Đèn nước lung linh trên mặt nước sông Maspero

Đèn nước lung linh trên mặt nước sông Maspero

20 chiếc đèn nước và 4 ghe Cà Hâu rực sáng đã khiến cho cả đoạn sông Maspero trở nên lung linh sắc màu tối 12/11. Đây là sự kiện văn hóa nằm trong chuỗi các hoạt động của Lễ hội Óoc Om Bóc - Đua ghe Ngo Sóc Trăng, Khu vực đồng bằng sông Cửu Long lần thứ VI và Tuần Văn hóa, Thể thao và Du lịch Sóc Trăng Lần thứ I, năm 2024

Đối với đồng bào dân tộc Khmer, nghi thức thả Đèn nước (Lôi Protip) trong Lễ hội Oóc Om Bóc mang đậm tín ngưỡng của cư dân nông nghiệp trồng lúa nước, thể hiện lòng tri ân đối với thiên nhiên đã phù hộ con người làm ăn sinh sống bình yên và mang lại nhiều điều tốt đẹp.

Ghe Cà Hâu được hiểu là ghe hầu, loại thuyền độc mộc dành cho Thượng tọa, Đại đức, Người có uy tín ngồi, chỉ đạo các đội thi đấu trong các cuộc đua ghe Ngo. Ngoài ra, ghe Cà Hâu còn dùng để chuyên chở lương thực, nước uống, dàn nhạc... phục vụ, tiếp hậu cần cho đội ghe Ngo trong những cuộc đua, đường đua

IMG_5522.jpg
Trong khung cảnh trời đêm, dòng sông Maspero ở thành phố Sóc Trăngòng sông lấp lánh sắc màu của những chiếc đèn nước. Ảnh: An Hiếu
IMG_5494.jpg
Bắn pháo hoa chào mừng tại hội diễn thả Đèn nước và ghe Cà Hâu năm 2024. Ảnh: An Hiếu
IMG_5496.jpg
Hoạt động trình diễn Đèn nước và ghe Cà Hâu được diễn ra tại đoạn sông Maspero (đoạn giữa cầu C247 và cầu 20/4), tp. Sóc Trăng. Ảnh: An Hiếu
IMG_5523.jpg
Ghe Cà Hâu mang hình dáng độc đáo, thu hút sự chú ý của bà con Khmer, du khách gần xa. Ảnh: An Hiếu
IMG_5339.jpg
Nữ du khách trong trang phục truyền thống Khmer hòa mình vào không gian hội diễn thả Đèn nước và ghe Cà Hâu trên dòng sông Maspero. Ảnh: An Hiếu
IMG_5508.jpg
Mô hình Đèn nước mang hình dáng của ngôi chùa Khmer thu nhỏ với màu vàng rất bắt mắt. Ảnh: An Hiếu
HIE_4933.jpg
Hàng chục chiếc Đèn nước được trang trí lộng lẫy thả dọc theo dòng sông Maspero (Tp. Sóc Trăng). Ảnh: An Hiếu
IMG_5297.jpg
Dòng sông Maspero (Tp. Sóc Trăng) lung linh sắc màu với những chiếc Đèn nước và ghe Cà Hâu. Ảnh: An Hiếu

Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Sóc Trăng, chương trình năm nay có sự tham gia của 20 Đèn nước (thuộc 11 huyện thị xã, thành phố), 4 ghe Cà Hâu từ các ngôi chùa trên địa bàn. Cùng với đó là hơn 200 chiếc hoa đăng được thả lung linh giữa dòng sông thơ mộng, phục vụ người dân và du khách.

Ông Sơn Pô, Phó giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Sóc Trăng cho biết sự kiện trình diễn thả Đèn nước và ghe Cà Hâu năm nay được tổ chức thực hiện trong Dự án 6 “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025 trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng.

HIE_4959.jpg
Bà con Khmer tập trung về khu vực sông Maspero (Tp. Sóc Trăng) để thưởng thức vẻ đẹp huyền ảo của những chiếc Đèn nước và ghe Cà Hâu. Ảnh: An Hiếu
HIE_4962.jpg
Sắc màu dân tộc Khmer bừng sáng cả dòng sông Maspero về đêm. Ảnh: An Hiếu
HIE_4950.jpg
Ghe Cà hâu được trang trí đa dạng sắc màu cùng với ánh sáng lung linh cả dòng sông Maspero. Ảnh: An Hiếu
HIE_4995.jpg
Du khách ghi lại những hình ảnh đầy sắc màu từ những chiếc ghe Cà hâu trên sông Maspero . Ảnh: An Hiếu
HIE_5009.jpg
Những chiếc Đèn nước và ghe Cà Hâu được trang trí với những hệ thống đèn nhiều màu sắc làm cho sông Maspero ở thành phố Sóc Trăng lung linh huyền ảo. Ảnh: An Hiếu
IMG_5397.jpg
Hoạt động trình diễn Lôi Protip (thả Đèn nước) và ghe Cà Hâu năm 2024 góp phần tôn vinh nét đẹp văn hóa vật thể truyền thống của đồng bào dân tộc Khmer. Ảnh: An Hiếu
IMG_5412.jpg
Trình diễn thả Đèn nước và ghe Cà Hâu là hoạt động mang bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào Khmer ở Sóc Trăng. Ảnh: An Hiếu
IMG_5489.jpg
Hoạt động có sự tham gia trình diễn của 20 chiếc Đèn nước và 4 ghe Cà Hâu làm cho mặt nước sông Maspero lung linh sắc màu. Ảnh: An Hiếu
IMG_5530.jpg
Hình dáng và màu sắc của những chiếc Đèn nước và ghe Cà hâu mang đậm nét văn hóa đặc trưng của đồng bào Khmer. Ảnh: An Hiếu

Chương trình cũng góp phần tôn vinh nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng, đặc biệt là trong hoạt động văn hóa, lễ hội, đáp ứng tâm tư nguyện vọng, nhu cầu sinh hoạt văn hóa tinh thần của dân tộc Khmer trên địa bàn.

Bên cạnh đó, chương trình đã bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa tiêu biểu, các phong tục, tập quán, tôn giáo, tín ngưỡng của đồng bào Khmer, làm đa dạng hóa công tác tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu các di sản văn hóa đặc sắc của Sóc Trăng đến với du khách.

Từ ngày 12 - 14.11, du khách khi đến với Tp. Sóc Trăng (tỉnh Sóc Trăng) trên sông Maspéro - đoạn giữa cầu C247 và cầu 30/4 sẽ được chiêm ngưỡng không gian sắc màu lễ hội thả Đèn nước (Lôi Protip) và ghe Cà Hâu.

Thu Hương - An Hiếu

(Báo ảnh Dân tộc và Miền núi)
Dân tộc Khmer Dân tộc Khmer

Tên tự gọi: Người Khmer.

Tên gọi khác: Cur, Cul, Cu Thổ, Việt gốc Miên, Khơ Me K’rôm.

Dân số: 1.260.640 người, (Theo số liệu Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009).

Ngôn ngữ: Tiếng nói thuộc nhóm ngôn ngữ Môn - Khơ Me.

Lịch sử: Trước thế kỉ XII người Khmer và văn hoá của họ giữ vai trò chủ thể ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Hoạt động sản xuất: Người Khmer là cư dân nông nghiệp dùng cày và trồng lúa nước. Trong bộ công cụ nông nghiệp khá hoàn thiện và hiệu quả của họ, có những dụng cụ độc đáo thích ứng với điều kiện địa lí sinh thái Nam bộ như cái phảng thay cho cày chuyên dùng ở vùng đất phèn, mặn để phát cỏ, cù nèo (Pok) dùng để vơ cỏ. Cây nọc cấy (Sơ chal) dấu vết của chiếc gậy chọc lỗ xa xưa, tạo ra lỗ để cắm cây lúa ở những chân ruộng nước nhưng đất cứng, và cái vòn gặt (Kần điêu) dùng để cắt lúa.

Người Khmer có nghề đánh cá, dệt, chiếu, đan lát, dệt vải, làm đường thốt nốt và làm gốm. Kĩ thuật gốm đơn giản, công cụ chính là hòn kê (K’leng), bàn dập (Chơ), chưa dùng bàn xoay, không có lò nung cố định, gốm mộc, không màu,với độ nung thấp. Sản phẩm gốm chủ yếu là đồ gia cụ, tiêu biểu nhất là bếp (Cà ràng) và nồi (Cà om) rất được người Việt, người Hoa ở đồng bằng sông Cửu Long ưa dùng.

Ăn: Người Khmer trồng hơn 150 giống lúa tẻ và nếp khác nhau, họ thường ăn cơm tẻ và cơm nếp. Thức ăn hằng ngày có tôm, cá nhỏ, ếch, nhái, rau, củ. Họ chế biến rất nhiều loại mắm: mắm ơn Pứ làm bằng tôm tép, mắm Pơ inh làm bằng cá sặc, nhưng nổi tiếng nhất là mắm B’hóc làm bằng cá lóc, các sọc, cá trê, tôm tép, mắm pơ inh làm bằng cá sặc, nhưng nổi tiếng nhất là mắm B’hóc làm bằng cá lóc, cá sọc, cá trê, tôm tép trộn với thính và muối. Gia vị ưa thích nhất là vị chua (từ quả me hay mè) và cay (hạt tiêu, tỏi, sả, ca ri...).

Mặc: Nam nữ trước đây đều mặc xà rông bằng lụa tơ tằm do họ tự dệt. Lớp thanh niên ngày nay thích mặc quần âu với áo sơmi. Những người đứng tuổi, người già thường mặc quần áo bà ba màu đen, nam giới khá giả đôi khi mặc quần áo bà ba màu trắng với chiếc khăn rằn luôn quấn trên đầu, hoặc vắt qua vai. Chỉ đặc biệt trong cưới xin, nam nữ mới mặc quần áo cổ truyền. Chú rể mặc áo xà rông, áo màu đỏ, cổ đứng với hàng khuy trước ngực, bên vai trái quàng chiếc khăn dài trắng (Kăl xinh) và con dao cưới (Kầm pách) ngụ ý để bảo vệ cô dâu. Còn cô dâu mặc Xăm pốt (váy)màu tím hay màu hồng, áo dài màu đỏ, quàng khăn và đội mũ cưới truyền thống. áo dài Khơ Me (Wện) gần gũi với chiếc áo dài của phụ nữ Chăm: áo bịt tà, thân áo rộng và dài dưới gối, cổ áo thấp và xẻ trước ngực vừa đủ để chui đầu vào, tay áo chật, hai bên sườn thường ghép thêm bốn miếng vải (thường hoặc màu) kéo dài từ nách đến gấu áo.

Trang phục bắt mắt, nhiều màu sắc góp phần tôn lên vẻ đẹp của phụ nữ Khmer Nam Bộ. Ảnh An Hiếu (2).JPG
Trang phục bắt mắt, nhiều màu sắc góp phần tôn lên vẻ đẹp của phụ nữ Khmer Nam Bộ. Ảnh An Hiếu

: Họ sống ở đồng bằng sông Cửu Long, tập trung chủ yếu ở các tỉnh miền Tây Nam bộ và tụ cư trên 3 vùng môi sinh lớn: vùng đồng bằng nội địa, vùng phèn mặn ven biển, vùng đồi núi Tây Nam giáp biên giới Cam Pu Chia. Người Khmer trước đây ở nhà sàn, nay sống trong các ngôi nhà đất.

Phương tiện vận chuyển: Thường sử dụng xe bò (cộ), xe lôi bánh gỗ, hoặc bánh hơi, đi lại trên đường hay những chân ruộng khô, vận chuyển nông sản trong mùa thu hoạch.

Sống trong môi trường chằng chịt kênh, rạch, ghe, thuyền của người Khmer có rất nhiều loại: xuồng ba lá, ghe tam bản, thuyền " tắc rán" hoặc thuyền "đuôi tôm" chạy máy. Ðặc biệt nhất là chiếc ghe Ngo (Tuộc mua) dài 30m, làm bằng gỗ sao, có từ 30-40 tay chèo, mũi và hai bên thành thuyền có vẽ hình ó biển, voi, sư tử, sóng nước. Ghe Ngo chỉ sử dụng trong dịp lễ chào mặt trăng OK-ang Bok (tháng 10 âm lịch), còn ngày thường họ gửi trong chùa, được cư dân trong các "Phum", "Sóc" coi như vật thiêng.

Quan hệ xã hội: Gia đình nhỏ một vợ một chồng, ở riêng và là đơn vị kinh tế độc lập, có nơi 3-4 thế hệ sống chung trong một nhà. Xã hội Khmer vẫn còn tồn tại nhiều tàn dư mẫu hệ.

Người Khmer có rất nhiều họ khác nhau. Những họ do triều Nguyễn trước đây đặt ra như: Danh, Kiên, Kim, Sơn, Thạch. Những họ tiếp thu từ người Việt và người Hoa như: Trần, Nguyễn, Dương, Trương, Mã, Lý... Lại có những họ thuần tuý Khmer như U, Khan, Khum. Tình trạng ngoại tình, đa thê, li hôn hoặc loạn luân giữa những người có huyết thống trực hệ, ít xẩy ra hoặc tuyệt đối nghiêm cấm.

Hôn nhân: Hôn nhân thường do cha mẹ xếp đặt, có sự thoả thuận của con cái. Cưới xin trải qua 3 bước: làm mối, dạm hỏi và lễ cưới, được tổ chức ở bên nhà gái. Sau đó, người con trai phải ở bên nhà vợ một thời gian. Trải qua ít năm hoặc khi có con, họ ra ở riêng, nhưng vẫn cư trú bên ngoại.

Ma chay: Tục hoả thiêu đã có từ lâu. Sau khi thiêu, tro được giữ trong tháp "Pì chét đẩy", xây cạnh ngôi chính điện trong chùa.

Lễ tết: Có 2 lễ lớn trong năm.

Tết Chuôn chnam Thmây tổ chức từ ngày 1 đến ngày 3 đầu tháng Chét (theo Phật lịch) vào khoảng tháng 4 dương lịch.

Lễ chào mặt trăng (ok ang bok) tổ chức vào rằm tháng 10 âm lịch, trong lễ này có đua thuyền Ngo giữa các phum - sóc.

Thờ cúng: Thờ Phật, tổ tiên và thực hành các nghi lễ nông nghiệp như cúng thần ruộng (neak tà xiê), gọi hồn lúa (ok ang leok), thần mặt trăng (ok ang bok).

Học: Con trai khi lớn đều được cha mẹ gửi vào chùa làm sư từ 3 đến 5 năm. Họ được học kinh Phật, học chữ Khmer ở các trường chùa. Chỉ sau nghĩa vụ tu hành, họ mới được phép hoàn tục và mới có quyền được lập gia đình.

Các nghệ nhân người Khmer (Cà Mau) diễn tấu với các nhạc cụ trong dàn nhạc trống lớn. Ảnh Huỳnh Lâm.jpg
Các nghệ nhân người Khmer (Cà Mau) diễn tấu với các nhạc cụ trong dàn nhạc trống lớn. Ảnh Huỳnh Lâm

Văn nghệ: Người Khmer có cả một kho tàng phong phú về truyện cổ như thần thoại, truyền thuyết, cổ tích, ngụ ngôn, truyện cười, có một nền sân khấu truyền thống như Dù kê, Dì kê, một nền âm nhạc vừa có nguồn gốc Ấn Ðộ, vừa có nguồn gốc Ðông Nam Á. Nghệ thuật và kiến trúc chùa tháp được coi là di sản đặc sắc nhất của văn hoá Khmer. Trong các ngôi chùa Khmer của Phật giáo tiểu thừa (Thérévada), ngoài tượng Ðức Phật Thích Ca được tôn thờ duy nhất, chiếm vị trí trung tâm khu chính điện, vẫn tồn tại một hệ thống phong phú linh thần, linh thú - những dấu vết tàn dư còn lại của Bà la môn giáo và tín ngưỡng dân gian.

Theo cema.gov.vn

Có thể bạn quan tâm