Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa kí quyết định công nhận bảo vật quốc gia đợt 12, trong đó có “Sưu tập vàng lá Châu Thành, Trà Vinh”, niên đại Văn hóa Óc Eo giai đoạn muộn thế kỷ XII-IX hiện đang lưu giữ tại Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Trà Vinh.
Theo Giám đốc Bảo tàng Tổng hợp Trà Vinh Lê Thành Vinh, “Sưu tập Vàng lá Châu Thành, Trà Vinh” được phát hiện trong cuộc khai quật khảo cổ học diễn ra vào năm 2014 tại di tích Chùa Lò Gạch (ấp Ba Se A, xã Lương Hòa, huyện Châu Thành). Sưu tập gồm 9 hiện vật là những lá vàng dát mỏng được chế tác bằng kỹ thuật khắc - miết, kỹ thuật gò - tán trên bề mặt những lá vàng.
Về khoa học, nghệ thuật, “Sưu tập vàng lá Châu Thành, Trà Vinh” là một cứ liệu lịch sử quan trọng trong nghiên cứu, nhận thức về văn hóa Óc Eo cũng như lịch sử hình thành - phát triển của vùng đất Nam Bộ cũng như lịch sử - văn hóa - tôn giáo, mối quan hệ - giao lưu văn hóa giữa các di tích trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long, Nam Bộ.
Sưu tập hiện vật còn là tư liệu nổi bật minh chứng cho một giai đoạn phát triển quan trọng của văn hóa Óc Eo. Hiện vật là sản phẩm của quá trình trao đổi, giao lưu giữa văn hóa bản địa và các yếu tố văn hóa ngoại nhập, là điểm nhấn quan trọng góp phần làm rõ nét hơn cho diện mạo văn hóa Óc Eo ở Trà Vinh nói riêng, vùng đất Nam Bộ nói chung. Những hiện vật vàng lá chạm khắc hình voi, hình hoa sen ở di tích Chùa Lò Gạch cũng phản ánh đặc điểm phát triển của nghề kim hoàn, gồm thuật chế tác đỉnh cao gắn liền với quá trình phát triển văn hóa - xã hội của vùng đất phía Nam vào cuối thời kỳ văn hóa Óc Eo.
Như vậy, hiện nay Trà Vinh có 2 bảo vật quốc gia đang được lưu giữ tại Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Trà Vinh. Trước đó, ngày 22/12/2016, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định công nhận bảo vật quốc gia (đợt 5), trong đó có "Ngẫu tượng Linga - Yoni" (tên gọi khác Sinh thực khí nam và nữ). Đây là bảo vật được các nhà khảo cổ học Viện Khoa học xã hội Thành phố Hồ Chí Minh phát hiện trong quá trình khai quật di chỉ khảo cổ học Lưu Cừ II, xã Lưu Nghiệp Anh, huyện Trà Cú.
Thanh Hòa
