Bảo tồn, phát huy giá trị nghệ thuật chèo

Ngày 27/9, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Bình tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Bảo tồn, phát huy giá trị nghệ thuật chèo trên địa bàn tỉnh”.

Hội thảo đã lắng nghe tham luận của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, tập trung vào 3 nội dung chính gồm: Nguồn gốc và lịch sử nghệ thuật chèo; thực trạng hoạt động nghệ thuật chèo tại Thái Bình; giải pháp bảo tồn, phát huy nghệ thuật chèo trong giai đoạn hiện nay.

Phát biểu tại hội thảo, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Bình Trương Thị Hồng Hạnh nhấn mạnh, chèo là loại hình nghệ thuật diễn xướng dân gian độc đáo, một trong những di sản văn hóa quý báu của dân tộc. Chèo đã trở thành “món ăn tinh thần” không thể thiếu, gắn với sinh hoạt văn hóa của mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là người dân vùng Đồng bằng sông Hồng, trong đó có Thái Bình – nơi vẫn được xem là một trong những “cái nôi” của nghệ thuật chèo.

Những năm đầu thế kỷ XX, Thái Bình đã nổi tiếng với hàng chục gánh chèo hoạt động sôi nổi ở nhiều làng xã, trong đó nổi bật là những gánh chèo Khuốc (huyện Đông Hưng), Hà Xá (huyện Hưng Hà), Sáo Đền (huyện Vũ Thư). Nhiều thập kỷ qua, Thái Bình cũng là nơi đào tạo và cung cấp lực lượng diễn viên, nhạc công cho hầu hết các nhà hát chèo, đoàn chèo chuyên nghiệp trong cả nước. Nghệ thuật chèo tại Thái Bình không chỉ được “nuôi dưỡng”, bảo tồn, phát huy trong hoạt động nghệ thuật biểu diễn chuyên nghiệp, mà còn lan tỏa mạnh mẽ trong phong trào văn nghệ quần chúng. Toàn tỉnh đã có hàng trăm câu lạc bộ chèo được thành lập ở xã, phường, thôn, tổ dân phố, cơ quan, đơn vị.

Tháng 2/2023, Nghệ thuật trình diễn dân gian chèo Thái Bình được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Tháng 3/2024, Chính phủ đồng ý đệ trình UNESCO xem xét, đưa Di sản Văn hóa phi vật thể "Nghệ thuật Chèo" vào Danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, gồm Thái Bình và 13 tỉnh, thành phố khác.

Để bảo tồn, phát huy giá trị nghệ thuật chèo, thời gian qua, tỉnh Thái Bình đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách, đề án, kế hoạch. Tiêu biểu như Nghị quyết số 34/2021/NQ-HĐND ngày 10/12/2021 của HĐND tỉnh “Quy định một số chế độ, chính sách đặc thù đối với các nghệ sỹ và nghệ nhân có nhiều cống hiến trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể; huấn luyện viên, vân động viên thể thao trên địa bàn tỉnh”; Quyết định số 484/QĐ-UBND ngày 4/3/2022 của UBND tỉnh phê duyệt “Đề án phát triển nghệ thuật Chèo trên địa bàn tỉnh Thái Bình giai đoạn 2022 - 2025, định hướng đến năm 2030”; Quyết định số 2489/QĐ-UBND ngày 2/11/2022 phê duyệt Đề án “Phát triển nghệ thuật Chèo trong các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên trên địa bàn tỉnh Thái Bình giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030”...

Đại diện Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thái Bình cho biết, đến nay, 100% trường học tại tỉnh đã đưa nghệ thuật chèo vào dạy học với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, trong đó học sinh là nòng cốt. Nghệ thuật chèo được giảng dạy chính thức trong nội dung giáo dục địa phương, trong đó có 7 chuyên đề từ lớp 2 đến lớp 12 theo từng cấp độ, phù hợp với từng bậc học; được giảng dạy dưới dạng lồng ghép, tích hợp một cách sáng tạo, linh hoạt, phù hợp trong các môn học và hoạt động giáo dục. Nhiều cơ sở giáo dục đã thành lập và duy trì mô hình câu lạc bộ chèo dành cho học sinh, một số trường học đã có những sáng tác riêng bài múa hát chèo của đơn vị...

Thu Hoài