Để học sinh vừa trải nghiệm khoa học dưới hình thức vừa học vừa chơi, nhóm Steam Nha Trang, thành phố Nha Trang (Khánh Hòa) đã phối hợp với các đơn vị liên tục đưa các chương trình đến các trường học từ thành phố đến miền núi, được học sinh vui mừng đón nhận.
Trong suốt thời gian dù bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, nhóm Steam Nha Trang vẫn không ngừng sáng tạo các chương trình, sân chơi bổ ích cho học sinh trên toàn tỉnh Khánh Hòa. Nhóm hoạt động trên tinh thần tự nguyện, mong muốn đưa các chương trình trải nghiệm khoa học đến với học sinh, nhằm giúp các em từng bước ứng dụng những vấn đề khoa học được học trên lớp để giải quyết những tình huống cụ thể trong cuộc sống.
Thầy giáo Phạm Vũ Thanh An, giáo viên Trường Trung học Cơ sở Võ Văn Ký, thành phố Nha Trang, thành viên nhóm cho biết, việc ứng dụng phương pháp giáo dục STEM đang được một số trường trong nước triển khai, nhằm giúp học sinh tư duy nhạy bén, học tập thích thú hơn. Thay vì dạy bốn môn học như các đối tượng tách biệt và rời rạc, STEM kết hợp chúng thành một mô hình học tập gắn kết dựa trên các ứng dụng thực tế.
Trong năm học, nhóm có khung chương trình để phát triển các hoạt động mới trong cuộc sống. Chủ đề chính của năm nay là Văn hóa đọc hiểu, vì muốn khám phá khoa học thì phải đọc hiểu được. Thời gian tới, khi phát triển được nền tảng gợi mở cho học sinh có tư duy khoa học trong học tập và làm việc, nhóm Steam Nha Trang hướng đến việc mở phòng thực hành để các em trong tỉnh có điều kiện nghiên cứu khoa học, khám phá thế giới khoa học.
Thầy Phạm Vũ Thanh An chia sẻ: Các thành viên trong nhóm có các ngành nghề khác nhau. Chúng tôi gặp nhau nhờ sự thay đổi của con cái khi các con tiếp cận với STEM. Chính các con đã truyền những tư duy mới mẻ cho chúng tôi. Từ đó, chúng tôi muốn lan tỏa đến các bậc phụ huynh khác nên phát triển nhóm. Chúng tôi thấy vui, vì đã làm được điều nhỏ bé nhưng có ích đối với sự phát triển, tư duy của học sinh về sau này.
Mới đây, nhóm tổ chức chương trình học sinh hướng dẫn học sinh pha chế nước rửa tay tại các trường ở thành phố Nha Trang. Qua đó, các em có thêm kinh nghiệm, kiến thức thực tế, sẽ là những người trực tiếp “truyền lửa” đến các bạn học cùng trang lứa. Chương trình dưới sự hỗ trợ của Hội đồng Đội thành phố Nha Trang nên tính lan tỏa được thể hiện rất rõ ràng. Sau chương trình, các em đã tự làm nên sản phẩm hoàn chỉnh. Em Minh Châu, học sinh Trường Trung học Cơ sở Võ Văn Ký, Trưởng nhóm học sinh pha chế trong chương trình cho biết: Lúc đầu khi chưa tiếp cận với phương pháp STEM trong học tập, em rất bỡ ngỡ với việc pha chế, lo lắng sơ suất trong khi làm việc sẽ để lại nhiều hậu quả, nguy hiểm. Sau này, dưới sự hướng dẫn của thầy cô, em đã tự tin thuyết trình và hoàn toàn có thể giúp các bạn khác làm được điều này dễ dàng.
Không chỉ thực hiện các chương trình ở thành phố, nhóm Steam Nha Trang và các anh chị trong Đài Thiên văn Nha Trang đã đến với Trường Tiểu học Khánh Nam, huyện miền núi Khánh Vĩnh. Với các học sinh tiểu học ở thành phố, việc khám phá về các thiết bị kính thiên văn dẫu chưa thực tế thì ở phim ảnh, sách vở rất thuận tiện nhưng với các học sinh miền núi lại là điều rất khó.
Em Cao Thị Thu Nhi, học sinh lớp 5B người dân tộc Raglai mạnh dạn xung phong phát biểu khi được hỏi về các loại kính thiên văn, đã trả lời là “thiết bị nhìn trời”!, rồi có bạn lại bảo “ống nhòm”… Những câu trả lời ngộ nghĩnh nhưng đã diễn tả hết sự thiếu thốn của học sinh miền núi trong việc tiếp cận và học về các kiến thức khoa học thường thức.
Em Cao Thị Thu Nhi chia sẻ: “Đây là lần đầu tiên em được nhìn và tận tay sờ vào kính thiên văn, được ngắm nhìn bầu trời thông qua kính thiên văn. Em có học môn khoa học tự nhiên nhưng trong sách không có hình ảnh về các thiết bị như hôm nay, nên em mới nói sai câu trả lời”.
Thực tế, nhiều học sinh ở Trường Tiểu học Khánh Nam khi nhìn thấy các thiết bị thiên văn cũng tò mò, giơ tay phát biểu muốn được lên nhìn ngắm kính thiên văn một lần. Ông Tạ Văn Trinh, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Khánh Nam cho biết, nhà trường ở khu vực miền núi nên điều kiện để học sinh tham quan, trải nghiệm bên ngoài nhà trường rất ít và gặp nhiều khó khăn, nhất là vấn đề kinh phí. Do vậy, việc học sinh được khám phá khoa học thông qua buổi trải nghiệm dẫu ngắn ngủi nhưng truyền được cho các em sự thích thú, mong được khám phá nhiều hơn về bầu trời, vũ trụ.
“Tôi cho rằng chương trình rất ý nghĩa, bởi thông qua đây, học sinh thấy được thế giới xung quanh rất huyền bí, cần được khám phá. Từ đó, tạo động lực cho các em tự tìm hiểu, khám phá trong học tập nhiều hơn và lan tỏa các kiến thức của mình cho người thân. Từ chương trình này, chúng tôi mong muốn có thêm những chương trình khác như khám phá các địa danh nổi tiếng như: Viện Hải dương học, Hòn Chồng (thành phố Nha Trang)… nhằm khích lệ sự học và mong muốn trải nghiệm của các em, nhất là học sinh dân tộc thiểu số”, ông Tạ Văn Trinh mong muốn.
Tiến sĩ Nguyễn Thị Thảo, Giám đốc Đài Thiên văn Nha Trang cho biết, thời điểm dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp, Đài Thiên văn Nha Trang cũng rất khó đón học sinh đến tham quan. Khi mang thiết bị thiên văn đến với học sinh miền núi, đoàn cũng đã tính toán các khâu vận chuyển để đảm bảo sự an toàn và mang đến cho các em trải nghiệm chân thực nhất.
“Thông điệp chúng tôi mang đến cho các con ở đây rất đơn giản: Tạo cho các con có điều kiện ngắm các vật thể ở xa. Thời gian tới, chúng tôi sẽ còn tiếp tục tổ chức các chương trình đưa kính thiên văn đến các trường học để các con tự mình trải nghiệm. Trong điều kiện dịch COVID-19 kiểm soát tốt, chúng tôi sẽ mở cửa Đài thiên văn miễn phí định kỳ để học sinh có thể đến khám phá, trải nghiệm”, Tiến sĩ Nguyễn Thị Thảo cho hay.
Còn rất nhiều chương trình sẽ được nhóm Steam Nha Trang phối hợp cùng các đơn vị tổ chức trong thời gian sắp tới. Với tinh thần yêu nghề, yêu trẻ, yêu khoa học của nhóm các giáo viên, phụ huynh ở Nha Trang, các chương trình khám phá học sẽ đến được và giúp các bạn nhỏ khám phá điều mới mẻ, có động lực học tập, để giúp đỡ gia đình và bạn bè sau này.
Phan Sáu