Các hoạt động có sự tham gia của khoảng 300 đồng bào của 15 dân tộc. Trong đó có người thuộc 13 dân tộc đang hoạt động hằng ngày tại Làng là dân tộc Mông (Hà Giang), dân tộc Khơ Mú (Nghệ An), dân tộc Thái (Sơn La), dân tộc Tày (Thái Nguyên), dân tộc Mường (Hòa Bình), dân tộc Dao (Hà Nội), dân tộc Tà Ôi, Cơ Tu (Thừa - Thiên Huế), dân tộc Bahnar (Gia Lai), dân tộc Xơ Đăng (Kon Tum), dân tộc Raglai (Ninh Thuận), dân tộc Ê Đê (Đắk Lắk), dân tộc Khmer (Sóc Trăng). Ngoài ra còn huy động thêm đồng bào các dân tộc Lô Lô, Giáy (Hà Giang) cùng các nghệ sĩ, diễn viên của Liên đoàn Xiếc Việt Nam, Nhà hát Tuồng Việt Nam, Cao đẳng Văn hóa nghệ thuật Tây Bắc… tham gia các hoạt động lễ hội.
 |
| Phiên chợ vùng cao giới thiệu các nét văn hóa và sản vật núi rừng của đồng bào các dân tộc. Ảnh: Hoàng Hải |
Điểm nhấn hoạt động tháng 9 là không gian chợ vùng cao “Về miền cao nguyên đá” diễn ra từ ngày 30/8 đến ngày 2/9/2019 tái hiện không gian chợ đậm sắc màu văn hóa huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang. Không gian chợ là sự kết hợp giữa không gian hội xuống chợ, không gian vui chơi gắn với các hoạt động dân ca, dân vũ, trò chơi dân gian, không gian ẩm thực, sản vật với sắc màu của các dân tộc Mông, Dao, Thái, Lô Lô, Giáy, Tày... và giới thiệu sản vật địa phương, ẩm thực truyền thống của đồng bào các dân tộc tỉnh Hà Giang như rượu ngô, thắng cố, bánh tam giác mạch, thịt lợn đen… cùng với sắc màu của những người phụ nữ vùng cao bên khung cửi cùng với sự sóng sánh ánh lên từ nắng mùa thu, những bộ trang phục rực rỡ sắc màu của người phụ nữ Lô Lô, Mông, Giáy, Thái… Tất cả sẽ tạo nên một không khí nhộn nhịp, hồ hởi, hạnh phúc của đồng bào các dân tộc và du khách với phiên chợ vui Tết Độc lập trong dịp Quốc khánh 02/9.
Đồng bào dân tộc Giáy và Lô Lô ở huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang sẽ trình diễn giới thiệu điệu múa trống đặc sắc của dân tộc mình. Nói đến “Múa trống” là nói đến nét văn hóa vô cùng độc đáo của đồng bào dân tộc Giáy và đồng bào dân tộc Lô Lô huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang. Trong ngày lễ, trưởng bản làm nghi thức xin hạ trống, mỗi gia đình làm một mâm cơm, quây quần, tập trung tại đây và cùng nhau thắp hương, nhảy múa theo điệu trống để cầu xin đất, trời cho mưa thuận, gió hòa; xin thần linh phù hộ cho gia đình, làng xóm được mạnh khỏe, bình an..
Đồng bào Mông ở huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang sẽ tái hiện phong tục “Vỗ mông” truyền thống. “Vỗ mông” là một phong tục văn hóa có từ lâu đời của đồng bào Mông trên cao nguyên đá Đây như hình thức tỏ tình của đôi trai gái để chờ ngày nên duyên vợ chồng.
Đặc biệt, đồng bào Lô Lô ở huyện Mèo Vạc sẽ tái hiện lễ hội “Rửa làng” với nghi thức vô cùng độc đáo, đặc sắc được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Lễ rửa làng bắt nguồn từ một sự tích một năm bao giờ cũng có cái may và cái rủi. Dù thu hoạch mùa màng vụ vừa rồi thắng lợi nhưng đồng bào vẫn nghĩ tới rủi ro thế nên đồng bào Lô Lô làm lễ rửa làng cho sạch sẽ, khang trang. Lễ này theo quan niệm của đồng bào làm cho làng trở nên khang trang, sạch sẽ từ tâm hồn đến cảnh quan; làm lễ này rồi thì mưa thuận gió hòa năm đó được mùa, an tâm làm ăn.
 |
| Đồng bào dân tộc Mông biểu diễn điệu múa truyền thống phục vụ du khách. Ảnh: Hoàng Hải |
Trong các hoạt động văn hóa suốt cả tháng 9/2019 có các chương trình diễn xướng âm nhạc dân gian Tây Nguyên; Giới thiệu lá cờ số 490 (54 m2) đã treo tại cột cờ quốc gia Lũng Cú, tỉnh Hà Giang; Chương trình biểu diễn Rối cạn “Đồng vọng Rối Việt” của các nghệ sĩ, diễn viên Nhà hát Múa Rối Việt Nam biểu diễn; Chương trình nghệ thuật “Tôi yêu Tổ quốc tôi!” của sinh viên Trường Cao đẳng Văn hóa nghệ thuật Tây Bắc; Chương trình biểu diễn nghệ thuật “Chúng ta cùng xem và hiểu về nghệ thuật Tuồng” của Nhà hát Tuồng Việt Nam; Tái hiện Lễ SenDolta (Lễ cúng ông bà) tại quần thể chùa Khmer; Giao lưu ca nhạc “Xôn xang, mênh mang Cao nguyên” của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên tại Làng...
Tại không gian Làng, hằng ngày và các dịp cuối tuần đều diễn ra các hoạt động của 13 cộng đồng dân tộc với chương trình du lịch trải nghiệm, giới thiệu làm bánh, gói bánh phục vụ du khách, trò chơi dân gian; hoạt động cầu an, chúc phúc tại các không gian tâm linh chùa Khmer, tháp Chăm... nhằm giới thiệu nét văn hóa, phong tục tập quán của đồng bào “ngôi nhà chung” của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam.
Hoàng Hải
