Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: hoinongdan.org.vn |
Với mục tiêu nâng cao hiệu quả tổ chức và hoạt động của tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX, lợi ích của thành viên đồng thời phát triển chuỗi giá trị sản phẩm bền vững, góp phần xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững, tháng 3/2016 đề án chính thức triển khai thực hiện. Các bên tham gia xây dựng mô hình HTX đều ký kết hợp đồng trách nhiệm trong tất cả các khâu từ cung ứng đầu vào đến quá trình sản xuất và tiêu thụ.
Sau 1 năm triển khai thực hiện, mô hình HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị đã tạo sự lan rộng khắp các tỉnh, thành. Theo báo cáo, đến nay khu vực phía Nam đã có 16 tỉnh, thành với 146 HTX và 5 liên hiệp HTX xây dựng mô hình HTX kiểu mới gắn với phát triển chuỗi giá trị sản phẩm với 7 nhóm sản phẩm hàng hóa như: cây ăn trái, lúa gạo, bắp, thủy sản… Nhiều HTX kiểu mới được hình thành với nhiều cách làm hay, sáng tạo từng bước thay đổi phương thức, tập quán sản xuất manh mún, bị động của người nông dân như chuỗi giá trị sản phẩm thanh long tại Bình Thuận; chuỗi giá trị sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ lục bình tại Vĩnh Long; chuỗi sản phẩm tôm càng xanh tại Đồng Tháp…
Các đại biểu tham gia hội nghị cho rằng, hiệu quả của mô hình HTX kiểu mới mang lại đã khá rõ bởi trước đây, do người nông dân với tập quán sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, thiếu kỹ thuật, thiếu vốn nên nông dân thường bán nông sản thô, làm giảm giá trị sản phẩm. Tuy nhiên, khi HTX kiểu mới ra đời, việc gắn sản xuất nông nghiệp với tiêu thụ nông sản thông qua mối liên kết giữa các HTX, giữa doanh nghiệp thu mua, chế biến với HTX, hộ gia đình, cá nhân được thực hiện chặt chẽ và hiệu quả. Người nông dân từng bước làm chủ cả 3 công đoạn trong chuỗi giá trị, từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm… từ đó giá trị sản phẩm làm ra được nâng lên.
Tuy nhiên, quá trình triển khai xây dựng mô hình HTX kiểu mới còn nhiều tồn tại, khó khăn. Phần lớn các HTX kiểu mới hiện nay còn gặp nhiều khó khăn trong việc nhân rộng mô hình sản phẩm, hàng hóa với quy mô lớn bởi thiếu vốn và cơ sở hạ tầng. Quy mô diện tích đất sản xuất của nông hộ nhìn chung còn nhỏ, không liền thửa nên các HTX gặp khó khăn trong việc triển khai các dự án cánh đồng lớn. Một số doanh nghiệp, HTX và nông dân chưa nhận thức tầm quan trọng của việc liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm nên việc tham gia chuỗi liên kết còn hạn chế…
Với mục tiêu, giai đoạn 2017- 2018 tiến tới xây dựng mô hình HTX kiểu mới trên quy mô lớn, thành lập Liên hiệp HTX cấp vùng miền, trong thời gian tới Liên minh HTX khu vực phía Nam tiếp tục nâng cao vai trò của các chủ thể tham gia liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm giúp HTX ổn định được đầu ra. Liên minh HTX sẽ hỗ trợ các HTX kiểu mới ứng dụng khoa học kỹ thuật đồng thời nhân rộng các mô hình HTX kiểu mới tiên tiến.
Hồng Hiếu (TTXVN)