Nằm trong khuôn khổ các hoạt động của Ngày văn hóa các dân tộc Việt Nam, đồng bào dân tộc Thái đến từ huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa tái hiện lại Lễ hội Chá Mùn - một nét đẹp sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng quan trọng của cộng đồng người Thái đen tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội).

Cách thành phố Điện Biên Phủ hơn 30 km, Che Căn được biết tới là bản bảo tồn nhiều giá trị văn hóa Thái cổ, là địa điểm du lịch cộng đồng hấp dẫn đối với du khách khi đến với xã Mường Phăng, thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên.

“Trai khôn dựng vợ, gái lớn gả chồng” là phong tục bao đời nay nhưng mỗi dân tộc lại có truyền thống khác nhau. Dân tộc Thái vùng Tây Bắc nói chung và Thái đen ở Sơn La nói riêng có tục cưới hỏi rất đặc sắc, là nét văn hóa truyền thống được gìn giữ, bảo tồn.

Đặt chân đến mảnh đất Than Uyên (Lai Châu), du khách không chỉ được hòa mình vào điệu xòe bất tận, ẩm thực riêng biệt, mà còn được thưởng thức một loại hình nghệ thuật đặc sắc lễ hội Hạn Khuống của người Thái đen.

Tại tỉnh Điện Biên, dân tộc Thái là một trong 19 cộng đồng dân tộc sinh sống trên địa bàn, chiếm gần 40% dân số toàn tỉnh. Sau quá trình hàng trăm năm thiên di, định cư, lập bản tại vùng đất Mường Then - Mường Thanh, người Thái, ngành Thái đen (“Tày Đăm”) đã tạo dựng cho mình những phong tục, tập quán và bản sắc văn hóa độc đáo, đặc trưng. Tuy nhiên, cùng với quá trình cộng cư, sự hòa đồng về lối sống, sự ảnh hưởng qua lại về phong tục, tập quán giữa các dân tộc với nhau, văn hóa của cộng đồng người Thái đen đã chịu những tác động sâu sắc, dẫn đến nhiều nét văn hoá cổ dần bị mai một.

Trong tổng số 19 cộng đồng dân tộc sinh sống trên địa bàn tỉnh Điện Biên, có nhiều cộng đồng dân tộc sử dụng mẫu nhà sàn để làm nhà ở. Tuy nhiên, đặc điểm và là biểu tượng văn hóa đặc trưng nhất, dễ nhận thấy nhất để phân biệt, nhận diện nhà sàn truyền thống của cộng đồng dân tộc Thái đen (Tày Đăm) với nhà sàn của cộng đồng dân tộc khác là ở hình ảnh khau cút, biểu tượng trang trí trên mái nhà sàn. Trải qua hàng trăm năm suốt quá trình di dân, chọn đất, lập dân, định danh bản làng của người Thái đen ở mảnh đất Mường Then (Mường Thanh- Điện Biên ngày nay), biểu tượng khau cút đã chứa đựng những nét văn hóa độc đáo, đặc sắc về tâm hồn, tính cách, tập quán sản xuất, sinh hoạt và khái quát cả cội nguồn văn hóa của người Thái.

Xôi màu ngũ sắc ở Mường Lò, quê hương của người Thái đen, là một món ăn truyền thống của người Thái. Xôi ngũ sắc là món ăn mang nhiều triết lí về cuộc sống.