Ngày 16/8, tại Di tích lịch sử Đình Chu, bản Chiềng Hạ, xã Quang Huy, Ủy ban nhân dân huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La tổ chức Lễ đón Chứng nhận Nghi lễ Tết Xíp xí của người Thái trắng huyện Quỳnh Nhai, huyện Phù Yên là Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Tại buổi lễ, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban nhân dân tỉnh Sơn La Tráng Thị Xuân đề nghị hai huyện tiếp tục giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa tốt đẹp Tết Xíp xí; gắn Di sản Văn hóa phi vật thể với phát triển kinh tế - xã hội. Bên cạnh đó, hai huyện tiếp tục phát triển du lịch gắn với văn hóa, con người và lịch sử, nhằm đưa di sản thành tài sản, biến tiềm lực thành nguồn lực phát triển của địa phương, góp phần nâng cao đời sống của nhân dân.
Đây là niềm vinh dự, tự hào đối với cộng đồng người Thái trắng tại 2 huyện Phù Yên và Quỳnh Nhai; là động lực để cấp ủy, chính quyền và nhân dân 2 huyện quảng bá, giới thiệu nghi lễ tới du khách trong và ngoài tỉnh. Qua đó, nâng cao trách nhiệm trao truyền di sản giữa các thế hệ và thực hành di sản trong đời sống cho các thế hệ mai sau.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Phù Yên Đặng Quang Hưng cho biết: Đón Tết Xíp xí năm nay, nhân dân trong huyện vui hơn vì nghi lễ này được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia. Thời gian tới, huyện sẽ tiếp tục thực hiện tốt các nội dung liên quan đến công tác bảo tồn nét văn hóa độc đáo này, góp phần thúc đẩy, phát triển du lịch, kinh tế, xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng trên địa bàn huyện; phấn đấu đưa Phú Yên trở thành huyện khá của tỉnh Sơn La theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XX đã đề ra.
Ông Hoàng Quách Cầu, bản Mo 1, xã Quang Huy, huyện Phù Yên, chia sẻ: Tết Xíp xí có từ rất lâu đời. Hằng năm, gia đình ông đều tổ chức ăn Tết Xíp xí. Hôm nay, nghi lễ được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia, nhân dân trong huyện rất vui mừng, phấn khởi, tự hào. Điều này giúp đồng bào dân tộc Thái trắng tiếp tục gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa, giúp di sản không bị mai một theo thời gian.
Theo phong tục của người Thái trắng, tỉnh Sơn La, Tết Xíp xí (Xíp xí nghĩa là 14) được tổ chức vào ngày 14/7 (Âm lịch) hằng năm. Sau khi cày, cấy xong người nông dân làm lễ gác cày, bừa, dâng lễ lên thần linh, tổ tiên cầu mong cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt. Ngoài ra, Tết Xíp xí còn gắn với trẻ nhỏ chăn trâu nên còn được gọi là Tết của trẻ con. Người Thái trắng tổ chức nghi lễ Tết Xíp xí nhằm tạ ơn trẻ em chăn trâu và con trâu đã giúp người nông dân cày bừa.
Sau thời gian xây dựng hồ sơ, ngày 9/8/2024, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã quyết định công nhận Nghi lễ Tết Xíp xí của người Thái trắng huyện Quỳnh Nhai, huyện Phù Yên tỉnh Sơn La vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Trong khuôn khổ Lễ đón nhận còn diễn ra một số trò chơi dân gian như: Đánh Yến (đánh chuyền), ô ăn quan, đi cầu tre lấy cờ... Không gian văn hóa trải nghiệm dệt vải, xe sợi, đan lát; trưng bày sản phẩm nông sản tiêu biểu của địa phương cũng được tổ chức, thu hút đông đảo nhân dân và du khách tham dự.
Quang Quyết
