Hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật liên quan đến vấn đề dân tộc

Trong hai ngày 11 - 12/4, tại Tuyên Quang, Hội đồng Dân tộc của Quốc hội tổ chức Hội thảo xác định nội hàm và việc áp dụng trong hệ thống chính sách, pháp luật cùng một số thuật ngữ (khái niệm) liên quan đến vấn đề dân tộc và phân định vùng dân tộc thiểu số và miền núi.

TuyenQuang.jpg
Quang cảnh buổi làm việc. Ảnh: baotuyenquang.com.vn

Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Nie Kđăm chủ trì hội thảo.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội cho biết, hiện nay, Ủy ban Dân tộc và Hội đồng Dân tộc đang tiếp tục nghiên cứu để đề xuất xây dựng một đạo luật liên quan đến vấn đề dân tộc nhằm thể chế hóa đầy đủ đường lối, chủ trương của Đảng, các quy định của Hiến pháp về dân tộc và chính sách dân tộc, điều chỉnh toàn diện các mối quan hệ xã hội về dân tộc, tạo hành lang pháp lý cho việc phát triển các dân tộc, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Hội thảo là diễn đàn để Hội đồng Dân tộc cũng như các cơ quan của Chính phủ, các địa phương đại diện các khu vực, chuyên gia, nhà khoa học trao đổi, thảo luận về cơ sở chính trị, khoa học, nội hàm một số thuật ngữ, khái niệm, việc áp dụng trong hệ thống chính sách, pháp luật liên quan đến vấn đề dân tộc và phân định vùng dân tộc thiểu số và miền núi trong tình hình hiện nay, phục vụ công tác quản lý nhà nước và định hướng cho việc xây dựng luật về lĩnh vực dân tộc trong thời gian tới.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã phân tích, làm rõ cơ sở chính trị, khoa học, nội hàm và việc sử dụng các thuật ngữ liên quan công tác dân tộc, chính sách dân tộc trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hiện nay; việc phân loại, phân định vùng, miền núi, vùng cao và vùng dân tộc thiểu số và miền núi; tính thống nhất, phù hợp trong các văn bản chính sách pháp luật quy định về tổ chức chính quyền địa phương và chế độ chính sách đối với đội ngũ cán bộ công chức, viên chức liên quan đến phân định đối tượng áp dụng chính sách miền núi, vùng cao, biên giới, hải đảo, vùng đặc biệt khó khăn, ATK...

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lâm Bá Nam, Hội Dân tộc học và Nhân học Việt Nam cho biết, khi sử dụng các thuật ngữ công tác dân tộc, chính sách dân tộc cần chỉ ra nội hàm của các khái niệm được sử dụng. Đối với thuật ngữ dân tộc theo nghĩa hẹp cần nói rõ hoặc là thành phần dân tộc/dân tộc đa số, dân tộc thiểu số hoặc sử dụng khái niệm tộc người. "Có lẽ nên cân nhắc sử dụng thuật ngữ tộc người thay thế thuật ngữ dân tộc theo nghĩa hẹp. Trong từng tộc người với nhiều nhóm địa phương có thể sử dụng khái niệm nhóm tộc người. Nếu xây dựng văn bản pháp luật, dùng khái niệm dân tộc cũng phải tính đến đối tượng được điều chỉnh...", Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lâm Bá Nam đề xuất.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Ngọc Thắng, Tổng Biên tập Tạp chí Dân tộc & Thời đại, nguyên Viện trưởng Viện Dân tộc nhận định, các thuật ngữ “Vùng dân tộc thiểu số”, “Vùng dân tộc thiểu số và miền núi”, “Vùng miền núi, biên giới, hải đảo” thời gian qua đã được sử dụng trong Hiến pháp, các văn bản quy phạm pháp luật… phục vụ công tác quy hoạch chiến lược phát triển, quản lý nhà nước, đối nội, đối ngoại… của quốc gia. Tuy nhiên, thời gian tới, để các thuật ngữ trên được nhận thức đúng, đầy đủ, khoa học và phát huy giá trị trọng hoạch định chiến lược, chính sách phát triển đối tượng và khu vực đặc thù này, chúng ta cần tổng kết, đánh giá toàn diện hiệu quả của việc phân định “miền núi, vùng cao”, “vùng dân tộc thiểu số”, “vùng dân tộc thiểu số và miền núi”, “vùng miền núi, biên giới, hải đảo”; xem xét các hình thức phân định khác cũng như đánh giá việc phân định các vùng trên đối với hiệu quả của các chính sách, pháp luật.

Kết luận Hội thảo, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Nie Kđăm nhấn mạnh: Một trong những vấn đề khoa học có ý nghĩa tác động và chi phối đến chính sách, pháp luật, hiệu quả của công tác dân tộc, chính sách dân tộc… là xác định nội hàm những khái niệm, thuật ngữ quan trọng, cơ bản trong các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước có liên quan đến vấn đề dân tộc. Có thể thấy trong thực tiễn xây dựng pháp luật, tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về dân tộc, nhiều thuật ngữ, khái niệm được sử dụng rộng rãi, phổ biến nhưng chưa được xác định cụ thể về nội hàm hoặc chỉ được quy định chung chung, chưa rõ ràng. Đồng thời, sự phân định giữa các khái niệm cũng còn chồng chéo về phạm vi, đối tượng, gây những khó khăn, vướng mắc nhất định trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của một số cơ quan hữu quan ở cấp Trung ương và địa phương, làm giảm hiệu quả, hiệu lực của các chính sách dân tộc.

Việc giải thích thuật ngữ, khái niệm liên quan đến vấn đề dân tộc và phân định vùng dân tộc thiểu số, miền núi là nhiệm vụ phức tạp, lâu dài cần được nghiên cứu kỹ lưỡng và có cơ sở khoa học vững chắc. Trên cơ sở kết quả, giá trị của những hoạt động khoa học như Hội thảo này, các cơ quan có thẩm quyền trong quá trình hoạch định chính sách sẽ có cơ sở để xác định một cách đúng đắn nội hàm của các khái niệm.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Nie Kđăm đề nghị Tiểu ban Kinh tế - Ngân sách của Hội đồng Dân tộc tổng hợp đầy đủ những ý kiến, tham luận tại Hội thảo để gửi các cơ quan có liên quan tham khảo, khai thác trong quá trình xây dựng, hoạch định chính sách và tổ chức thi hành pháp luật trong lĩnh vực dân tộc.

Quang Cường

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Quốc hội thông qua Nghị quyết về cơ cấu tổ chức của Chính phủ

Quốc hội thông qua Nghị quyết về cơ cấu tổ chức của Chính phủ

Sáng 18/2/2025, tiếp tục Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội đã biểu quyết thông qua các Nghị quyết số 176/2025/QH15 về cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và Nghị quyết số 177/2025/QH15 về cơ cấu số lượng thành viên Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.

Bổ sung quy định về nguồn vốn hợp pháp khác cho việc lập, công bố, điều chỉnh quy hoạch

Bổ sung quy định về nguồn vốn hợp pháp khác cho việc lập, công bố, điều chỉnh quy hoạch

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 22/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 37/2019/NĐ-CP ngày 7/5/2019 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quy hoạch đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị định số 58/2023/NĐ-CP ngày 12/8/2023.

Các địa phương khẩn trương thực hiện phòng, chống rét cho đàn vật nuôi

Các địa phương khẩn trương thực hiện phòng, chống rét cho đàn vật nuôi

Để chủ động phòng chống đói, rét cho vật nuôi, giảm thiểu thiệt hại về chăn nuôi, đồng thời bảo đảm phát triển chăn nuôi, Cục Chăn nuôi đã có văn bản số 83/CN-KHCNMT&HTQT đề nghị các Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với các cơ quan chức năng ở địa phương chủ động triển khai các biện pháp phòng chống đói, rét cho vật nuôi kéo dài.

Không tổ chức lễ hội tràn lan gây tốn kém, lãng phí thời gian, tiền bạc

Không tổ chức lễ hội tràn lan gây tốn kém, lãng phí thời gian, tiền bạc

Ngày 6/2, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy ký ban hành Công văn số 418/BVHTTDL- VHCS gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc bảo đảm thực hiện nếp sống văn minh, an toàn, tiết kiệm trong các hoạt động lễ hội sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ và Lễ hội Xuân năm 2025.

Bộ Tài chính hướng dẫn nguồn kinh phí thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy

Bộ Tài chính hướng dẫn nguồn kinh phí thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 07/2025/TT-BTC ngày 24/01/2025 hướng dẫn việc xác định nguồn kinh phí và việc lập dự toán, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí thực hiện chính sách tại Nghị định số 178/2024/NĐ-CP về chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Các trường hợp được đề xuất miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất

Các trường hợp được đề xuất miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý với dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định các trường hợp khác được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định tại khoản 2 Điều 157 Luật Đất đai và sửa đổi, bổ sung một số nội dung về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, quỹ phát triển đất tại Nghị định số 103/2024/NĐ-CP và Nghị định số 104/2024/NĐ-CP của Chính phủ.

Cán bộ Hạt kiểm lâm huyện Quan Hóa (Thanh Hóa) tuần tra, bảo vệ, phòng cháy rừng. Ảnh: Nguyễn Nam - TTXVN

Những chính sách mới nổi bật có hiệu lực trong tháng 2/2025

Trong tháng 2/2025, nhiều chính sách mới có hiệu lực, nổi bật là các chính sách liên quan đến lĩnh vực thủy văn; kinh doanh bảo hiểm; sửa quy định về Kiểm lâm và lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng; quy định mới về tổ chức và hoạt động của thanh tra Công an nhân dân; bãi bỏ một số quy định về hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh, hạn chế kinh doanh và kinh doanh có điều kiện...

Trung ương thống nhất tinh gọn bộ máy của Chính phủ còn 17 bộ, ngành và 5 cơ quan trực thuộc

Trung ương thống nhất tinh gọn bộ máy của Chính phủ còn 17 bộ, ngành và 5 cơ quan trực thuộc

Chính phủ thực hiện theo nguyên tắc tổ chức hợp lý các bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực, một cơ quan thực hiện nhiều việc và một việc chỉ giao một cơ quan chủ trì, thực hiện và chịu trách nhiệm chính, bảo đảm không chồng chéo, giao thoa, không bỏ sót chức năng, nhiệm vụ, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.

Chấn chỉnh công tác tuyển sinh vào trường nội trú ở 11 huyện miền núi Thanh Hóa

Chấn chỉnh công tác tuyển sinh vào trường nội trú ở 11 huyện miền núi Thanh Hóa

Ngày 16/1, thông tin từ Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Thanh Hóa, đơn vị vừa có công văn gửi 11 huyện miền núi của tỉnh đề nghị Ban Thường vụ Huyện ủy các huyện chỉ đạo kiểm tra công tác tuyển sinh vào lớp 6 trường trung học phổ thông dân tộc nội trú - trung học cơ sở từ năm học 2021 - 2022 đến nay.