Những nhân vật rối nước truyền thống do nghệ nhân Phùng Quang Oánh chế tác. Ảnh: Gia Thuận - TTXVN |
* “Cha đẻ” của hàng nghìn con rối nước
Bắt đầu khởi nghiệp làm rối nước từ năm 1992 tại Hà Nội (Hà Tây cũ) và đạt được một số thành công nhất định, năm 2007, khi thấy ở khu vực phía Nam chưa có nơi nào sản xuất con rối nước, ông Phùng Quang Oánh đã quyết định đưa gia đình vào Thành phố Hồ Chí Minh lập nghiệp bằng nghề tạo hình rối nước với mong muốn phát triển bộ môn nghệ thuật này ở vùng đất phương Nam.
Hiện hầu hết những con rối nước của nghệ nhân Phùng Quang Oánh đều có mặt tại tất cả các trung tâm biểu diễn múa rối nước của thành phố như: Nhà hát múa rối nước Rồng Vàng, Nhà hát nghệ thuật Phương Nam…
Theo ông Oánh, từ khoảng thời gian khởi nghiệp đến nay, ước tính có khoảng hàng nghìn con rối nước được ra đời. Từ khúc gỗ sung trơn đuột, nghệ nhân Phùng Quang Oánh đã biến thành những con rối với nhiều sắc thái, tính cách sinh động, bắt mắt.
Tuy nhiên, để hoàn thiện mỗi con rối, phải mất đến gần 3 ngày. Tùy theo độ khó của nhân vật trong vở diễn, mỗi con rối được bán với giá từ 800.000 – 1.300.000 đồng. Ông Oánh cho biết, trung bình mỗi vở diễn tại nhà hát sử dụng từ 5-10 con rối và có thể tái sử dụng nhiều lần, được hơn 200 suất diễn.
Những nhân vật rối nước truyền thống do nghệ nhân Phùng Quang Oánh chế tác. Ảnh: Gia Thuận - TTXVN |
Ngoài là đơn vị duy nhất cung cấp những con rối nước tại Thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh thành phía Bắc, nghệ nhân Phùng Quang Oánh còn cùng với bạn bè lập sân khấu rối nước nhỏ, biểu diễn lưu động phục vụ bà con ở nhiều tỉnh, thành khu vực phía Nam.
Thỉnh thoảng có đoàn khách du lịch nước ngoài, sinh viên thực tập tìm đến xưởng sản xuất rối nước của ông Oánh để tìm hiểu, chụp hình. Ông Oánh chia sẻ: Thấy mọi người thích thú với những con rối nước, ông cũng rất vui vì mình có thể giới thiệu một phần nét đẹp của bộ môn nghệ thuật rối nước truyền thống có từ hàng nghìn đời nay của dân tộc.
*Tâm huyết với nghề
Ông Phùng Quang Oánh cho biết, từ thuở nhỏ, hình ảnh những con rối nước bằng gỗ sinh động, ngộ nghĩnh đã thấm sâu vào tâm hồn tuổi thơ ông.
Năm 1992, Phùng Quang Oánh thi đỗ vào trường Cao đẳng Nhạc họa Hà Nội, chuyên ngành điêu khắc với mong muốn thực hiện mơ ước trở thành người tạo hình cho những con rối nước.
Nghệ nhân Phùng Quang Oánh chế tác những những nhân vật rối nước truyền thống. Ảnh: Gia Thuận - TTXVN |
Thông qua trường lớp đào tạo bài bản, cộng với sự chịu khó, tỉ mỉ, sự đam mê sáng tạo, Phùng Quang Oánh học tập, trau dồi thêm kinh nghiệm từ những nghệ nhân làm rối nước đi trước tại các địa phương chuyên làm rối nước phía Bắc.
Ông Phùng Quang Oánh chia sẻ: Để tạo hình một con rối nước đạt chuẩn, cần nhất là phải hiểu được nguồn gốc, văn hóa, tập tục của vùng miền. Thêm vào đó, hình ảnh rối nước có sinh động hay không còn tùy thuộc vào sự sáng tạo của người thợ, thể hiện trên gương mặt, thần thái của nhân vật rối nước.
Từ đúc kết của người xưa cộng với kinh nghiệm bản thân, sản phẩm rối nước đầu tiên của ông Oánh đã chinh phục các trung tâm biểu diễn nghệ thuật múa rối nước ở các tỉnh, thành trong cả nước.
Với hơn 25 năm theo đuổi công việc này, điều trăn trở của nghệ nhân Phùng Quang Oánh là làm thế nào để bảo tồn và phát triển nghề thủ công làm rối nước của dân tộc. Hiện chỉ có một người con của ông mong muốn được theo đuổi nghề này.
Ông Oánh bày tỏ: Hiện người làm nghề này ngày càng hiếm và ít người theo đuổi đến cùng. Nếu bạn trẻ nào muốn học hỏi, ông sẵn sàng chỉ dẫn, truyền nghề nhằm bảo tồn, phát triển những con rối nước của dân tộc.