Tối 26/4, tại Quảng trường thành phố Sa Đéc, UBND thành phố, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đồng Tháp tổ chức Lễ đón nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Nghề thủ công truyền thống, Tri thức dân gian “Nghề làm bột gạo Sa Đéc”, xã Tân Phú Đông và Phường 2, thành phố Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp.
Sản phẩm bột gạo Sa Đéc đã trở thành niềm tự hào của người dân nơi đây, bất kỳ du khách nào đến Sa Đéc đều tỏ ra thích thú và ấn tượng bởi nét văn hóa ẩm thực đa dạng, phong phú chế biến từ bột; hiểu được sự hình thành và phát triển của nghề làm bột hơn 100 năm và được xứng danh vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Theo Bảo Tàng tỉnh Đồng Tháp, nghề làm bột Sa Đéc có gần 350 hộ sản xuất bột với hơn 2.000 lao động chủ yếu ở xã Tân Phú Đông và Phường 2, thành phố Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp. Thị trường tiêu thụ bột ngày càng phát triển, các nhà máy chế biến thực phẩm trong và ngoài tỉnh tiêu thụ bình quân hàng trăm tấn bột tươi mỗi ngày để làm ra sản phẩm ăn liền như: mì, hủ tiếu, phở, bánh canh, cháo... Đồng thời tạo ra hàng trăm món bánh dân gian như: bánh xèo, bánh khọt, bánh chuối, bánh bò, bánh da lợn, bánh gói, bánh hỏi, các loại chè, những món ăn tạo nên hương vị riêng biệt không phải nơi nào cũng có.
Nghề làm bột gạo Sa Đéc là đầu mối cung ứng bột cho khắp các tỉnh miền Tây, Thành phố Hồ Chí Minh, miền Đông Nam bộ, xuất khẩu sang các nước Đông Nam Á và một số nước châu Âu; tạo công ăn việc làm cho 2.000 lao động, sản xuất trên 50 ngàn tấn bột/năm.
Với cách làm thủ công truyền thống, nhiều cơ sở cho ra sản phẩm bột đạt chất lượng ngon, dẻo dai, trắng mịn. Nghề làm bột gạo phải trải qua 10 công đoạn như: Lựa chọn tấm (gạo), làm sạch tấm (gạo), xay tấm (gạo), dằn bột, đánh tơi bột, lắng gạn, hớt bột, chia bột, bẻ bột, phơi bột và đóng gói thành phẩm.
Hiện tại, Sa Đéc đã hình thành và duy trì hoạt động hiệu quả một điểm du lịch cộng đồng tại làng nghề truyền thống sản xuất bột gạo. Tại đây, trưng bày giới thiệu quy trình sản xuất bột gạo Sa Đéc qua các thời kỳ, sản phẩm sau bột và ẩm thực các món ăn chế biến từ bột gạo. Các sản phẩm OCOP làm từ bột Sa Đéc được xếp hạng 4 sao như: bột gạo lứt lúa mạch hạt sen, bánh hỏi khô, bột bánh xèo cốt dừa, nui gạo, bún gạo lứt, hủ tiếu gạo lứt, phở gạo lứt, hủ tiếu khô, phở khô…. Những sản phẩm OCOP làm từ bột gạo được mang vào các hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại cung cấp cho người tiêu dùng.
Ông Phạm Thiện Nghĩa – Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp vui mừng chia sẻ, nghề làm bột gạo Sa Đéc được đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Đây là kết quả cả quá trình nâng niu, gìn giữ và phát huy giá trị, gắn với tập quán sinh hoạt của cư dân. Ông Phạm Thiện Nghĩa đề nghị các cấp, ngành đầy mạnh quảng bá và tôn vinh nghề làm bột gạo, góp phần gìn giữ di sản văn hóa dân tộc. Đề nghị Đảng bộ, chính quyền thành phố Sa Đéc sớm có giải pháp nâng cao chất lượng, hợp tác sản xuất, kinh doanh bột ngày càng vươn xa ra thị trường trong nước và quốc tế.
Nguyễn Văn Trí
