Phát triển cơ sở hạ tầng, hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc các tỉnh miền núi, trung du Việt Bắc

Tham dự Hội nghị có đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Văn phòng Chính phủ, lãnh đạo các vụ, đơn vị thuộc Ủy ban Dân tộc và đại diện các tỉnh Bắc Giang, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Bắc Kạn, Cao Bằng, Lạng Sơn. Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến chủ trì hội nghị.

Hiện nay, đời sống của đồng bào các dân tộc thiểu số vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt, tỷ lệ nghèo tại các tỉnh miền núi, trung du Việt Bắc vẫn cao nhất cả nước. Có nhiều nguyên nhân: Do sự phức tạp, chia cắt của địa hình, biến đổi khí hậu dẫn đến thời tiết phức tạp gây ra lũ lụt, lũ ống, lũ quét ở các tỉnh miền núi. Cơ sở hạ tầng thiết yếu từ thôn bản đến trung tâm các xã, thị trấn còn khó khăn. Các tỉnh này chưa có đủ nguồn lực đầu tư tập trung cho vùng đồng bào dân tộc để tạo đột phá về phát triển kinh tế và thay đổi tư duy, tập quán sản xuất. Vì vậy, Ủy ban Dân tộc phối hợp với các Bộ, ngành trung ương và Nhà tài trợ JICA đề xuất đầu tư dự án “Phát triển cơ sở hạ tầng hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc các tỉnh miền núi, trung du Việt Bắc”. Phạm vi dự án sẽ thực hiện tại 6 tỉnh miền núi, trung du Việt Bắc, những vùng có đông đồng bào dân tộc sinh sống, tỷ lệ nghèo cao, thường xuyên bị thiệt hại bởi thiên tai, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất… bao gồm: Bắc Kạn, Bắc Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Tuyên Quang. Mục tiêu của dự án là xóa đói, giảm nghèo, tạo tăng trưởng kinh tế, thu nhập, thay đổi tư duy, tập quán canh tác… của đồng bào dân tộc thông qua: Xây dựng và cải tạo, nâng cấp các công trình cơ sở hạ tầng thiết yếu như đường giao thông, cầu, các công trình thủy lợi, nước sạch, cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển tổng hợp cả về du lịch, phát triển làng nghề cho đồng bào dân tộc; Nghiên cứu quy hoạch ổn định các khu dân cư, khu hành chính, sơ đồ cảnh báo các vùng có nguy cơ lũ ống, lũ quét và sạt lở đất cao; Bảo vệ môi trường, bảo vệ và phát triển rừng, nâng cao ý thức chủ động của người dân và cộng đồng thích ứng có kế hoạch với biến đổi khí hậu.

Dự án có tổng vốn đề xuất là 170 triệu USD, trong đó vốn vay JICA là 150 triệu USD, vốn đối ứng tương đương 20 triệu USD. Dự án sẽ được chuẩn bị từ năm 2018-2020 và thực hiện trong 05 năm (2021-2025). Toàn bộ nguồn vốn ODA (vốn vay và viện trợ không hoàn lại) được sử dụng hoàn toàn cho hạng mục đầu tư vào công trình (xây lắp và tư vấn) và được Bộ Tài chính giải ngân trực tiếp cho các tỉnh. Vốn đối ứng được sử dụng cho các hoạt động chi thường xuyên, gồm: quản lý dự án, đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực, đền bù giải phóng mặt bằng, rà phá bom mìn, kiểm toán, quyết toán, thiết bị văn phòng và chi khác… Dự án sẽ được thực hiện theo phân cấp triệt để cho các địa phương và được yêu cầu tham vấn rộng rãi tới người dân vùng hưởng lợi, dựa trên bài học quản lý của các dự án và chính sách của JICA đã được thực hiện thành công ở Việt Nam và các quốc gia khác. UBDT thực hiện với vai trò điều phối dự án cấp Trung ương, chịu trách nhiệm trước Chính phủ về tính hiệu quả trong việc sử dụng vốn vay và tiến độ dự án. Các đại biểu tham dự Hội nghị đồng tình và ủng hộ với sự cần thiết, mục tiêu, nội dung và cách thực hiện của dự án vì nếu dự án được triển khai thành công, đồng bào dân tộc thiểu số sẽ được hưởng lợi rất lớn, góp phần tích cực trong công tác chăm lo đời sống cho đồng bào dân tộc thiểu số tại các địa phương ngày một hiệu quả hơn. Đại biểu các tỉnh cam kết sử dụng vốn của dự án đúng mục đích, đúng đối tượng, đúng cơ chế phối hợp. Vì các tỉnh vẫn còn nhiều khó khăn nên các đại biểu dự hội nghị đề xuất Ủy ban  Dân tộc, các bộ ngành Trung ương cần có hướng dẫn cụ thể về cơ cấu và kỹ thuật thực hiện, rút ngắn thời gian chuẩn bị để triển khai dự án nhanh nhất. Đây là dự án thiết yếu đối với đồng bào dân tộc thiểu số…

Phát biểu kết luận Hội nghị, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến khẳng định: Việc đầu tư, xây dựng cơ sở vật chất, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an sinh xã hội cho vùng đồng bào dân tộc là hết sức cần thiết, đây là động lực để hoàn thành các chương trình mục tiêu quốc gia. Vì vậy, việc xây dự án là cấp bách, đối tượng thụ hưởng là đồng bào dân tộc thiểu số và Ủy ban dân tộc sẽ là đầu mối điều phối, kết nối dự án một cách hiệu quả nhất để dành cho đồng bào. Bộ trưởng lưu ý thời gian chuẩn bị và thực hiện dự án phải được tính toán hợp lý để dự án có thể triển khai thành công, đời sống của bà con đồng bào dân tộc được cải thiện, cuộc sống ổn định hơn.

         Hoàng Tâm