Ngày 25/2/2021, Lễ khai trương Hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia (CSDLQG) về dân cư và Hệ thống sản xuất, cấp và quản lý Căn cước công dân (CCCD) đã diễn ra tại Hà Nội theo hình thức trực tuyến giữa Bộ Công an với 63 Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và một số điểm cầu tại địa phương. Hệ thống CSDLQG về dân cư được xem là một bước đột phá trong quản lý dân cự tại Việt Nam.
Một trong sáu cơ sở dữ liệu quốc gia cốt lõi
Để khắc phục những hạn chế, bất cập trong công tác quản lý dân cư của các cơ quan quản lý nhà nước, ngày 8/6/2013, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định 896/QĐ-TTg phê duyệt Đề án đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân và các cơ sở dữ liệu liên quan đến quản lý dân cư giai đoạn 2013-2020. Đề án 896 trở thành bước đột phá trong quản lý dân cư tại Việt Nam, tạo sự đổi mới căn bản về tổ chức, hoạt động quản lý nhà nước về dân cư theo hướng hiện đại; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp, nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm giấy tờ công dân, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Trong đó, hai trong những nhiệm vụ trọng tâm mà Chính phủ đã đặt ra trong Đề án 896 chính là xây dựng CSDLQG về dân cư và sản xuất, cấp và quản lý CCCD.
CSDLQG về dân cư được các chuyên gia đánh giá là “tài nguyên quốc gia “đắt giá” và là một trong sáu CSDLQG cốt lõi đóng vai trò quan trọng trong tiến trình xây dựng chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số, nền kinh tế số và xã hội số tại Việt Nam. CSDLQG về dân cư tập hợp thông tin cơ bản của tất cả công dân Việt Nam được chuẩn hóa, số hóa, lưu trữ, quản lý bằng cơ sở hạ tầng thông tin để phục vụ quản lý nhà nước và giao dịch của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Ngày 11/3/2020, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 366/QĐ-TTg về việc phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án CSDLQG về dân cư. Đây là một dự án lớn đòi hỏi các bên tham gia phải có tiềm lực mạnh về công nghệ thông tin cùng kinh nghiệm triển khai các dự án lớn mang tầm quốc gia.
Ngày 20/7/2020, Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Bộ Công an và Nhà thầu liên danh VNPT-HADIC-GTEL ICT đã tổ chức Lễ phát động triển khai dự án CSDLQG về dân cư. Trong đó, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam VNPT là đơn vị chủ trì về công nghệ cho hệ thống CSDLQG về dân cư và hệ thống sản xuất, cấp và quản lý CCCD của Bộ Công an. Với kinh nghiệm triển khai nhiều dự án trọng yếu của Chính phủ, VNPT đã tập trung tối đa nguồn lực, huy động đội ngũ kỹ sư có trình độ cao nhất Tập đoàn và 63 tỉnh/thành phố cùng các đối tác trong liên danh triển khai dự án với tiến độ khẩn trương và hiệu quả.
Các đơn vị, địa phương bám sát kế hoạch của Bộ Công an, đến nay cơ bản hoàn thành những hạng mục công việc quan trọng. Bộ Công an bố trí nguồn nhân lực và tổ chức đào tạo tập huấn về quy trình; chuyển giao công nghệ cho cán bộ, chiến sỹ tham gia dự án; hoàn thành việc thực hiện kéo đường truyền đến tận cấp xã. Cơ bản đã hoàn thành việc thu thập thông tin dân cư, triển khai nhiều giải pháp bảo đảm thông tin dân cư chính xác, cập nhật thường xuyên; phối hợp với nhà thầu chuyển đổi, đồng bộ vào hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; hoàn thành thiết kế chi tiết hệ thống phần mềm của hệ thống.
Riêng về việc sản xuất, cấp sản xuất, cấp và quản lý CCCD, đến nay các đơn vị liên quan đã hoàn thành việc nghiên cứu, sản xuất thẻ CCCD mới có gắn chíp và mã QR với thiết kế mỹ quan, mang yếu tố lịch sử, truyền thống, phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế và nhất là bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định; đồng thời tổ chức triển khai thu nhận và cấp thẻ CCCD có gắn chíp trên phạm vi toàn quốc, phấn đấu hoàn thành mục tiêu đến trước ngày 1/7/2021 cấp 50 triệu thẻ đối với các trường hợp đủ điều kiện được cấp thẻ.
Ngày 25/2/2021, Hệ thống CSDLQG về dân cư và Hệ thống sản xuất, cấp và quản lý CCCD đã chính thức được khai trương.
Tạo nền tảng cho công tác quản lý hành chính nhà nước theo hướng hiện đại
Theo Thiếu tướng Tô Văn Huệ, Cục trưởng Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06-Bộ Công an), Dự án CSDLQG về dân cư và Dự án sản xuất, cấp và quản lý CCCD là một trong 6 cơ sở dữ liệu được ưu tiên triển khai tạo nền tảng phát triển Chính phủ điện tử. Việc xây dựng CSDLQG về dân cư là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, tạo nền tảng cho công tác quản lý hành chính nhà nước theo hướng hiện đại, ứng dụng công nghệ thông tin vào giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp, góp phần phát triển Chính phủ điện tử.
CSDLQG về dân cư là bước đột phá quan trọng trong quản lý dân cư tại Việt Nam, thể hiện ở chỗ đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm giấy tờ công dân. Việc tra cứu thông tin trong cơ sở dữ liệu khi giải quyết các thủ tục hành chính sẽ thay thế cho việc phải xuất trình hoặc nộp bản sao có chứng thực các giấy tờ công dân khi thực hiện thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xử lý, giảm chi phí và thời gian đi lại của nhân dân, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân.
Thiếu tướng Tô Văn Huệ nhấn mạnh, việc xây dựng CSDLQG về dân cư có vai trò, vị trí hết sức quan trọng trong đời sống xã hội. Thông qua việc tổ chức thu thập, cập nhật các thông tin cơ bản của công dân sẽ tạo lập nên một hệ cơ sở dữ liệu về dân cư tập trung, thống nhất từ trung ương đến địa phương để dùng chung nhằm cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời thông tin dân cư phục vụ công tác quản lý nhà nước, hoạch định các chính sách phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo an sinh xã hội.
Bên cạnh đó, thông tin về dân cư được thu thập, cập nhật thường xuyên sẽ góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý dân cư, quản lý di biến động dân cư, hỗ trợ công tác tra cứu, xác minh về nhân thân của công dân, góp phần đảm bảo an ninh, trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm.
TS. Ngô Hải Phan, Cục trưởng Cục Kiểm soát thủ tục hành chính (Văn phòng Chính phủ) nhấn mạnh: CSDLQG về dân cư có ý nghĩa rất quan trọng trong xác lập nền tảng công dân số, trong các quy định của cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Qua đó, cắt giảm chi phí, tạo thuận lợi cho người dân trong giải quyết thủ tục hành chính.
Minh Hiếu (tổng hợp)