 |
Trang trí hoa văn với gam màu sặc sỡ
Trang trí hoa văn trên trang phục phụ nữ dân tộc Hà Nhì chủ yếu là gam màu đỏ tươi, sặc sỡ sắc màu nổi bật trong bạt ngàn của rừng xanh. Trên áo, thiếu nữ Hà Nhì chủ yếu thêu ở cổ áo, sau lưng cách cổ khoảng 5 cm, ở bả vai, cổ tay áo, ngực áo và cả vạt áo. Cổ áo thêu chủ yếu bằng màu đỏ thêu vắt ngang. Sau lưng thêu kép gấp hai lượt tạo hình răng lược, hình núi cao, thấp màu xanh, màu đỏ. Phần bả vai và ống tay áo thêu bằng một đường chỉ nhỏ. Miếng vải màu đỏ gấp xong khâu nối với bả vai tạo thành ống tay áo. Gần gấu tay cũng thêu hình hoa văn giống hoa văn thêu ở bả vai. Ðường diềm viền của mép áo có thêu màu chỉ đỏ, xanh thành hình răng lược, núi cao núi thấp đó là khung cảnh làng bản người Hà Nhì sinh sống.
Áo dài phụ nữ dân tộc Hà Nhì may xẻ tà gần giống áo tân thời của người Kinh, tà áo trước ngắn và cong hình đuôi tôm, tà áo sau dài hơn và bằng. Áo được tạo nên từ 4 mảnh vải khâu ghép với nhau hay còn gọi là áo tứ thân xẻ tà từ nách xuống đến mắt cá chân. Áo được thiết kế cài cúc bên nách phải, mỗi chiếc áo tùy theo kích cỡ người mặc thường có từ 5 - 9 hàng cúc. Cổ áo may hình cổ lọ, đường viền gấp khúc ở phần nách.
Áo của phụ nữ dân tộc Hà Nhì thật sặc sỡ và độc đáo ở phần cổ, viền áo trước ngực có gắn hàng cúc bạc ở ngực trái xuống thành hình tam giác (hình đồi núi) xếp đều xuống phía dưới. Hai bên cánh tay áo từ bả vai xuống gấu tay có trên 20 chiếc cúc bạc. Trang trí hoa văn và cúc bạc càng tôn thêm vẻ đẹp cho phụ nữ dân tộc Hà Nhì.
Quần (là gà) đươc làm từ vải bông, quần ống thụng, đũng rộng. Ngày nay nữ giới may mặc quần bằng vải xa tanh.
 |
Ðộc đáo chiếc khăn đội đầu
Cùng với quần, áo thì trên đầu của người phụ nữ Hà Nhì cũng được trang trí bằng dây mây đeo ngang chán (ù suý ta lé) có đính hàng cúc bạc hoặc nhôm. Theo thứ tự, dây này được các thiếu nữ đeo đầu tiên, sau đó đến khăn đội đầu (ù suý phá pie) người Hà Nhì gọi là cái chụp lên đầu, có dây phía dưới để cài ngang qua cằm, phía sau gáy để hở rộng. Phía dưới có hai hàng cúc nhôm hoặc bạc, hai bên đầu dây buộc ngang tai và có hai tua dua làm bằng các sợi chỉ màu, chủ yếu là màu hồng và màu đỏ tươi. Quai đeo được làm bằng vải bông tự dệt, có đính cúc nhôm hoặc bạc cho đẹp. Tiếp theo là đeo vòng dây có tua dua hai bên đầu.
Vòng dây đeo có tua dua được làm từ các sợi chỉ màu sặc sỡ, vòng này được đội lên trên khăn vuông đen có 1 tua dua. Khăn vuông được thêu các hình hoa văn cây dương xỉ, hình rằng cưa, răng lược, răng chó, sáu góc đều dùng chỉ màu làm đường diềm, khi đeo để hở đằng sau gáy. Tiếp theo thiếu nữ Hà Nhì đeo 1 khăn có nhiều tua dua trên cùng, để tua dua thừa ra hai bên đầu, có gắn đồng xu nhôm hoặc bạc để làm đẹp, phía sau đuôi gáy có đính bằng hạt cườm.
Tỉ mỉ trong từng chi tiết, độc đáo đến từng nét hoa văn với gam màu tương phản rực rỡ… đã làm nên sự độc đáo trong trang phục của người phụ nữ Hà Nhì vẫn được các thế hệ truyền lại cho đến ngày nay. Và chính những điều đó đã góp phần làm đa dạng, phong phú thêm bản sắc văn hoá 20 dân tộc ở Lai Châu nói riêng và 54 dân tộc Việt Nam nói chung trong thời kỳ hội nhập và phát triển.
langvietonline.vn (Làng Văn hóa Du lịch Các dân tộc Việt Nam)
