Xuân mới ở bản Mông trên quê hương Tân Lập, Sơn La

Từ trung tâm huyện Mộc Châu (Sơn La), theo hướng Tây Bắc, đi  Quốc lộ 43 và tỉnh lộ 104 hơn 30km, chúng tôi đến xã Tân Lập, nơi có đồng bào dân tộc Mông đang sinh sống và đón Tết. Đón chúng tôi, anh Vàng A Chớ, Bí thư Chi bộ bản Tà Phềnh 1, xã Tân Lập cho biết: Người Mông đón Tết cũng như người Kinh, cũng chuẩn bị cho Tết vào trước ngày 1/12 âm lịch. Các công việc như dọn nhà, sửa sang hay thay mới bàn thờ và làm bánh dày đều được chuẩn bị từ hôm 30.
 

Đường vào Bản Phiêng Cành, xã Tân Lập, huyện Mộc Châu, Sơn La . Ảnh: sonla.gov.vn

Anh Chớ cho biết thêm, gia đình đã thịt một con lợn to nhất và 1 con gà trống, trước là để dâng cúng tổ tiên, sau là gia đình thụ hưởng. Từ mùng 1 cho đến mùng 3, người Mông không làm gì cả, chỉ ăn và chơi thôi. Tết của người Mông là thời điểm nghỉ ngơi và hưởng thụ thành quả lao động sau một năm nên được chuẩn bị rất chu đáo. Ông Vàng A Cáu, già làng uy tín của bản Tà Phềnh 1 chia sẻ: Ban thờ của người Mông mang đậm bản sắc dân tộc, thể hiện nét độc đáo, giản dị của đồng bào dân tộc Mông. Ban thờ để chính giữa hướng ra cửa chính với ba miếng giấy, ba túm lông gà trống và hai bát đèn hương, một bát thờ thổ thần thổ địa, một bát thờ ông bà tổ tiên. Thứ không thể thiếu ở khu vực ban thờ là các vật dụng lao động sản xuất hàng ngày của người Mông. Trước kia thì có nhiều tục lệ kiêng khem lắm nhưng bây giờ khác rồi, bỏ bớt những hủ tục, tục lệ rườm rà nhưng vẫn giữ được nét đặc sắc văn hóa truyền thống của người Mông. Những ngày đầu năm mới, người Mông cũng như các dân tộc khác đều cầu mong cho gia đình mạnh khỏe, đoàn kết, vợ chồng hòa thuận, mùa màng bội thu và con cái học hành tiến bộ, ông Vàng A Cáu cho biết thêm.

Trong những năm qua, các cấp chính quyền xã, huyện và tỉnh Sơn La luôn quan tâm, chăm lo cho đời sống cho đồng bào các dân tộc, nhờ thế mà cuộc sống người dân nơi đây không ngừng được nâng cao, bộ mặt nông thôn ngày càng đổi mới. Toàn xã tổ chức triển khai và làm được 37,2 km đường nông thôn mới; xây dựng nhà văn hóa tại bản Phiêng Cành, bản Dọi 2, bản Nậm Tôm, bản Hoa 1; xây dựng công trình trạm y tế xã. Đồng thời, chỉ đạo đồng bộ, quyết liệt tổ chức rà soát, đánh giá tiêu chí; phân công cán bộ, công chức xuống các bản, tiểu khu để thực hiện về tiêu chí môi trường. Ông Thào A Vừ, 45 tuổi, ở bản Tà Phềnh 1, xã Tân Lập, huyện Mộc Châu cho biết: Những năm gần đây, nhờ sự giúp đỡ, hỗ trợ của cán bộ xã, bà con đã chuyển đổi cây trồng vật nuôi. Với 4 ha đất của gia đình trồng mận hậu, chanh leo, cam, năm 2017 cho thu nhập 200 triệu đồng. 

Trong năm 2017, xã Tân Lập đã thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất dốc và trồng cây phân tán trên 141,4 ha; đạt 157% kế hoạch huyện giao. Huyện chỉ đạo tốt công tác khuyến nông, khuyến công, tăng cường chuyển giao và ứng dụng khoa học kỹ thuật để phát triển sản xuất, đẩy mạnh xoá đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân. Bà Nguyễn Thị Thúy - Phó Chủ tịch UBND xã Tân Lập cho biết, xã có hơn 11.000 nhân khẩu gồm các dân tộc Thái, Mông, Kinh, Dao và La Ha, trong đó dân tộc Mông chiếm khoảng 23%. Vào những ngày lễ tết của đồng bào các dân tộc trên địa bàn nói chung và  của đồng bào người Mông nói riêng, chính quyền xã và huyện đã đến thăm hỏi, động viên, tặng quà cho các gia đình chính sách, đối tượng bảo trợ xã hội; đồng thời tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ cho bà con vui tết lành mạnh, đầm ấm.

Nguyễn Chiến