Ngày 16/4, tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), Ban Quản lý Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam đã tổ chức Hội nghị tổng kết 5 năm hoạt động hằng ngày của đồng bào các dân tộc và triển khai công tác phối hợp năm 2021.
Tham dự hội nghị có lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đại diện lãnh đạo các địa phương, các nhà nghiên cứu văn hóa và các nghệ nhân, đồng bào dân tộc thiểu số đang sinh sống và hoạt động hàng ngày tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam.
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh: Trong 5 năm qua, các nhóm nghệ nhân đại diện cho văn hóa cộng đồng dân tộc ở địa phương ra sinh hoạt tại Làng Văn hóa và hoạt động của các nhóm nghệ nhân này đã góp phần đẩy lên và thổi hồn các giá trị văn hóa. Tuy nhiên, cũng cần phải nghiêm túc nhìn lại các kết quả đã đạt được để phát huy và rút kinh nghiệm, khắc phục khó khăn những mặt còn tồn tại. Cần hoàn thiện các thiết chế, hạ tầng của các khu làng dân tộc để làm sao các khu làng mang đúng nghĩa bản làng tại các địa phương, giữ gìn bản sắc văn hóa vốn có, không bị lẫn, bị hòa vào đô thị phồn vinh.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đề nghị các địa phương cũng cần phối hợp chặt chẽ với Ban quản lý Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam để chăm lo đời sống đồng bào đang sinh sống tại Làng, tăng cường các hoạt động và sản phẩm văn hóa truyền thống, chẳng hạn như giới thiệu nghề truyền thống nào đang có nguy cơ mai một, cung cấp cây trồng hay con giống cho người dân sống tại Làng…
Bộ trường mong muốn cộng đồng dân tộc tại Làng thực sự trở thành hình ảnh tiêu biểu cho địa phương của họ và cùng chung tay xây dựng Làng trở thành “địa chỉ đỏ” của 54 dân tộc anh em.
5 năm hoạt động của đồng bào các dân tộc tại Làng đã tạo chuyển biến tích cực và sự chuyển mình của hoạt động văn hóa du lịch tại "Ngôi nhà chung". Hoạt động thường xuyên của đồng bào các dân tộc tại Làng đã tạo sức sống mới, góp phần tích cực thu hút khách du lịch. Lượng khách tăng mạnh từ 250.000 lượt khách năm 2015 lên khoảng 500.000 lượt khách du lịch (tăng 200%) và vượt mức 167% so với kế hoạch đặt ra năm 2016.
Năm 2017, Làng triển khai thu phí tham quan và đã đón tiếp, phục vụ 400.000 lượt khách, vượt 33% kế hoạch đề ra; năm 2019, Làng đón tiếp 500.000 lượt khách. Do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên vào năm 2020 chỉ có khoảng 170.000 lượt khách du lịch.
Trong 5 năm (2015 - 2020), Ban quản lý Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam đã phối hợp đón 16 nhóm cộng đồng các dân tộc về hoạt động hằng ngày tại "Ngôi nhà chung". Trong đó, tháng 10/2015, thí điểm 2 đón nhóm cộng đồng dân tộc Mường (Hòa Bình), Thái (Nghệ An); năm 2016 đón 7 nhóm cộng đồng tham gia hoạt động hằng ngày gồm: Thái (Nghệ An), Mường (Hòa Bình), Khơ Mú (Điện Biên), Tày (Thái Nguyên), Dao (Ba Vì, Hà Nội), Ê Đê (Đắk Lắk), Khmer (Sóc Trăng)... Vào năm 2019 có 15 nhóm cộng đồng hoạt động hằng ngày ổn định; năm 2020 có 14 - 16 cộng đồng dân tộc hoạt động ổn định hằng ngày. Năm 2020 đang hoạt động ổn định hàng ngày của 14 – 16 cộng đồng dân tộc, tang thêm 01 cộng đồng năm 2019 và đã gắn kết các hoạt động của nhóm cộng đồng trong các chương trình hoạt động để tạo nên màu sắc riêng và phát huy thế mạnh của nhóm đồng bào.
Ban Quản lý luôn đặc biệt quan tâm đến các nhóm cộng đồng dân tộc thiểu số ít người (dưới 10.000 người), vì vậy đã phối hợp cùng với địa phương đưa các nhóm cộng đồng (dưới 5.000 người) về tham gia hoạt động tại Làng để đồng bào có môi trường thực hành văn hóa cộng đồng mình. Trong quá trình hoạt động, đồng bào đã tự tin tái hiện đời sống sinh hoạt, giới thiệu không gian văn hóa của dân tộc mình, trình diễn các hoạt động dân ca, dân vũ giao lưu với du khách tham quan.
Đồng bào các dân tộc hoạt động hằng ngày tại Làng đang dần trở thành những đại sứ, đại diện của dân tộc mình. Đồng bào đã giới thiệu, bảo tồn bản sắc văn hóa đặc trưng của dân tộc mình và góp phần quan trọng xây dựng sản phẩm du lịch thu hút được sự quan tâm, trải nghiệm của du khách, quảng bá hình ảnh Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam thực sự là điểm văn hóa, du lịch ý nghĩa và đáng đến.
Các đại biểu tham dự Hội nghị đã có những ý kiến đánh giá các hoạt động văn hóa tại Làng và chia sẻ những kinh nghiệm, tâm tư, nguyện vọng để giải quyết những khó khăn, tồn tại, giúp mô hình hoạt động của Làng đạt hiệu quả hơn.
Hội nghị đã trao Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Ban Quản lý Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam cho các tập thể, nghệ nhân, nhóm nghệ nhân đã có thành tích trong công tác phối hợp, tham gia hoạt động tại làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam giai đoạn 2015-2020.
Hoàng Tâm – Diễm Quỳnh