Sáng 30/9, tại Hà Nội, Văn phòng Chủ tịch nước phối hợp với Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Tòa án nhân dân tối cao tổ chức họp báo công bố Quyết định đặc xá năm 2024 của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà; Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Lâm, Thứ trưởng Bộ Công an; Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt; Phó Chánh án Thường trực Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Trí Tuệ chủ trì buổi họp báo.
Cùng dự có đại diện một số bộ, ngành liên quan cùng đông đảo phóng viên các cơ quan báo chí trong nước và nước ngoài thường trú tại Việt Nam.
Chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước
Tại buổi họp báo, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà công bố Quyết định đặc xá số 957/QĐ-CTN do Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Tô Lâm ký ban hành ngày 29/9/2024.
Theo đó, Chủ tịch nước quyết định đặc xá cho 3.763 phạm nhân đang chấp hành án phạt tù và 2 người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, có đủ điều kiện được hưởng đặc xá năm 2024. Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch và các Thành viên Hội đồng tư vấn đặc xá, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này.
Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước cho biết, đặc xá là một trong những chế định pháp lý được quy định tại Điều 88 của Hiến pháp năm 2013, thể chế hóa bằng Luật Đặc xá năm 2018 và các văn bản pháp luật liên quan. Trong những năm qua, xuất phát từ truyền thống nhân đạo của dân tộc, Đảng và Nhà nước đã tiến hành nhiều đợt đặc xá tha tù cho những phạm nhân có quá trình cải tạo, lao động, học tập tốt, trở về với cộng đồng, xã hội.
Năm nay, nhân dịp kỷ niệm 79 năm Quốc khánh và 70 năm ngày Giải phóng Thủ đô, theo đề nghị của Hội đồng tư vấn đặc xá, ngày 29/9/2024, Chủ tịch nước đã ký Quyết định số 957/QĐ-CTN đặc xá cho các phạm nhân đang chấp hành án phạt tù và những người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.
Đặc xá năm 2024 một lần nữa tiếp tục khẳng định chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước và truyền thống nhân đạo của dân tộc Việt Nam đối với những người phạm tội, khuyến khích họ hối cải, rèn luyện trở thành người có ích cho xã hội. Đồng thời, đặc xá cũng là sự ghi nhận kết quả cải tạo, chấp hành tốt các nội quy, quy định của phạm nhân; là kết quả của quá trình giáo dục, cải tạo phạm nhân, thể hiện sự phối hợp chặt chẽ giữa trại giam, gia đình, các cơ quan có liên quan và toàn xã hội trong việc thực hiện chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước Việt Nam.
Quá trình xét, quyết định đặc xá cho những phạm nhân đang chấp hành án phạt tù và những người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù được thực hiện chặt chẽ, công khai, công bằng, chính xác và bảo đảm dân chủ theo quy định của pháp luật.
“Cũng như các đợt đặc xá đã thực hiện trong nhiều năm qua, khi xem xét đặc xá đều phải tuân thủ theo những nguyên tắc nhất định. Đó là, đặc xá phải được tiến hành nghiêm minh, chặt chẽ, công khai, dân chủ, đảm bảo công bằng, đúng đối tượng, điều kiện theo quy định của pháp luật để tất cả các phạm nhân có đủ điều kiện đều được xem xét và không để bất kỳ phạm nhân nào không đủ điều kiện theo quy định lại được xem xét đặc xá”, ông Phạm Thanh Hà khẳng định.
Đặc xá năm 2024 quyết định tha tù trước thời hạn cho những phạm nhân đang chấp hành án phạt tù tại các trại giam, trại tạm giam và những người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có điều kiện theo quy định tại Quyết định 758/2024/QĐ-CTN ngày 30/7/2024 về đặc xá năm 2024. Với các hình phạt bổ sung khác như: cấm đảm nhận chức vụ, quản chế, phạt tiền, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác... những phạm nhân được đặc xá phải chấp hành đầy đủ theo quy định của pháp luật.
Theo ông Phạm Thanh Hà, chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước Việt Nam đối với những người có hành vi phạm tội là “nghiêm trị” kết hợp với “khoan hồng”. Chính vì vậy, hình phạt mà pháp luật hình sự của Việt Nam áp dụng không chỉ nhằm trừng trị những người có hành vi phạm tội mà còn nhằm cải tạo họ trở thành người có ích cho xã hội, có ý thức tuân thủ, chấp hành pháp luật và quy tắc xử sự của cuộc sống, cảnh tỉnh, ngăn ngừa họ không phạm tội mới. Mặt khác, đặc xá còn thể hiện truyền thống nhân ái, bao dung của dân tộc Việt Nam, thể hiện chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước Việt Nam và tính ưu việt của Nhà nước Việt Nam đối với người phạm tội bị kết án phạt tù đã thực sự cải tạo tốt.
“Ở Việt Nam, mọi hành vi vi phạm pháp luật đều bị xử lý theo đúng quy định của pháp luật Việt Nam. Tất cả những phạm nhân được đặc xá lần này đều là những người có hành vi vi phạm pháp luật hình sự Việt Nam và đã bị Tòa án nhân dân các cấp của nước Việt Nam tuyên phạt theo các chế tài được quy định tại Bộ luật Hình sự và Bộ luật Tố tụng hình sự của Việt Nam; nay những phạm nhân này có đủ điều kiện được xem xét, đặc xá. Vì vậy, đặc xá không có sự phân biệt đối xử hoặc hạn chế với bất kỳ phạm nhân nào cho dù phạm nhân đó là người Việt Nam hay là người có quốc tịch nước ngoài, nếu phạm nhân đó có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật nước Việt Nam, đều được xét đặc xá”, ông Phạm Thanh Hà khẳng định.
Việc đặc xá tha tù trước thời hạn cho những phạm nhân đang chấp hành án phạt tù, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có đủ điều kiện là chính sách nhân đạo của Đảng và Nhà nước. Chính sách nhân đạo đó thể hiện ở việc tạo điều kiện để những phạm nhân được đặc xá tha tù tái hòa nhập cộng đồng. Vì vậy, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công an và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện các biện pháp, chính sách để tạo điều kiện cho những phạm nhân được đặc xá tha tù trở về nơi cư trú (gôm cả những phạm nhân được đặc xã và những phạm nhân hết hạn tù) sớm hòa nhập cộng đồng.
561 người dân tộc thiểu số được đặc xá
Trả lời câu hỏi của báo chí liên quan đến các trường hợp người ngước ngoài được đặc xá lần này, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết, theo Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước, có 20 phạm nhân mang quốc tịch nước ngoài, trong đó có 19 nam và 1 nữ, được đặc xá lần này.
Cụ thể, có 9 người mang quốc tịch Trung Quốc, 3 người quốc tịch Lào, 2 người quốc tịch Campuchia, 2 người quốc tịch Hoa Kỳ, 1 người quốc tịch Nam Phi, 1 người quốc tịch Ấn Độ, 1 người quốc tịch Congo, 1 người Ireland. Trong số 20 phạm nhân được đặc xá lần này có các tội danh đa dạng, liên quan đến giết người, buôn lậu, tổ chức đánh bạc, tổ chức cho người ở lại Việt Nam phi pháp…
Sau khi được đặc xá, Bộ Ngoại giao sẽ gửi công hàm đến các cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự của các quốc gia liên quan, đề nghị phối hợp với các cơ quan chức năng của Việt Nam tiếp nhận, đón nhận những người được đặc xá, triển khai thực hiện các thủ tục liên quan để đưa những người này trở về nước hoặc đến nơi cư trú an toàn, phù hợp.
Liên quan đến một số câu hỏi về tội danh của người được đặc xá năm nay, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Lâm, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, trong số các phạm nhân được đặc xá năm 2024, có 561 người dân tộc thiểu số; 403 người phạm các tội về trật tự quản lý kinh tế; 275 người phạm các tội về chức vụ; 64 người phạm tội giết người; 205 người phạm các tội về ma túy; 91 người phạm tội hiếp dâm; 156 người phạm tội về cướp, cướp giật tài sản; 77 người phạm tội về trộm cắp…
Trả lời câu hỏi của phóng viên, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Ngọc Lâm cho biết, các ông: Chu Ngọc Anh, Phạm Xuân Thăng, Đinh La Thăng không nằm trong danh sách được đặc xá đợt này.
Diệp Trương
