Gieo mầm hoa trên đảo đá Long Châu

Câu lạc bộ Đô thị xanh Hải Phòng cùng các chiến sĩ đồn biên phòng trồng hoa vào các chậu để giữ đất. Ảnh: TTXVN

Chuyện cổ tích giữa đời thường

Như một câu chuyện cổ tích giữa đời thường, gần 3 năm qua, có những con người luôn trăn trở để thực hiện ước mơ khiến đá nở hoa. Một đảo hoa rực rỡ giữa lòng biển khơi - những bông hoa dành riêng cho những người gác biển… Đó là câu chuyện về hành trình "Phủ hoa cho đảo Long Châu" (thành phố Hải Phòng) của các thành viên Câu lạc bộ Đô thị xanh Hải Phòng.

Nhà báo Mai Hương, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Đô thị xanh Hải Phòng cho biết: Khởi nguồn cho hành trình gieo mầm hoa trên đá là chuyến công tác tại đảo Long Châu từ tháng 7/2017 của nhóm phóng viên Đài Phát thanh và Truyền hình Hải Phòng. Đây là chuyến đi thực tế để lại nhiều trăn trở cho nữ nhà báo Mai Hương cũng như các nhà báo có mặt trong chuyến hành trình thăm đảo đá.

Chứng kiến sự khắc nghiệt của thiên nhiên, nỗi nhọc nhằn trong mỗi bước chân tuần tra; đọc được nỗi nhớ nhà quay quắt của những người gác đảo Long Châu, ngay sau chuyến công tác đầu tiên tại đảo, với vai trò vừa là người làm công tác tuyên truyền, vừa là Chủ nhiệm Câu lạc bộ Đô thị xanh Hải Phòng, nhà báo Mai Hương đã vận động hội viên và cộng đồng chung tay thực hiện chương trình "Phủ hoa cho đảo Long Châu". Đây là ý tưởng táo bạo, không ít khó khăn của Câu lạc bộ Đô thị xanh Hải Phòng. Không có kinh phí, không có phương tiện; nguồn đất, vật tư, cây giống đều phải phát động xã hội hóa, nhưng Câu lạc bộ đã đề ra mục tiêu trong 3 năm triển khai thành công chương trình phủ hoa cho đảo đá Long Châu.

Long Châu là một trong số hơn 30 hòn đảo và bãi đá ngầm của quần đảo Long Châu nằm cách Cát Bà, huyện Cát Hải 15 km về phía Đông Nam, cách bờ biển Hải Phòng 50 km. Đảo Long Châu giữ vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế biển và bảo vệ chủ quyền biển đảo của Việt Nam. Năm 1894, thực dân Pháp cho xây dựng hải đăng Long Châu. Đây là một trong số ba ngọn hải đăng cổ, lớn nhất Việt Nam bên cạnh hải đăng Hòn Dáu (Đồ Sơn, Hải Phòng) và hải đăng Kê Gà (Hàm Thuận Nam, Bình Thuận), được ví như con mắt thần của biển, tiền đồn canh trấn cửa biển khu vực Vịnh Bắc bộ…

Những năm chiến tranh, hải đăng Long Châu cùng hải đăng Hòn Dáu đóng vai trò tối quan trọng khi dẫn tuyến cho hàng loạt chuyến tàu 0 số vận tải vũ khí, hàng hóa chi viện cho chiến trường miền Nam. Với vai trò huyết mạch, vùng biển Long Châu cũng như hải đăng Long Châu đã hứng chịu hơn 300 trận đánh phá của Đế quốc Mỹ. Nhưng với khẩu hiệu "Còn người, còn đảo; Trái tim còn đập, còn ánh sáng", con mắt thần của biển vẫn sáng, vẫn hiên ngang, sừng sững giữa biển trời.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, Trạm trưởng Trạm Hải đăng Long Châu, mặc dù chỉ cách đảo Cát Bà 15 km nhưng đảo Long Châu hội tụ nhiều yếu tố đặc trưng, vừa kích thích sự tò mò, vừa thử thách lòng dũng cảm của những ai đã một lần đặt chân lên đảo. Mùa mưa thì mưa xối xả, khiến bao nhiêu đất mang ra đảo cũng trôi hết, để lại toàn sỏi đá. Mùa khô, có những đợt 3 - 4 tháng Long Châu không có mưa, phần lớn các loại cây trồng đều chết lụi. Sét ở đây cũng khủng khiếp hơn bất cứ nơi đâu. Sét dội vào núi đá để lại những hố sâu và tiếng động kinh hoàng như bom B52. Thêm nữa là đảo có rất nhiều rắn. Mỗi khi mưa xuống, rắn xanh, rắn nâu xuất hiện khắp nơi. Đã có nhiều cán bộ, chiến sỹ bị rắn cắn phải đưa về cấp cứu trong các trạm tiền phương.

Địa chất khác biệt đã tạo nên những yếu tố thiên nhiên khắc nghiệt ở Long Châu so với các đảo trong quần đảo Cát Bà. Bởi vậy, các loài động vật được con người đưa ra đảo gần như không thể tồn tại. Cây xanh, hoa lá cũng không phải ngoại lệ do thiên nhiên khắc nghiệt...

Câu lạc bộ Đô thị xanh Hải Phòng cùng các chiến sĩ đồn biên phòng lựa chọn những cây hoa vừa đẹp nhưng lại có sức sống phù hợp với thời tiết khắc nghiệt trên đảo đá Long Châu. Ảnh: TTXVN

Hiện thực ước mơ "gieo mầm hoa trên đảo đá"

Ở Long Châu, đã có nhiều đoàn công tác mang cây ra tặng đảo. Nhưng vì thiếu đất, thiếu nước, phần lớn các loại cây trồng đều không tự phát triển. Mỗi lần ra đảo, Câu lạc bộ Đô thị xanh Hải Phòng phải bố trí mang theo hàng trăm bao đất. Đất được nghiên cứu, phối trộn với những giá thể có tính năng giữ ẩm tốt, giàu dinh dưỡng để cây có thể phát triển trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Hơn 2 năm triển khai chương trình, đã có hàng vạn cây giống, hàng triệu hạt giống hoa các loại được đưa ra ươm trồng tại đảo.

Theo nhà báo Mai Hương, có những chuyến đi, 50% số thành viên Câu lạc bộ bị say sóng. Nhưng khi vừa bước chân lên đảo, như có một luồng sinh khí mới, cả đoàn lại nhộn nhịp bắt tay vào việc, tranh thủ thời gian ngắn ngủi ở trên đảo để lao động, quyết tâm thực hiện ước mơ "gieo mầm hoa trên đảo đá". Dừa cạn, hoa Sứ, Huệ tây, Tóc tiên, Chiều tím, Mào gà, Cúc, Xương rồng, hoa Giấy, là những loài hoa được ưu tiên trong chương trình phủ hoa cho đảo đá. Đây là những loài cây có màu sắc rực rỡ, dễ phát tán hạt, có chiều cao thấp, dễ thích nghi với điều kiện sống khắc nghiệt.

Để trải nghiệm, tháng 4/2019, gần 150 giò Lan Hồ điệp và Lan Dendro các màu cũng được Câu lạc bộ đưa ra đảo trồng tại những vị trí phù hợp. Tuy nhiên, hơn 90% số hoa đã hư hỏng do sự khắc nghiệt của thời tiết trên đảo. Các loại cây trồng khác, dù đã được lựa chọn kỹ nhưng tỷ lệ cây tồn tại cũng không nhiều. Đặc biệt, cây bàng vuông được mang về từ Trường Sa do Trung tá Hoàng Thanh Hải, nguyên Đồn trưởng Đồn Biên phòng Cát Bà phối hợp với Câu lạc bộ Đô thị xanh trồng tại Long Châu cũng không thể tồn tại sau 2 mùa khô trên đảo.

Từ sự khắc nghiệt của thời tiết nơi đây, phương án trồng cây nhiều lần được Câu lạc bộ Đô thị xanh thay đổi. Các chậu hoa được trải dọc tuyến đường xuyên đảo. Trên núi, phương án nhúng vải vào xi măng, tạo môi trường sống ổn định, vừa giữ ẩm trong mùa khô, vừa giữ cho đất không bị xói trôi trong mùa mưa được thực hiện. "Cái khó ló cái khôn", cây hoa Giấy là giải pháp được cho là khả thi hơn cả đã được lựa chọn để trồng trong năm cuối thực hiện chương trình. Trong tháng 11/2019, hơn 100 bao đất, 60 chậu hoa Giấy và hàng chục chậu hoa khác tiếp tục được đưa ra gieo trồng trên đảo Long Châu.

Hàng trăm bao đất được vận chuyển từ đất liền ra đảo để trồng hoa và cây xanh. Ảnh: TTXVN

Kiên trì để thành công. Mặc dù kết quả đạt được chưa như mong đợi, nhưng với nhiều giải pháp được tính toán căn cơ, hoa đã nở trên đảo đá Long Châu. Ông Dương Văn Hùng, công nhân kỹ thuật Trạm Hải đăng Long Châu đã có thâm niên gần 20 năm công tác tại đảo cho hay: "Có những lúc hoa nở rực rỡ, nhưng vào mùa khô thì cây cũng lụi đi nhiều. Tuy nhiên, với những người thường xuyên gắn bó với đảo như chúng tôi thì chỉ một sắc hoa đã làm vơi đi rất nhiều nỗi nhớ nhà, nhớ đất liền. Thấy sự kiên trì của các thành viên Câu lạc bộ Đô thị xanh trong chương trình phủ hoa cho đảo Long Châu, chúng tôi càng có thêm động lực để lao động, chiến đấu, bảo vệ ngọn hải đăng của biển, bảo vệ biển đảo quê hương".

Nhà báo Mai Hương chia sẻ: Câu lạc bộ Đô thị xanh Hải Phòng hiện có khoảng 1.800 thành viên, trong đó có 80% là người Hải Phòng, số còn lại đến từ các tỉnh, thành khu vực phía Bắc và một số địa phương phía Nam như Sài Gòn, Vĩnh Long... Cùng với sự đồng hành của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn thành phố, đến nay sau hơn 2 năm với gần 10 chuyến tàu mang đất và hoa ra đảo, Câu lạc bộ đã thu hoạch những thành quả ban đầu đáng khích lệ.

Như những "nghệ nhân thêu hoa trên đá", những người mang trái tim yêu biển đảo quê hương đã "thêu" cả nụ cười, "thêu" niềm lạc quan và "thêu" ý chí quyết tâm cho những người giữ biển, canh ngọn hải đăng Long Châu luôn rực sáng để dẫn lối, soi đường cho những con tàu vươn khơi, cập bến an toàn.

Huệ Hương