Đến nay, cả hai dự án bauxite ở khu vực Tây Nguyên gồm Tổ hợp dự án bauxite-nhôm Lâm Đồng và dự án Nhà máy sản xuất alumin Nhân Cơ (Đắk Nông) thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đều đạt hiệu quả kinh tế cao. Không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cho địa phương, hai dự án này từ khi đi vào hoạt động giúp giải quyết nhiều vấn đề an sinh xã hội cho người dân.
Một góc nhà máy Alumin Nhân Cơ (Đắk Nông). Ảnh: TTXVN
Tạo sinh kế cho lao động địa phương
Kể từ khi đi vào hoạt động năm 2017, tính đến hết tháng 8/2022, Công ty Nhôm Đắk Nông-TKV đã sản xuất gần 3,5 triệu tấn alumin quy đổi. Doanh thu đạt hơn 29.000 tỷ đồng; lợi nhuận trước thuế hơn 910 tỷ đồng; nộp ngân sách hơn 3.100 tỷ đồng; lương bình quân của công nhân, lao động đạt 11,5 triệu đồng/người/tháng.
Theo ông Ngô Tố Ninh, Phó giám đốc Công ty Nhôm Đắk Nông, từ khi có Nhà máy Alumin Nhân Cơ, xã Nhân Cơ và huyện Đắk R'lấp có nhiều thay đổi đáng kể. Đặc biệt, nhà máy tạo điều kiện làm việc trực tiếp cho khoảng 1.100 lao động và nhiều lao động gián tiếp liên quan.
Đến buôn Bu Dấp ở xã Nhân Cơ, huyện Đăk R'lấp, tỉnh Đắk Nông vào những ngày này sẽ thấy nhiều ngôi nhà xây mới. Người dân trong buôn chủ yếu là đồng bào M'nông và phần lớn người trong độ tuổi lao động giờ đều làm công nhân tại nhà máy nhôm trên địa bàn. Với thu nhập bình quân khoảng 10 triệu đồng/tháng, cuộc sống của bà con đã đỡ vất vả hơn trước kia nhiều.
Anh Điểu Phương, công nhân Nhà máy Alumin Nhân Cơ chia sẻ: "Trước đây khi nhà máy nhôm chưa thành lập, người dân trong buôn đa số làm nông nghiệp. Sau đó khi nhà máy thành lập, tôi may mắn được tuyển dụng, giờ thu nhập so với trước đây đã ổn định hơn. Cuộc sống gia đình ngày càng khấm khá".
Còn vợ chồng anh Lê Văn Hòe là người nhập cư vào địa phương và trở thành công nhân alumin Nhân Cơ từ 3 năm trước và vợ chồng anh vừa xây xong ngôi nhà mới. Từ chỗ phải đi ở thuê, nay cuộc sống gia đình anh đã dần ổn định. “Khi vào nhà máy làm công nhân, tôi xác định làm 1 - 2 năm rồi về quê, nhưng với mức thu nhập ổn định tôi đã đưa vợ con vào cùng sinh sống. Nay vợ chồng tôi đã mua đất làm nhà, kinh tế cũng ổn định. Giờ chúng tôi xem Nhân Cơ là quê hương thứ 2 của mình và an cư lạc nghiệp nơi đây", anh Lê Văn Hòe cho hay.
Ông Ngô Tố Ninh bày tỏ: “Ngay từ đầu, chính sách của Tập đoàn đưa ra rất rõ là ưu tiên người dân trong vùng dự án làm việc tại nhà máy. Trên thực tế, trước khi đi vào hoạt động, Tập đoàn đã đào tạo miễn phí khoảng 645 người dân địa phương để phục vụ dự án. Hiện nay, số người địa phương làm việc tại Nhà máy Alumin Nhân Cơ còn khoảng 600 người. Nhà máy hiện vẫn theo cơ chế của tập đoàn tức là ưu tiên người dân địa phương khi tuyển dụng lao động. Đáng chú ý vừa qua, lãnh đạo tỉnh Đắk Nông cũng đề nghị Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh có tiến trình đào tạo, thu hút lao động cho dự án và đặc biệt là các dự án tiếp theo nếu tập đoàn mở rộng”.
Theo Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông Hồ Văn Mười, Nhà máy Alumin Nhân Cơ vận hành thử nghiệm từ tháng 11/2016. Sau 6 năm vận hành đi vào sản xuất, dự án đã đóng góp quan trọng vào sự phát triển của tỉnh, nhất là tăng trưởng khu vực công nghiệp, chiếm gần 40% sản xuất công nghiệp của tỉnh. Dự án đã góp phần đưa tỷ trọng công nghiệp tỉnh tăng từ 7,9% năm 2016 lên gần 13% vào năm 2021. Dự án cũng đóng góp ngân sách địa phương khoảng 400 tỷ đồng/năm.
“Đặc biệt, dự án đã giải quyết việc làm cho trên 1.000 lao động địa phương và đóng góp nhiều vào công tác xã hội trên địa bàn tỉnh. Thời gian qua, dự án đã trích nhiều tỷ đồng làm công tác xã hội, từ thiện trên địa bàn tỉnh Đắk Nông cũng như hỗ trợ cho đồng bào vùng dân tộc”, ông Mười thông tin.
Đảm bảo an sinh xã hội
Thời gian qua, TKV đã thực hiện tốt công tác an sinh xã hội đối với địa phương. Thông qua hỗ trợ kinh phí, Tập đoàn đã triển khai các công trình phúc lợi xã hội, đóng góp các quỹ phúc lợi trên 175 tỷ đồng.
Dự kiến đến năm 2035, TKV sẽ đầu tư, phát triển khoáng sản bauxite tại Đắk Nông với tổng vốn đầu tư khoảng 120.428 tỷ đồng. Trong đó, giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2050, tổng nhu cầu sử dụng đất của TKV vào khoảng 27.869 ha.
Công ty Nhôm Đắk Nông có nhiệm vụ trực tiếp quản lý và vận hành Nhà máy Alumin Nhân Cơ với mục tiêu lợi nhuận, sử dụng có hiệu quả phát triển nguồn vốn và các nguồn lực do Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản giao, đóng góp cho ngân sách nhà nước, giải quyết việc làm cho người lao động và tích lũy các nguồn lực để phát triển bền vững ngành công nghiệp khai thác, chế biến quặng bauxite.
Tuy gặp không ít khó khăn nhưng với quyết tâm cao, công ty đã tạo những bước hoạt động ngày càng hiệu quả hơn. Bên cạnh hoạt động sản xuất, kinh doanh trên địa bàn huyện Đắk R'lấp, Công ty Nhôm Đắk Nông - TKV đã tích cực hưởng ứng các hoạt động an sinh xã hội, chăm lo đời sống những gia đình chính sách, đồng bào nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh Đắk Nông.
Công ty còn hỗ trợ kinh phí xây dựng nhiều công trình công cộng như trường học, trạm y tế… Ngoài ra, công ty cũng tổ chức tuyển chọn và đào tạo hàng trăm người với chế độ học bổng toàn phần; trong đó, phần lớn là con em đồng bào các dân tộc thiểu số trong vùng dự án.
Còn theo ông Tường Thế Hà, Phó giám đốc Công ty Nhôm Lâm Đồng, ngay từ việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp đã xác định hoạt động sản xuất của công ty phải gắn với văn hóa, xã hội của địa phương.
“Tất cả các hoạt động của địa phương, chúng tôi đều tham gia từ các hoạt động an sinh xã hội, văn hóa, thể dục thể thao… Các hoạt động chung của địa phương đều có hình ảnh của Nhôm Lâm Đồng. Cán bộ, công nhân địa phương coi công ty là nhà của mình, người dân coi công ty là đứa con của quê hương nên đã có nhiều đóng góp, tạo điều kiện cho công ty phát triển”, ông Hà chia sẻ.
Theo ông Bùi Xuân Quý, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện Bảo Lâm, Lâm Đồng, Công ty Nhôm Lâm Đồng từ khi thành lập đã làm rất tốt công tác nhân đạo từ thiện. Ví dụ, công ty đã xây dựng nhà sinh hoạt cộng đồng, hệ thống nước sạch cho các khu dân cư nơi nhà máy hoạt động. Vào các dịp lễ tết, công ty cũng quan tâm hỗ trợ quà cho các hộ nghèo và cũng khó khăn trên địa bàn.
Thảo Nguyên
