Từ ngày 25/4 đến 25/5, Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh tổ chức Triển lãm chuyên đề "Độc đáo lễ cấp sắc người Dao Thanh Y" tỉnh Quảng Ninh.

Tại Làng Văn hóa, Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), đồng bào Dao quần chẹt đến từ tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức tái hiện nghi lễ “Đặt tên âm và lên đèn” trong lễ Cấp sắc độc đáo của dân tộc mình.

Theo tín ngưỡng của người Dao chàm ở Hà Giang, đàn ông bắt buộc phải qua Lễ cấp sắc. Chỉ những người được cấp sắc mới được coi là trưởng thành. Người đã qua cấp sắc thì dù ít tuổi vẫn được tham gia các nghi lễ quan trọng của gia đình và cộng đồng.

Cấp sắc là một nghi thức tín ngưỡng đặc trưng của đồng bào dân tộc Dao ở tỉnh Sơn La nói chung và người Dao Tiền ở huyện Mộc Châu nói riêng. Đàn ông người Dao đều trải qua lễ cấp sắc, một nghi lễ đánh dấu sự trưởng thành, cũng như sự thừa nhận của cộng đồng về người được cấp sắc.

Ngày 7/12, tại xã Huổi Só, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên, UBND huyện Tủa Chùa tổ chức Lễ công bố và trao Chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với Lễ cấp sắc (Tủ Cải) của đồng bào Dao, ngành Dao quần chẹt, theo Quyết định số 255/QĐ-BVHTTDL, ngày 22/1/2020 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Theo quan niệm của người Dao đỏ, người đàn ông phải trải qua lễ cấp sắc thì mới được công nhận là trưởng thành, đủ khả năng tham gia các công việc quan trọng của cộng đồng và khi mất thì linh hồn mới về đoàn tụ với tổ tiên.

Lễ cấp sắc là một nghi lễ truyền thống và quan trọng bậc nhất trong kho tàng văn hóa của người Dao. Theo quan niệm của người Dao đỏ, đàn ông nếu chưa trải qua lễ cấp sắc thì không coi là người trưởng thành. Lễ cấp sắc của người Dao đỏ có nhiều cấp bậc, mỗi cấp bậc phản ánh một ý nghĩa và trình độ khác nhau. Cấp sắc 12 đèn là cấp sắc cao nhất và họ phải trải qua một quá trình tự học, rèn luyện, thông thạo các nghi thức, thủ tục hành lễ cũng như các bài cúng ghi trong sách Nôm Dao.

Lễ Cấp sắc trong tiếng dao còn được gọi là “quá tăng” – tức là lễ “qua đèn”. Qua đèn tượng trưng cho người được soi sáng, chỉ đường, hướng về tổ tiên, nguồn cội, bỏ qua cái xấu, đi theo cái tốt.

Ngày hội văn hóa các dân tộc huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La được tổ chức vào dịp Quốc khánh 2/9 hàng năm với nhiều hoạt động văn hóa ý nghĩa, thiết thực, mang đậm bản sắc các dân tộc. Trong đó, lễ cấp sắc (còn gọi là lễ lập tịnh) của người Dao tiền vừa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia sẽ được tái hiện vào tối khai mạc Ngày hội 1/9 dưới hình thức sân khấu hóa.

Người Dao quan niệm rằng, người con trai phải trải qua lễ cấp sắc từ 3 đèn trở lên mới có tâm, có đức để phân biệt phải trái, mới được cộng đồng coi là người trưởng thành và mới đích thực là con cháu của Bàn Vương - tổ tiên của người Dao, khi chết hồn mới được đoàn tụ với tổ tiên. Do vậy, bất cứ người đàn ông Dao nào cũng phải làm lễ cấp sắc.

Đồng bào Dao ở một số tỉnh phía Bắc di cư vào làm ăn sinh sống ở Đắk Nông đã mang theo nghi lễ cấp sắc truyền thống độc đáo và nghi lễ ấy vẫn được gìn giữ, phát huy. Đầu năm 2015, nghi lễ cấp sắc của người Dao được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.