Tỉnh Sơn La đã tập trung thực hiện có hiệu quả các chương trình, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước, nhất là Quyết định số 2086/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội các dân tộc thiểu số rất ít người giai đoạn 2016-2025, trong đó có đồng bào dân tộc La Ha.
Gia đình chị Lò Thị Mai, dân tộc La Ha, ở bản Kẻ, xã Ngọc Chiến, huyện Mường La, trước đây ở nhà sàn và nhốt gia súc ngay dưới gầm nhà. Cấp ủy, chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động và được Nhà nước hỗ trợ, gia đình chị đã xây dựng lại nhà ở kiên cố, có công trình vệ sinh riêng và không còn nhốt gia súc dưới gầm sàn.
Bản Kẻ, xã Ngọc Chiến có trên 40 hộ đồng bào dân tộc La Ha. cấp ủy, chính quyền địa phương đã có cách làm sáng tạo thành lập tổ công tác tuyên truyền, vận động nhân dân giữ gìn vệ sinh cá nhân và nhà ở sạch đẹp. Nhờ đó, bản Kẻ đã trở thành điểm sáng về vệ sinh môi trường. Trưởng bản Kẻ Lò Văn Luấn cho biết, khi được cấp ủy, chính quyền tuyên truyền, vận động giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc và vệ sinh môi trường, ý thức của người dân đã được nâng lên, không còn vứt rác bừa bãi.
Cùng với Mường La, Thuận Châu là huyện có đông đồng bào dân tộc La Ha sinh sống tại các xã Nong Lay, Chiềng La và Liệp Tè. Để giúp đồng bào La Ha vươn lên xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế, huyện Thuận Châu đã thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ về đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở, hỗ trợ phát triển sản xuất.
Bà Lò Thị Ván ở xã Nong Lay, huyện Thuận Châu bộc bạch, trước kia đồng bào dân tộc La Ha ở đây rất khó khăn, vất vả. Được Đảng, Chính phủ quan tâm chăm lo, hỗ trợ, đời sống của người dân đã thay đổi tích cực, có của ăn, của để. Đặc biệt, được truyền dạy tiếng dân tộc La Ha, nhờ đó, đồng bào đã giữ được tiếng mẹ đẻ của mình.
Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Thuận Châu Thào A Súa cho biết: Cấp ủy, chính quyền huyện Thuận Châu luôn quan tâm chăm lo, đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số nói chung và đồng bào dân tộc La Ha nói riêng. Đặc biệt, huyện đã thực hiện các chính sách hỗ trợ đồng bào dân tộc La Ha như xây chuồng trại mới, di chuyển chuồng trại ra xa nơi ở, cải tạo ao và bè lồng cá trên mặt hồ; hỗ trợ tổ chức, khôi phục lễ hội; tổ chức truyền khẩu dạy tiếng dân tộc La Ha. Huyện đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thiết yếu; tăng cường ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nhất là việc đưa giống mới vào sản xuất nông nghiệp…
Trên địa bàn tỉnh Sơn La, hiện nay, đồng bào La Ha là dân tộc thiểu số có dưới 10.000 người, sinh sống tập trung tại 42 bản ở 17 xã thuộc các huyện Mường La, Quỳnh Nhai, Thuận Châu và Mộc Châu. Để đưa dân tộc La Ha vươn lên thoát khỏi đói nghèo, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, bảo tồn và phát triển bản sắc văn hóa truyền thống, tiếp tục củng cố sự bình đẳng đoàn kết giữa các dân tộc, UBND tỉnh Sơn La đã ban hành Quyết định số 2477/QĐ-UBND ngày 20/9/2017 phê duyệt hỗ trợ và phát triển kinh tế -xã hội dân tộc La Ha giai đoạn 2017-2025 trên địa bàn để thực hiện Đề án hỗ trợ kinh tế - xã hội các dân tộc thiểu số rất ít người giai đoạn 2016-2025 theo Quyết định 2086/QĐ-TTg.
Những nội dung hỗ trợ của Đề án đã giúp đồng bào dân tộc La Ha thay đổi tập quán sinh hoạt, sản xuất, ổn định dân cư; từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào; bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống, trong đó có tiếng mẹ đẻ. Các công trình cơ sở hạ tầng và hỗ trợ sản xuất được hỗ trợ, đầu tư thêm, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế, góp phần giảm dần khoảng cách phát triển giữa các dân tộc trong tỉnh; tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc, tạo khí thế phấn khởi tin tưởng vào chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước.
Phó Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Sơn La Lường Văn Toán thông tin, thực hiện Quyết định số 2086/QĐ-TTg, tỉnh Sơn La được cấp trên 62 tỷ đồng, trong đó vốn sự nghiệp trên 29 tỷ đồng. Nguồn vốn này, tỉnh Sơn La đã tập trung hỗ trợ đồng bào dân tộc La Ha phát triển sản xuất, chăn nuôi; hỗ trợ học sinh người dân tộc La Ha; tập huấn nâng cao trình độ năng lực sản xuất, các lớp học tiếng La Ha cho đồng bào. Cùng với đó, tỉnh tập trung duy trì, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc La Ha hiện nay đang bị mai một.
Theo ông Lường Văn Toán giai đoạn tới, chính sách đối với đồng bào dân tộc La Ha được lồng vào Đề án tổng thể phát triển kinh tế -xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 theo Nghị quyết 88/2019/QH14 ngày 18/11/2019 của Quốc hội. Do đó, Ủy ban Dân tộc tỉnh Sơn La sẽ rà soát lại toàn bộ từ cơ sở hạ tầng đến hỗ trợ sản xuất; những phong tục, tập quán, văn hóa tốt đẹp của đồng bào dân tộc La Ha đã bị mai một để khôi phục; đồng thời rà soát lại địa bàn dân tộc La Ha để tổ chức thực hiện chính sách đối với họ. Những việc làm trên góp phần phát triển kinh tế- xã hội để cuộc sống đồng bào dân tộc La Ha bắt kịp với các dân tộc khác trên địa bàn tỉnh Sơn La.
Nguyễn Cường