ; phương tiện, vật tư tại chỗ; hậu cần tại chỗ) là hết sức cần thiết để chủ động ứng phó hiệu quả hơn, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra.
Xây dựng lực lượng tại chỗ
Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Yên Bái cho biết, toàn tỉnh hiện có 173/173 đơn vị hành chính cấp xã thành lập lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai, với hơn 13.000 người tham gia; lực lượng dự bị có trên 62.000 người. Các địa phương đều có phương án huy động thêm lực lượng khi cần thiết và cơ chế hiệp đồng giữa các lực lượng tham gia ứng phó.
Ông Nguyễn Thế Phước, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái cho biết, bên cạnh việc rà soát, điều chỉnh kế hoạch và kịch bản ứng phó với các loại hình thiên tai phù hợp với thực tế ở mỗi địa phương, lực lượng chuyên trách luôn được kiện toàn về tổ chức, được thường xuyên tập huấn và tham gia diễn tập có cơ chế phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với lực lượng vũ trang để tham gia kịp thời, hiệu quả công tác ứng phó sự cố, thiên tai tại cơ sở.
Là địa phương vùng cao, đặc biệt khó khăn, hằng năm huyện Trạm Tấu thường xảy ra các loại hình thiên tai như: lũ ống, lũ quét, sạt lở đất, gió lốc, dông, sét... cao hơn so với địa phương khác. Để chuẩn bị lực lượng sẵn sàng tham gia ứng phó với thiên tai, ngoài lực lượng chuyên trách tại cơ sở, huyện Trạm Tấu có phương án huy động các cơ quan, ban, ngành trong huyện từ 100 - 150 người; cán bộ, nhân dân mỗi đơn vị cấp xã tham gia từ 100 - 150 người; lực lượng xung kích cấp xã tăng thêm gần 1.000 người.
Ông Tráng A Hồ, Chủ tịch UBND xã Trạm Tấu, huyện Trạm Tấu cho biết, ngay từ đầu năm 2024, UBND xã đã kiện toàn Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn; quyết định thành lập các phân ban, họp chỉ đạo phân công nhiệm vụ cho từng thành viên, quyết định thành lập đội cơ động tìm kiếm cứu nạn, tổ tuần tra, tổ thông tin liên lạc, đội dự phòng, đội xung kích; bố trí lực lượng ứng trực 24/24 giờ tại thôn, bản, sẵn sàng ứng phó khi có tình huống thiên tai xảy ra.
Ngoài ra, Yên Bái đã xây dựng phương án huy động nhân lực từ lực lượng vũ trang, nhất là Công an, Quân đội đóng chân trên địa bàn. Tỉnh chỉ đạo ngành Y tế bố trí đủ lực lượng y, bác sĩ thường trực tại các huyện, sẵn sàng tăng cường cho tuyến xã; huy động công nhân lái máy, lái xe của các doanh nghiệp xây dựng sẵn sàng tham gia khi cần thiết.
Bên cạnh việc huy động các lực lượng tại chỗ tham gia phòng, chống thiên tai, tỉnh Yên Bái đã tăng cường tính chuyên nghiệp cho lực lượng chuyên trách và tính chủ động cho lực lượng tại chỗ. Đồng thời tuyên truyền, nâng cao nhận thức, ý thức của người dân trong chủ động và tham gia phòng, chống thiên tai, nhất là quản lý rủi ro do thiên tai dựa vào cộng đồng; gắn trách nhiệm và phân công nhiệm vụ rõ ràng cho các lực lượng tham gia tại cơ sở khi có tình huống thiên tai xảy ra.
Huy động phương tiện, vật tư tại chỗ
Theo kết quả điều tra của cơ quan chuyên môn, Yên Bái có 2.326 điểm trượt lở; có hơn 1.300 hộ dân cần sơ tán khỏi khu vực nguy hiểm, tập trung nhiều nhất ở các huyện Mù Cang Chải, Trạm Tấu, Trấn Yên, Văn Yên và thị xã Nghĩa Lộ. Tỉnh đã xây dựng bản đồ phân vùng cảnh báo nguy cơ thiên tai, từ bản đồ này, các địa phương xây dựng phương án huy động phương tiện, vật tư tại chỗ phù hợp.
Riêng đối với cấp tỉnh, để chủ động nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo sớm của các cơ quan chuyên môn, Yên Bái đã đầu tư xây dựng và đưa vào vận hành 48 trạm đo mưa, 5 trạm đo thủy văn và 2 hệ thống cảnh báo sớm lũ quét. Tỉnh đang tập trung xây dựng 18 dự án di dân tập trung bố trí, sắp xếp cho gần 1000 hộ dân có nguy cao cần chuyển đến nơi an toàn.
Theo bản đồ phân vùng cảnh báo nguy cơ thiên tai huyện Yên Bình, toàn huyện có 4 khu vực có nguy cơ ngập lụt, 13 khu vực có nguy cơ lũ ống, lũ quét, 22 vùng có nguy cơ sạt lở đất đá và 160 hộ nằm trong khu vực nguy hiểm có nguy cao cơ sạt lở đất đá, lũ ống, lũ quét. Tại những địa điểm này, vật tư đã được chuẩn bị đầy đủ, nhất là nguồn vật liệu xây dựng và phương án huy động máy móc, thiết bị đã được chuẩn bị sẵn sàng.
Ông Phạm Thành Đạt, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Yên Bình cho biết, với phương châm phòng là chính, công tác chuẩn bị ứng phó với thiên tai rất quan trọng. Ngoài phương án huy động con người, công tác chuẩn bị vật tư, máy móc, phương tiện hỗ trợ đã được các đơn vị chuẩn bị cụ thể, chi tiết đến từng thôn bản, đảm bảo khả thi, phù hợp với thực tế khi vận hành phương án "4 tại chỗ" tại cơ sở. Các đơn vị đã sẵn sàng phương án bố trí nơi ăn, ở tạm thời, cung cấp những vật dụng thiết yếu cho các hộ dân phải di dời khẩn cấp.
Ông Phạm Quốc Hưng, Chánh Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Yên Bái cho biết, đến nay tỉnh đã chuyển về cơ sở, sẵn sàng đưa vào sử dụng gần 300 nhà bạt các loại, 145 máy phát điện, 80 máy bơm, trên 3.000 áo phao cùng nhiều trang thiết bị hỗ trợ quan trọng khác. Ngoài ra, để đảm bảo an toàn giao thông, tỉnh đã huy động được trên 1.200 ô tô các loại, 21 xe cứu thương, 275 máy xúc và máy ủi, gần 600 chiếc tàu, xuồng, thuyền máy.
Xác định đảm bảo tính mạng của người dân là trên hết, ông Nguyễn Song Hào, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Yên Bái cho biết, đến thời điểm này, ngành Y tế đã rà soát đầu tư, trang bị bổ sung các phương tiện, thiết bị chuyên dùng phục vụ cứu hộ, cứu nạn; cấp bổ sung kịp thời trang thiết bị, vật tư, hóa chất cho tuyến y tế cơ sở; hướng dẫn chuyên môn, tập huấn cho cán bộ y tế tuyến xã biện pháp xử lý môi trường, phòng, chống dịch bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân trong và sau thiên tai.
Tiến Khánh
