Tại Yên Bái, hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân các cấp đã trở thành nền nếp, chất lượng liên tục được nâng lên, đóng vai trò quan trọng trong việc xem xét, đánh giá kết quả thực hiện chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, góp phần tích cực nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước trên địa bàn.
Đoàn giám sát chuyên đề của HĐND tỉnh Yên Bái giám sát mô hình Làng nghề dân tộc Phù Lá ở xã Châu Quế Thượng, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. Ảnh: TTXVN phát * Đa dạng hóa hình thức giám sát
Đa dạng hóa nội dung và hình thức giám sát luôn được HĐND các cấp của tỉnh Yên Bái đặc biệt quan tâm. Do vậy, mọi hoạt động giám sát đã cơ bản đáp ứng kịp thời tâm tư, nguyện vọng của nhân dân và cử tri; đồng thời gắn với cung cấp thông tin từ thực tiễn để kiến nghị ban hành chính sách; nâng cao trách nhiệm, tăng cường hiệu quả hoạt động của các tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát.
Những nội dung giám sát luôn được HĐND các cấp của tỉnh Yên Bái thực hiện đúng thẩm quyền, đối tượng, đúng pháp luật, đảm bảo tính hiệu lực, hiệu quả và khả thi trong tổ chức thực hiện. Nội dung giám sát được lựa chọn kỹ, đều là vấn đề có tác động lớn đến đời sống kinh tế - xã hội, quốc phòng an ninh; là những vấn đề bức xúc, nổi lên được nhiều cử tri và nhân dân trong tỉnh quan tâm.
Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Yên Bái Vũ Quỳnh Khánh cho biết, thực tế cho thấy, phạm vi giám sát của HĐND toàn diện trên các lĩnh vực, mặt công tác của tỉnh, với nhiều hình thức như: giám sát chuyên đề; chất vấn và xem xét việc trả lời chất vấn; giám sát thông qua báo cáo và văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan, đơn vị ban hành; giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, kiến nghị của cử tri; giám sát thông qua lấy phiếu tín nhiệm và tổ chức hoạt động giải trình tại phiên họp...
Giám sát thông qua chất vấn và xem xét việc trả lời chất vấn luôn thu hút sự quan tâm theo dõi của đông đảo cử tri, được cử tri trong tỉnh rất quan tâm. Do vậy, nội dung này thường chiếm gần 1/3 thời gian của mỗi kỳ họp thường lệ, mỗi lĩnh vực có từ 12 - 15 ý kiến chất vấn, phần lớn nội dung chất vấn đề cập đến những vấn đề cấp bách, được cử tri phản ánh, kiến nghị nhiều lần. Qua đó, quyền chất vấn của đại biểu được phát huy, trách nhiệm giải trình và giải quyết của các cơ quan chuyên môn trong tỉnh được nâng lên rõ rệt.
Một hoạt động giám sát khác được các đại biểu HĐND tỉnh rất quan tâm là giám sát chuyên đề, tiến hành theo kế hoạch, được trực tiếp kiểm tra trên thực tế. Tại Yên Bái, nội dung giám sát chuyên đề tập trung vào các lĩnh vực: xây dựng cơ bản; quản lý và sử dụng ngân sách; quản lý đất đai, môi trường; phòng, chống tham nhũng, lãng phí; giải quyết khiếu nại, tố cáo; công tác khám, chữa bệnh; giáo dục và đào tạo nghề; thực hiện chính sách với người có công; các Chương trình mục tiêu Quốc gia…
Theo ông Ngô Việt Hưng, Phó trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách, HĐND tỉnh Yên Bái cho biết, kết quả giám sát được báo cáo trực tiếp tại kỳ họp HĐND, trong đó nêu rõ kết quả đạt được, hạn chế, tồn tại, khuyết điểm và kiến nghị đối với từng cấp, ngành, cơ quan, đơn vị liên quan để có biện pháp giải quyết, khắc phục trong quá trình quản lý, điều hành. Qua đó, đại biểu HĐND có cơ sở thảo luận, biểu quyết thông qua các nghị quyết. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, tỉnh Yên Bái đã có hàng trăm chuyên đề được HĐND các cấp trong tỉnh tổ chức giám sát.
Bên cạnh đó, hoạt động giám sát của HĐND được thực hiện ở các kỳ họp, buổi tiếp xúc cử tri tại cơ sở, ý kiến phản ánh, thảo luận của đại biểu chính là kết quả việc giám sát thực tế tại các địa phương, trên các lĩnh vực công tác. Ngoài ra, việc giám sát, xem xét việc ban hành các quyết định của UBND cùng cấp, nghị quyết của HĐND cấp dưới trực tiếp có dấu hiệu trái với Hiến pháp, trái với văn bản quy phạm pháp luật đã được HĐND các cấp tỉnh Yên Bái tiến hành thường xuyên, chặt chẽ, khắc phục kịp thời những sai sót xảy ra.
Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Yên Bái Vũ Quỳnh Khánh giám sát tiến độ thi công công trình Trường TH&THCS xã Tân Nguyên, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái. Ảnh: TTXVN phát
* Nâng cao chất lượng giám sát
Theo báo cáo đánh giá hoạt động của HĐND tỉnh Yên Bái cho thấy, vẫn còn một số tồn tại, hạn chế đặt ra trong công tác giám sát. Dó là: sự tham gia của các đại biểu kiêm nhiệm trong giám sát chuyên đề còn hạn chế. Số lượng, quy mô và phạm vi giám sát của HĐND các cấp chưa đáp ứng hết yêu cầu thực tiễn. Việc giám sát ở cơ sở chủ yếu nghe báo cáo, ít chất vấn, tranh luận nên kết quả giám sát chưa cao; trả lời chất vấn có khi còn thiếu cụ thể, thiếu giải pháp. Công tác theo dõi, đôn đốc việc thực hiện kiến nghị sau giám sát chưa kịp thời, hiệu quả...
Để khắc phục những tồn tại, hạn chế trong quá trình giám sát, bà Hoàng Thị Thanh Bình, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Yên Bái cho biết, HĐND các cấp của tỉnh đã liên tục bồi dưỡng, tập huấn, cập nhật kiến thức để nâng cao năng lực, trách nhiệm, kỹ năng, kinh nghiệm hoạt động giám sát của đại biểu HĐND, trong đó chú ý nâng cao năng lực hoạt động của bộ máy giúp việc cho HĐND các cấp, yêu cầu các đại biểu kiêm nhiệm dành thời gian thỏa đáng cho hoạt động giám sát.
Mặt khác, ngay trước khi bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026, tỉnh Yên Bái đã làm tốt khâu giới thiệu, lựa chọn bầu được những đại biểu HĐND thật sự tiêu biểu, có phẩm chất, đạo đức và năng lực, có quan điểm, lập trường chính trị vững vàng; đảm bảo hợp lý tỷ lệ đại biểu ở các cơ quan chính quyền và đại biểu công tác ở các cơ quan khối Đảng, đoàn thể, tổ chức chính trị xã hội, hội nghề nghiệp theo hướng giảm số đại biểu kiêm nhiệm tại các cơ quan chuyên môn.
Thực tế cho thấy, công tác giám sát của HĐND các cấp liên tục có sự tăng cường hợp tác giữa cơ quan dân cử với cơ quan, đơn vị thực thi pháp luật theo hướng thực chất và hiệu quả. Nhiều trường hợp đã mời chuyên gia trực tiếp tham gia đoàn giám sát; lấy và tiếp thu ý kiến của những người có am hiểu sâu, rộng lĩnh vực giám sát để nâng cao chất lượng giám sát.
Đặc biệt, HĐND các cấp tỉnh Yên Bái luôn tăng cường mối liên hệ, phối hợp chặt chẽ với Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, Ủy ban MTTQ và tổ chức đoàn thể các cấp trong hoạt động giám sát, tạo điều kiện cho đại biểu HĐND trao đổi kinh nghiệm trong hoạt động giám sát, qua đó đại biểu rèn luyện kỹ năng thu thập, phân tích, đánh giá thông tin, nâng cao năng lực giám sát.
Theo ông Giàng A Tông, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Yên Bái, 5 năm qua, Ủy ban MTTQ các cấp đã phối hợp chặt chẽ với HĐND làm tốt công tác tổ chức tiếp xúc với cử tri tại trên 7.000 điểm với hơn 85.000 lượt ý kiến, kiến nghị tới Trung ương và chính quyền địa phương các cấp. Nhiều cơ chế, chính sách mới được ban hành thông qua sự phối hợp tiếp xúc cử tri, nhất là các chế độ, chính sách liên quan đến đời sống nhân dân vùng cao; cơ chế vận hành, quản lý các chương trình mục tiêu quốc gia.
Tiến Khánh
