"Giai điệu tự hào tháng 9 – Bám biển quê hương"

Việt Nam là một quốc gia biển với bờ biển dài trên 3.200 km, biển là máu, là sợi dây kết nối xứ sở, kết nối tinh thần người Việt, là phần lãnh thổ không thể tách rời. Biển Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong những thăng trầm của lịch sử. Chương trình "Giai điệu tự hào tháng 9" với chủ đề  "Bám biển quê hương", không chỉ đơn thuần là những bài hát ca ngợi biển Việt Nam, mà sẽ kể câu chuyện về những người dân giữ biển, cũng là những người lính, ngọn hải đăng sống bảo vệ hải phận đất nước để giữ nguyên bờ cõi.

Cũng trong chương trình "Giai điệu tự hào tháng 9 - Bám biển quê hương", tất cả mọi người được dịp để cùng kể lại câu chuyện của những ca khúc, thời kỳ hào hùng lịch sử của các lớp cha anh đi trước đã bám biển để sống, bám biển để sinh sôi.Thế nhưng, ít khi chúng ta hình dung hết về độ rộng dài của biển, để hiểu biển nằm ở đâu trong tâm thức người Việt.

Mở đầu cuộc hành trình "Bám biển quê hương" là ca khúc "Hò biển" (sáng tác Nguyễn Cường; biểu diễn Nhóm VK +) mang đậm chất liệu dân gian về những con người miền biển. Với ý kiến riêng của nhạc sĩ trẻ Thanh Phong, "Hò biển" chứa sự hào sảng đầy nhiệt huyết được đẩy mạnh hơn nhờ nhạc sĩ Thanh Phương đã phối rock kết hợp tiếng đàn tranh trên nền trống. Tiết tấu nặng và mạnh của nhạc rock trở nên hết sứcấn tượng. Bên cạnh đó, dàn đồng ca làm cho khúc hò trở nên hào hùng, khí thế hơn, nhưng vẫn giữ được cái hồn của tình yêu biển quê hương trong ca khúc.
 

Ca khúc "Bạch Long Vĩ đảo quê hương" (nhạc sĩ Huy Du, biểu diễn Vũ Thắng Lợi) trong chương trình “Giai điệu tự hào” tháng 9 lại không có thay đổi nhiều về chất liệu âm nhạc so với bản gốc, duy chỉ có thêm tiếng đàn solo mang đầy tính tâm sự của nhạc sĩ Thanh Phương. Giai điệu da diết đầy cảm xúc được thể hiện tròn trịa bởi giọng hát của Vũ Thắng Lợi. Nhạc sĩ Văn Ký bùi ngùi chia sẻ, cách đây hơn nửa thế kỷ, Huy Du có bài ca đẹp mang tính thời sự, âm điệu như thơ, bài ca trẻ và logic. Ông cũng xúc động khẳng định: “Chúng ta sẽ giữ đất đai quê hương trong bất kỳ tình huống nào, ai động đến đất của chúng ta là không thể được, dù cả sau này”.
 

Thời điểm này, giọng ca Đông Hùng đang dần đến độ chín, cũng được mời trở lại “Giai điệu tự hào” với khúc tình ca: "Tâm tình người thủy thủ" (sáng tác Hoàng Vân, thơ Hà Nhật, biểu diễn Đông Hùng). Bản thân bài thơ gốc đã mang trong mình yếu tố lãng mạn mà hào hùng thể hiện tâm thế của người lính trên chuyến tàu không số vào Nam trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, nên nhạc sĩ Thanh Phương đã phối bài hát theo phong cách Acoustic với tiếng guitar mộc. Riêng với Đông Hùng, càng ngày anh càng cho khán giả thấy được sự trưởng thành của mình trong âm nhạc qua cách xử lý bài hát.
 

Đáng chú ý trong “Giai điệu tự hào” tháng 9, lần đầu tiên có một ca khúc được thể hiện hai phiên bản khác nhau do nhạc sĩ Thanh Phương thực hiện, ca sĩ Tùng Dương trình diễn. Đó chính là ca khúc "Nơi đảo xa" do nhạc sĩ Thế Song sáng tác, một sáng tác rất thành công và nhanh chóng trở thành một trong những ca khúc hay nhất về biển đảo. "Nơi đảo xa" phiên bản một được nhạc sĩ Thanh Phương phối theo phong cách Acoustic, vốn đã quen thuộc với người nghe bởi sự thư thái, nhẹ nhàng; nhưng không kém phần sâu lắng. Với phiên bản này, ca sĩ Tùng Dương thể hiện cùng nhiều chiến sĩ hải quân năm nào. Không gian âm nhạc và giọng hát Tùng Dương như hòa quyện để mang đến cho người nghe cảm nhận về một tình yêu lớn lao, tình yêu Tổ quốc.

Trong khi đó, với phiên bản 2, lần đầu tiên những giai điệu réo rắt, quyến rũ của dòng nhạc Jazz blue được đưa vào một ca khúc nhạc đỏ như "Nơi đảo xa". Sự sáng tạo, cá tính và bùng nổ trong giọng hát Tùng Dương như có đất dụng võ. Vì thế, tuy phiên bản còn lạ lẫm nhưng rất đông thành viên Hội đồng bình luận cho rằng anh đã thể hiện một cách quá xuất sắc. Một khám phá đầy tính đương đại của Tùng Dương và nhạc sĩ Thanh Phương khiến người nghe bị cuốn hút, chìm đắm trong giai điệu bài hát này.

Nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha cho biết, với hai bản phối, bản một nhắc lại quá khứ vừa lãng mạn và hào hùng, còn bản hai lại cất lên tiếng nói của thế giới. Đây thực sự là một món quà đắt giá mà không chỉ riêng Tùng Dương, nhạc sĩ Thanh Phương mà cả chương trình “Giai điệu tự hào” dành tặng những cho khán giả yêu ca khúc "Nơi đảo xa".
 

Bài hát "Nha Trang mùa thu lại về" (nhạc sĩ Văn Ký, biểu diễn Ngọc Anh) là một trong bốn bài hát nổi tiếng vềthành phốNha Trang xinh đẹp. Bài hát được nhạc sĩsáng tác từnăm 1959, theo cùng năm tháng, rất nhiều thếhệca sỹđã thểhiện bài hát này. Xuất hiện trong “Giai điệu tự hào” tháng 9, bài hát được phối lại qua sự thể hiện của ca sĩ Ngọc Anh. Ngọc Anh với chất giọng dày, truyền cảm cộng với cách phối mới đã thực sự mang đến một hơi thở mới cho bài hát. Một thành phố Nha Trang xinh đẹp và hiền hòa sẽ hiện lên trong tâm trí người nghe qua tiếng kèn của saxophone ở các đoạn nghỉ.

Nhạc sĩ Văn Ký chia sẻ, sau giải phóng năm 1975 khoảng ba tháng, ông có một chuyến đi xuyên Việt. Khi đến bờ biển Nha Trang, nhìn thấy cảnh đẹp, một miền đất rất lạ và một bờ biển đẹp đến nao lòng, ông đã viết nhạc ca khúc "Nha Trang mùa thu lại về" trong vỏn vẹn nửa ngày. “Ca khúc đánh dấu một sáng tác chuyển từ chiến tranh sang hòa bình. Các âm điệu du dương, đẹp, thơ mộng và lãng mạn. Tôi đã nghe Ngọc Anh hát, tôi thấy rất hài lòng về phần biểu diễn. Âm nhạc có sức khái quát lớn, qua Nha Trang mình nói về đất nước từ chiến tranh chuyển sang hòa bình, không có căng thẳng. Mùa thu lại về không phải chỉ nói về mùa thu của thiên nhiên, mà là cách mạng đã trở về với Nha Trang và với Đảng. Có người từng hỏi, mùa thu của Nha Trang rất ngắn và không rõ ràng, vậy tác giả muốn nói điều gì qua bài này? Tôi cũng trả lời như vậy”,vị nhạc sĩ già chia sẻ.
 

Ca khúc "Biển sáng" (sáng tác Phạm Trọng Cầu - Trịnh Công Sơn, biểu diễn Phương Anh) là một bản phối khá lạ khi nhạc sĩ Thanh Phương thêm một chút tiết điệu đoạn đầu và chuyển sang điệu bossa nova ở phần 2, tạo cảm nhẹ nhàng và một chút tươi sáng hơn so với các bản phối khác. Bên cạnh đó là giọng hát trong trẻo, dạt dào cảm xúc của Phương Anh làm cho người nghe cảm thấy 1 tình yêu nhẹ nhàng, thuần khiết với biển.
 

Cùng đó, ca khúc "Bám biển quê hương" (sáng tác Phạm Tuyên, biểu diễn Nhóm Belcanto) cũng nhấn mạnh vào tình yêu quê hương đất nước. Không cần thay đổi nhiều về cảm xúc giai điệu và cách hát, nhạc sĩ và ca sĩ thể hiện chỉ cần nói lại tâm sự của bài hát bằng trái tim, tình cảm và suy nghĩ của thời hiện tại cũng cho thấy được sự hào sảng của bài hát. Sau nửa thế kỷ ra đời, nghe lại ca khúc với một cách phối khác lạ hơn tại trường quay “Giai điệu tự hào”, nhạc sĩ Phạm Tuyên xúc động, ông chia sẻ: “Bài hát này tôi viết đã nửa thế kỷ, khi ấy là mùa thu năm 1964, Mỹ đe dọa chúng ta nhiều cả trên không và dưới biển. Chúng tôi và một số bạn thuộc Đài tiếng nói Việt Nam tiến vào miền Trung, đến đất Quảng Bình thì ngạc nhiên vô cùng bởi bà con ngư dân ở đây rất bình tĩnh. Họ có thể làm tất cả nếu có xảy ra sự lấn chiếm trên biển. Tôi về Hà Nội và viết "Bám biển quê hương". Khi tôi gặp với Hoàng Vân, chúng tôi có bàn nhau phải có chất miền Trung là đưa dân ca Quảng Bình vào bài hát. Chúng tôi đã chọn đưa hò khoan để đưa vào, nên có được sự đồng cảm lớn. Hôm nay, khi nghe chương trình trình diễn lại với không khi trẻ trung, nhưng vẫn giữ được chất truyền thống, dù ca khúc đã qua nửa thế kỷ nhưng tôi nhận thấy ca khúc này vẫn đáp ứng yêu cầu chủ quyền biển đảo hiện tại của chúng ta”.