Độc đáo trang phục truyền thống phụ nữ Dao Tiền

Để hoàn thành một bộ trang phục, người phụ nữ Dao Tiền phải trải qua những công đoạn rất công phu và tỉ mỉ, có khi mất cả vài tháng mới hoàn chỉnh. Với sự cầu kỳ trong khâu vá và lấy màu chàm đen, chỉ màu xanh, trắng làm chủ đạo, trang phục của phụ nữ dân tộc Dao Tiền tạo nên nét độc đáo riêng biệt. Một bộ trang phục hoàn chỉnh của người Dao Tiền gồm: yếm, xà cạp, dây lưng, khăn vấn đầu, váy dài cùng đồ trang sức.

Người Dao Tiền thường trang trí bộ trang phục của mình bằng những đồng tiền bạc. Thân áo dài, xẻ tà và có nẹp nhỏ thêu hoa văn, khuy áo được làm bằng những đồng bạc chạm trổ khá công phu móc lại với nhau thành hình chéo, tay áo được khâu theo dạng tay ống và thêu nẹp bằng hoa văn. Khéo léo trong thiết kế trang phục là hình tam giác đính vào gần cổ áo để làm yếm tạo sự kín đáo mà tinh tế. Người phụ nữ Dao Tiền còn dùng dây lưng được dệt bằng sợi bông quấn sát vòng eo ôm gọn lấy người tạo nét uyển chuyển khi lên nương, xuống chợ. Cách in hoa văn trên vải cũng khá độc đáo. Vải in bằng sáp ong rồi mới đem nhuộm chàm, đến khi vải có màu vừa ý thì đem nhúng vào nước nóng để sáp chảy ra sẽ được hoa văn màu xanh rất đẹp.

Hầu hết phụ nữ đều có những mẫu thêu truyền thống rất tinh xảo, thường là hình sao tám cánh, hình chữ thập, ngoặc đơn, ngoặc kép, hình các con vật gần gũi. Vì vậy, trang phục của mỗi người phụ nữ thể hiện sự tinh tế và khéo léo khác nhau. Qua cách thêu thùa, may vá, người đàn ông cũng đánh giá sự khéo léo của các cô gái để chọn vợ. Ngày cưới, cô dâu Dao Tiền mặc áo kép tự làm, đầu đội mũ. Khung mũ được làm bằng tóc rối phết sáp ong, trên khung được phủ khăn trắng hình chữ nhật thêu các hoạ tiết bằng chỉ nhiều màu.

Theo phong tục người Dao, con gái trước khi lấy chồng phải biết thêu thùa, may vá để tự tay dệt váy cưới cho mình. Vì vậy, ngay từ khi còn nhỏ, các thiếu nữ được bà, mẹ dạy cách thêu thùa, từ những công đoạn giản đơn đến phức tạp, từ những chi tiết nhỏ đến cách nhuộm lại tấm áo chàm cho mới; tự tay thêu, may những bộ quần áo của mình để mặc lúc ở nhà, đi chợ, đám cưới, lên nương, chơi hội xuân. Ngoài việc đồng áng, ruộng vườn và nuôi dạy con, phụ nữ Dao Tiền luôn tranh thủ những lúc nhàn rỗi để ép hạt, bật bông, se sợi, dệt vải, tự may trang phục cho mình và cho người thân. Trong ngày hội, ngày chợ, phụ nữ Dao Tiền rất duyên dáng, nhã nhặn trong trang phục truyền thống. Theo quan niệm của người Dao Tiền, khi cô gái về nhà chồng thì trang phục do cha mẹ và bản thân đảm nhiệm; còn đồ trang sức do bên chồng lo liệu, gồm vòng cổ, vòng đeo tay; riêng vòng cổ gồm 7 chiếc. Những đồ trang sức này sẽ được giữ lại như bảo vật của gia đình, dòng họ và sẽ trao lại cho con cháu sau này.