 |
| Một điểm tái định cư tại bản mới Khe Chữ, xã Trà Vân, huyện miền núi cao Nam Trà My (tỉnh Quảng Nam).Ảnh: Trần Tĩnh - TTXVN |
Xã Lăng (huyện Tây Giang) được công nhận xã nông thôn mới năm 2015, theo bộ tiêu chí của giai đoạn 2010-2015. Mặc dù là xã nông thôn mới nhưng đời sống của đồng bào Cơ Tu trong xã hiện vẫn còn nhiều khó khăn, chủ yếu dựa vào nương rẫy, đi vào rừng khai thác những sản vật sẵn có. Thu nhập bình quân đầu người của xã năm 2017 đạt 18 triệu đồng/người/năm, thấp hơn so với thời điểm được công nhận. Phó Chủ tịch UBND xã Lăng Bling Thị Xất cho biết, nguy cơ phát sinh hộ nghèo trong xã rất cao do người dân chưa có nguồn thu nhập bền vững. Diện tích đất canh tác của đồng bào ít, chủ yếu là đất đồi, nhiều hộ góp đất để trồng cao su đại điền với Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thanh viên Cao su Nam Giang nhưng giá mủ cao su đang ở mức thấp. Chính quyền xã hướng dẫn người dân trồng cây dược liệu nhưng phải mất vài năm nữa mới cho thu hoạch.
Sau niềm vui đón nhận danh hiệu xã nông thôn mới không lâu, người dân xã Lăng cảm thấy “hụt hẫng” khi nhiều khoản hỗ trợ của Nhà nước giành cho các xã miền núi khó khăn trước đây dần bị cắt như: hỗ trợ gạo cho học sinh, bảo hiểm y tế, phụ cấp cán bộ cơ sở... Theo Phó Chủ tịch UBND xã Lăng Bling Thị Xất, năm 2018, tỷ lệ người dân trong xã tự nguyện mua bảo hiểm y tế rất thấp vì từ trước tới nay đều do Nhà nước cấp, trong khi ở miền núi vào thời điểm giao mùa thường dễ phát sinh dịch bệnh. Việc cắt giảm các khoản hỗ trợ ở các xã đạt nông thôn mới làm nảy sinh tâm lý so sánh với những xã còn lại, người dân không còn mặn mà để thực hiện chủ trương lớn này.
Bộ tiêu chí để công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 tăng cả về số lượng lẫn chất lượng các chỉ tiêu trong từng tiêu chí so với bộ tiêu chí giai đoạn 2010- 2015. Theo đại diện Văn phòng Điều phối chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tỉnh Quảng Nam, kết quả rà soát sơ bộ năm 2017 đối với 3 xã miền núi nông thôn mới được công nhận đợt đầu tiên của tỉnh là xã Anông, xã Lăng (huyện Tây Giang), xã Ba (huyện Đông Giang), nhiều tiêu chí bị rớt như thu nhập, y tế, hộ nghèo, hình thức tổ chức sản xuất…
Quảng Nam có 9 huyện miền núi, trong đó 6 huyện miền núi cao được thụ hưởng chính sách 30a, 30b của Chính phủ. Hiện tỷ lệ hộ nghèo ở khu vực miền núi của tỉnh rất cao. Đối với các huyện 30a gồm Tây Giang, Phước Sơn, Nam Trà My, tỷ lệ hộ nghèo trên 47%. Các huyện 30b gồm Đông Giang, Nam Giang và Bắc Trà My tỷ lệ này là hơn 42%; trong khi con số bình quân của tỉnh là 9,2%. Chính xuất phát điểm chất lượng cuộc sống của khu vực miền núi của Quảng Nam thấp, việc xây dựng nông thôn mới gặp rất nhiều gian nan, nhất là khi áp dụng bộ tiêu chí đánh giá mới đòi hỏi chất lượng cao hơn.
Ông Đỗ Vạn Lộc, Phó Chánh Văn phòng Điều phối chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tỉnh Quảng Nam cho biết: Mục tiêu ban đầu đề ra đến năm 2020, nhiều xã miền núi của tỉnh sẽ về đích nông thôn mới theo bộ tiêu chí mới. Trước thực tế trên, tỉnh đang xem xét điều chỉnh lại lộ trình này chuyển qua sau năm 2020, không chạy theo thành tích. Trước mắt, các huyện miền núi tập trung vào công tác giảm nghèo bền vững. Đồng thời, hằng năm tỉnh vẫn duy trình phân bổ ngân sách cho các địa phương xây dựng nông thôn mới để có những bước đi vững chắc hơn.
Hiện nay, bình quân tỷ lệ số xã đạt chuẩn nông thôn mới ở khu vực đồng bằng của Quảng Nam là 55,56% (60 xã nông thôn mới/108 xã), trong khi đó ở khu vực miền núi mới đạt 11,46% (11 xã nông thôn mới/96 xã), các xã huyện miền núi cao chỉ đạt 7,8% (5 xã nông thôn mới/64 xã). Bốn huyện miền núi của tỉnh chưa có xã đạt chuẩn nông thôn mới gồm: Nông Sơn, Nam Giang, Phước Sơn và Nam Trà My./.
