Trả lời phỏng vấn phóng viên Thông tấn xã Việt Nam bên lề Hội nghị công bố chỉ số hài lòng về sự phục vụ hành chính năm 2021 và Chỉ số cải cách hành chính năm 2021 của các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương diễn ra sáng 25/5, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ cho biết, nhiệm vụ cấp bách và quan trọng hiện nay là tập trung cao cho việc thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia thật mạnh mẽ, đồng bộ, toàn diện từ Trung ương đến cấp cơ sở.
* Chúng ta đã trải qua một năm với rất nhiều khó khăn, nhiều hoạt động phải gián đoạn do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Thưa Bộ trưởng, điều này đã tác động thế nào đến việc thực hiện đánh giá các chỉ số cải cách hành chính và chỉ số hài lòng năm 2021?
- Trong bối cảnh năm 2021, đại dịch COVID - 19 diễn biến hết sức phức tạp, nặng nề, làm tổn thất lớn đến tính mạng, sức khỏe của người dân và ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, hoạt động sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp và toàn xã hội, Bộ Nội vụ và các cơ quan liên quan đã có nỗ lực rất lớn và có những đổi mới, sáng tạo, phù hợp với tình hình thực tiễn, để triển khai đo lường sự hài lòng của người dân, tổ chức, đem từng lá phiếu khảo sát đến đúng từng người dân, tổ chức đã được chọn khảo sát ở khắp vùng, miền trong cả nước, để hôm nay, chúng ta có thể công bố hai chỉ số quan trọng này. Tôi thấy đây là điều rất đáng mừng.
Năm qua, mặc dù gặp rất nhiều khó khăn, thách thức, nhưng công tác cải cách hành chính tiếp tục được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quan tâm chỉ đạo xuyên suốt, linh hoạt, sáng tạo và kịp thời thích ứng với tình hình mới. Đây cũng là năm thứ 10 liên tiếp, Bộ Nội vụ phối hợp với các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan liên quan triển khai xác định, công bố Chỉ số cải cách hành chính của các bộ, các tỉnh, thành phố; là năm thứ 5 triển khai đo lường sự hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục của cơ quan hành chính tại 63 tỉnh, thành phố trên cả nước. Quá trình triển khai nghiêm túc, dân chủ, có sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Nội vụ và các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là sự phối hợp, hỗ trợ của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Trung ương Hội Cựu chiến binh Việt Nam và Tổng công ty Bưu điện Việt Nam.
* Kết quả công bố Chỉ số PAR INDEX và SIPAS 2021 cho thấy đã có những thay đổi, Bộ trưởng đánh giá như thế nào về sự thay đổi đó?
- Năm đầu thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021 - 2030, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã có những chỉ đạo quyết liệt nhằm tập trung thực hiện nghiêm túc, tích cực, hiệu quả Nghị quyết 76/NQ-CP, gắn với năm bản lề thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ, chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
Nhìn lại năm 2021 vừa qua, chúng ta thấy rằng, những nỗ lực cải cách hành chính của Chính phủ và các ngành, các cấp đã để lại nhiều dấu ấn đậm nét trên nhiều lĩnh vực; hàng loạt rào cản, khó khăn và thể chế, cơ chế, chính sách và nguồn lực đã được kịp thời chỉ đạo, tháo gỡ và giải quyết, nhất là những vấn đề cấp bách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp chịu ảnh hưởng trực tiếp từ dịch COVID-19; đóng góp quan trọng vào thành tựu kinh tế - xã hội đạt được trong năm 2021 và tiếp tục duy trì triển vọng tích cực của nền kinh tế trong năm 2022 và những năm tiếp theo, củng cố niềm tin của người dân và cộng đồng doanh nghiệp vào sự lãnh đạo của Đảng và sự hiệu quả trong quản lý, điều hành của Chính phủ và chính quyền địa phương các cấp.
Rõ nét nhất là sự hài lòng của người dân đối với cơ quan hành chính đã được nâng lên. Chúng ta đều biết những giá trị trung bình của chỉ số này đã được thể hiện rất cụ thể, đã đạt được 87,16%, đây cũng là chỉ số đáng ghi nhận, tăng hơn so với năm 2020.
Cải cách hành chính đã có những chuyển biến tích cực, nhất là cải cách về thể chế có chuyển biến, chất lượng và hiệu quả xây dựng thể chế, chính sách đã được quan tâm, chỉ đạo một cách rất đồng bộ và quyết liệt.
Thứ hai, cải cách thủ tục hành chính, mà nổi lên là dịch vụ công trực tuyến quốc gia đạt kết quả rất tích cực. Tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến cấp độ 3, 4 đã đạt được 76%, trong khi năm 2020 chỉ đạt được 30%.
Thứ ba, việc sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, chúng ta đã đạt được mục tiêu đề ra theo sự chỉ đạo của Trung ương.
Thứ tư, chúng ta đã thúc đẩy nhanh việc chuyển đổi số quốc gia. Vì vậy, đã góp phần tích cực vào việc xây dựng Chính phủ điện tử, chính quyền điện tử, từ đó làm cơ sở, nền tảng quan trọng để đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia. Việc này các địa phương cũng rất nỗ lực thực hiện. Có thể nói, trong bối cảnh đặc biệt khó khăn của năm 2021 do tác động của đại dịch COVID-19 nhưng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương đã hết sức quan tâm chú trọng thúc đẩy cải cách hành chính, góp phần vào việc xây dựng nền hành chính nhà nước phục vụ nhân dân một cách rõ nét hơn.
Tuy nhiên, công tác cải cách hành chính vẫn chưa đạt được kết quả như mong muốn, đầu tiên là việc xây dựng thể chế chính sách, pháp luật và tổ chức thực hiện có những mặt chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra. Đây cũng là rào cản cho sự phát triển kinh tế- xã hội, cũng như sự phục hồi kinh tế- xã hội của chúng ta trong năm 2021.
Ngoài ra, việc tập trung thực hiện cải cách hành chính còn có những mặt hạn chế, làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư kinh doanh, ảnh hưởng đến mong đợi của người dân đối với một nền hành chính dân chủ, chuyên nghiệp và một nền hành chính chúng ta đang hướng tới là phục vụ nhân dân.
* Theo Bộ trưởng, trong thời gian tới, các bộ, ngành, địa phương cần có hành động gì để công tác cải cách hành chính đạt được những kết quả như mong muốn?
- Thời gian tới, chúng ta còn rất nhiều việc phải làm, trong đó trọng tâm, cốt lõi có 5 nội dung cơ bản. Một là, tập trung một cách đồng bộ, quyết liệt cho cải cách thể chế, chính sách để tháo gỡ mọi rào cản; tập trung nguồn lực để thúc đẩy phát triển, hồi phục kinh tế - xã hội nhanh nhất.
Hai là, tiếp tục tập trung cao cho cải cách thủ tục hành chính, nhất là phát huy cao độ hơn nữa dịch vụ công trực tuyến để đảm bảo đẩy mạnh chuyển đổi số trong việc giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, tổ chức, doanh nghiệp.
Ba là, hơn lúc nào hết, chúng ta phải xác định việc sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả gắn với việc phát huy cao hơn nữa chất lượng của nền hành chính trong yêu cầu mới. Đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng.
Bốn là, quan tâm, chú trọng cải cách chế độ công vụ, công chức, nâng cao văn hóa công vụ để phát huy được trách nhiệm của cán bộ công chức, viên chức trong việc phục vụ người dân, doanh nghiệp một cách đảm bảo đạt yêu cầu tốt hơn.
Nhiệm vụ cuối cùng rất cấp bách và quan trọng hiện nay là tập trung cao cho việc thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia thật mạnh mẽ, thật đồng bộ, thật toàn diện từ Trung ương đến cấp cơ sở. Đây vừa là mục tiêu, vừa là động lực cải cách nền hành chính. Thông qua đó, thúc đẩy Chính phủ số, chính quyền số, kinh tế số, xã hội số, công dân số.
Những nhiệm vụ trên hết sức quan trọng để chúng ta đẩy mạnh cải cách hành chính, góp phần xây dựng nền hành chính nhà nước thực sự là nền hành chính của dân, do dân và vì dân.
* Với vai trò là Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ, Bộ Nội vụ có những giải pháp gì để đẩy mạnh công tác cải cách hành chính và nâng cao chất lượng phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước, thưa Bộ trưởng?
- Chúng tôi sẽ tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành địa phương xây dựng và tổ chức kế hoạch cải cách hành chính hàng năm đồng bộ, toàn diện, trong đó, xác định rõ trọng tâm, trọng điểm và phân công trách nhiệm cụ thể cho từng cơ quan, đơn vị, góp phần tạo chuyển biến mạnh mẽ, xây dựng nền hành chính dân chủ, chuyên nghiệp, hiện đại, tinh gọn, trong sạch, phục vụ nhân dân.
Với vai trò là cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ, Bộ Nội vụ sẽ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành địa phương có giải pháp cụ thể, đổi mới sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ cải cách hành chính, đặc biệt là trong hoàn thiện thể chế, cải cách thủ tục hành chính, sắp xếp tổ chức bộ máy, nâng cao kỷ luật, kỷ cương của đội ngũ cán bộ, công chức; tăng cường công tác chỉ đạo điều hành cải cách hành chính, gắn với việc nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trong tổ chức thực hiện từng nhiệm vụ cải cách hành chính được giao.
Đồng thời, tăng cường kiểm tra, thanh tra việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương hành chính, kiên quyết xử lý nghiêm minh đối với những cán bộ, công chức, viên chức vi phạm kỷ luật kỷ cương hành chính, tham nhũng, tiêu cực và gây phiền hà cho nhân dân.
Bộ Nội vụ cũng sẽ tiếp tục tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Cải cách hành chính của Chính phủ triển khai đo lường sự hài lòng của người dân, lắng nghe ý kiến người dân để có cơ sở khách quan cho việc ra quyết định chính sách, thiết kế, cung ứng dịch vụ công đảm bảo lấy người dân làm trung tâm phục vụ, nâng cao chất lượng sống và mang lại sự hài lòng cho người dân.
Thời gian tới, Bộ Nội vụ sẽ tham vấn các chuyên gia, nhà khoa học, học giả, cán bộ, công chức và người dân để có những cải tiến trong đánh giá, đảm bảo những nội dung, tiêu chí đánh giá đáp ứng được yêu cầu của công tác cải cách hành chính của Chính phủ, phản ánh sát thực tiễn xã hội hiện nay đồng thời bắt kịp với xu thể phát triển của nền hành chính trên thế giới. Chỉ số hài lòng của người dân, tổ chức trong giai đoạn tới đảm bảo mang được tiếng nói của người dân thuộc mọi thành phần, từ mọi vùng miền của đất nước đến Chính phủ, các bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và tất cả các cơ quan hành chính nhà nước các ngành, các cấp giúp các cơ quan nâng cao chất lượng chính sách công, dịch vụ công thiết yếu đối với người dân, góp phần mang lại cho người dân chất lượng cuộc sống tốt hơn.
Đặc biệt, Bộ Nội vụ sẽ ứng dụng công nghệ thông tin để triển khai khảo sát đo lường sự hài lòng của người dân theo hình thức trực tuyến trên mạng internet để mọi người dân có khả năng trả lời khảo sát trực tuyến đều có thể đưa ra tiếng nói của mình vào bất kỳ thời điểm nào họ mong muốn.
* So với năm 2020, chỉ số SIPAS và PAR INDEX 2021 của Bộ Nội vụ có sự cải thiện về thứ hạng. Bộ trưởng có hài lòng với vị trí này?
- Chỉ số cải cách hành chính và chỉ số hài lòng về sự phục vụ hành chính của Bộ Nội vụ năm nay nhìn chung có sự cải thiện tốt hơn năm trước, điều này có được nhờ những nỗ lực cải cách của các đơn vị trong Bộ, nâng cao chất lượng phục vụ, hướng đến sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp.
Tuy nhiên, nói là hài lòng hay không thì tôi thấy cũng chưa thực sự hài lòng. Là đơn vị tham mưu giúp Chính phủ trong công tác cải cách hành chính, cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ, tôi vẫn đặt ra yêu cầu đối với các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ là phải xây dựng một nền hành chính phục vụ, nâng cao chất lượng dịch vụ công, nâng cao sự hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan, đơn vị mình. Một mục tiêu quan trọng mà Bộ Nội vụ hướng đến là trở thành một trong những đơn vị đứng đầu về chuyển đổi số trong khối các bộ, ngành.
Chúng tôi sẽ tiếp tục đẩy mạnh công cuộc cải cách hành chính, xây dựng nền hành chính nhà nước dân chủ, chuyên nghiệp, hiện đại, phục vụ nhân dân, lấy người dân làm trung tâm, lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo đánh giá chất lượng hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước, góp phần thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Cùng với đó, triển khai mạnh mẽ việc xây dựng, phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số, gắn kết chặt chẽ với cải cách hành chính, nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động, phục vụ theo hướng công khai, minh bạch, hiện đại; tập trung triển khai hiệu quả các nghị quyết của Chính phủ về phát triển Chính phủ điện tử và Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.
* Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!
Chu Thanh Vân (thực hiện)