Chiều 29/9, tại Trung tâm Thông tấn Quốc gia, Báo Thể thao & Văn hóa (Thông tấn xã Việt Nam) tổ chức Lễ trao giải thưởng thiếu nhi Dế Mèn lần đầu tiên với sự tham dự của đại diện lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội Nhà báo Việt Nam, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cùng đông đảo các em thiếu nhi, sinh viên...
Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam Nguyễn Đức Lợi đã trao “Giải thưởng Lớn - Hiệp sĩ Dế Mèn” (Cricket Knight) cho nhà văn Nguyễn Nhật Ánh với tác phẩm “Làm bạn với bầu trời”. Giải thưởng này trị giá 30 triệu đồng, sau khi nhận, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh trao tặng lại cho quỹ của Giải thưởng thiếu nhi Dế Mèn để tạo kinh phí cũng như nguồn cảm hứng cho mùa giải tiếp theo.
Ngoài Giải thưởng Lớn, Ban tổ chức đã trao 4 giải “Khát vọng Dế Mèn” (Cricket Desire), mỗi giải trị giá 10 triệu đồng cho các tác phẩm, chùm tác phẩm xuất sắc. Đó là “Chùm tranh chủ đề phòng chống COVID-19” của em Nguyễn Đới Chung Anh (10 tuổi); “Chuyện của Bắp ăn mơ và xóm Đồi rơm” (bản thảo truyện dài) của em Cao Khải An (12 tuổi); “Mộng giang hồ” (bản thảo tập truyện ngắn) của tác giả Nguyễn Chí Ngoan và “Chùm ca khúc chủ đề thiếu nhi” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung.
Phát biểu tại buổi lễ, Tổng biên tập Báo Thể thao & Văn hóa Lê Xuân Thành, Trưởng Ban Tổ chức Giải thưởng thiếu nhi Dế Mèn 2020 cho biết: Chỉ trong thời gian rất ngắn sau lễ phát động, Giải thưởng thiếu nhi Dế Mèn mùa đầu tiên đã thu hút hơn 100 tác phẩm, chùm tác phẩm dự thi ở các loại hình nghệ thuật.
Ban sơ khảo đã chọn được gần 40 tác phẩm nổi bật thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau như: Văn học, điện ảnh, âm nhạc, mỹ thuật, sân khấu, nhiếp ảnh, truyện tranh... Sau khi Hội đồng giám khảo cho nhận xét, đánh giá sơ bộ, các thành viên Ban sơ khảo tiếp tục chắt lọc, chấm chọn 12 tác phẩm để gửi vào vòng chung khảo. Một “Giải thưởng Lớn - Hiệp sĩ Dế Mèn” và 4 giải “Khát vọng Dế Mèn” được trao ở mùa đầu tiên là chưa nhiều so với mong muốn của Hội đồng Giám khảo. Qua một mùa giải, Ban Tổ chức nhận thấy, lực lượng viết cho thiếu nhi không hề nhỏ, mờ nhạt, đặc biệt là ở các tỉnh phía Nam; đã có khá nhiều tác phẩm đáng đọc, đáng xem, đáng nghe…
Hội đồng giám khảo do nhà thơ Trần Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam làm Chủ tịch, cùng các thành viên: Nhà văn Nguyễn Quang Thiều (Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam), nhà thơ-nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha, họa sĩ Thành Chương, họa sĩ Lê Linh, đạo diễn Nguyễn Phi Phi Anh và nhà báo Lê Xuân Thành.
Nhà thơ Trần Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng giám khảo khẳng định: Với 1 giải “Hiệp sĩ Dế Mèn” và 4 giải “Khát vọng Dế Mèn”, Giải thưởng thiếu nhi Dế Mèn lần đầu tiên được xem là một “vụ mùa” bội thu những sáng tác, trình diễn nghệ thuật dành cho các em. Vụ “bội thu” này tưởng như tương phản với cảm quan chung của mọi người về một bức tranh khá trầm lắng của nghệ thuật thiếu nhi trong nhiều năm qua. Nhưng thực chất nó lại phản ánh rất trung thực bức tranh vừa “có nền lại vừa có đỉnh” của mảng sáng tác này, dù chưa phải là những đỉnh cao xuất chúng. Trong 110 tác phẩm gửi tới dự thi hoặc được đề cử xét Giải thưởng Dế Mèn 2020 đều có sự phong phú về đề tài và đủ các loại hình nhưng mảng văn học cho thiếu nhi vẫn có sự nổi trội hơn…
Chia sẻ tại lễ trao giải, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cũng khẳng định: Giải thưởng “Hiệp sĩ Dế Mèn” thực sự là một bất ngờ thú vị với ông trong suốt hơn 30 năm viết cho thiếu nhi. Ông vui vì công sức được ghi nhận, càng vui hơn nữa khi được chứng kiến sự ra đời của một giải thưởng về văn học nghệ thuật cho thiếu nhi, có tác dụng xã hội rất lớn, thu hút sự quan tâm của xã hội trong vấn đề chăm sóc văn hóa tinh thần cho trẻ em, đồng thời thúc đẩy các văn nghệ sĩ sáng tác cho thiếu nhi. Thông qua giải thưởng này, các em thiếu nhi là người được hưởng lợi nhiều nhất, có nhiều tác phẩm hay để đọc, nhiều ca khúc để hát, nhiều tác phẩm nghệ thuật để thưởng thức…
Dù không thuộc nhóm những tác phẩm xuất sắc nhất của Nguyễn Nhật Ánh như “Cho tôi một vé đi tuổi thơ”, “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”, “Ngồi khóc trên cây”, “Lá nằm trong lá”, “Tôi là Bêtô” nhưng “Làm bạn với bầu trời” vẫn rất hấp dẫn với không khí mơ màng, cổ tích như phong cách quen thuộc của tác giả.
Để ủng hộ cho Giải thưởng thiếu nhi Dế Mèn, gần 20 họa sĩ tên tuổi đã chuyển cho Ban tổ chức những tác phẩm tâm đắc để giới thiệu bán vì mục đích thiện nguyện. Đó là các họa sĩ Trần Nguyên Đán, Thành Chương, Nguyễn Quang Thiều, Phạm An Hải, Đinh Quân, Dũng Tí, Phan Thiết, Tào Linh, Nguyễn Duy Nhi, Phạm Bình Chương, Đinh Thị Thắm Poong, Nguyễn Thu Hương, Nguyễn Thế Hùng, Vũ Mười… và nhà sưu tập Thanh Uy. Những tác phẩm này được trưng bày ngay tại lễ trao giải, đồng thời được đưa lên trang Fanpage của Giải để được "dán nơ" (đặt mua). Cùng với đó là 100 cuốn sách “Làm bạn với bầu trời” mà nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã ký, tặng dành riêng cho Giải thường thiếu nhi Dế Mèn mùa đầu tiên.
Thanh Giang