Hơn 30 năm tồn tại, tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình đã gây ra nhiều ảnh hưởng nặng nề với đời sống người dân, làm phức tạp tình hình an ninh trật tự tại các địa phương bị ảnh hưởng. Đội lốt tín ngưỡng, tôn giáo, lợi dụng sự thiếu hiểu biết, nhẹ dạ cả tin của một bộ phận đồng bào Mông, tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình đã có nhiều hoạt động vi phạm pháp luật, dụ dỗ, lôi kéo hàng nghìn người Mông ở các tỉnh miền núi phía Bắc tham gia tổ chức. Nhiều bà con đồng bào Mông trở thành nạn nhân, thành con rối để tổ chức điều khiển, nhằm thực hiện âm mưu ly khai, tự trị, lập nhà nước riêng tách ra khỏi cộng đồng các dân tộc Việt Nam.
Việc ngăn chăn, đẩy lùi, xóa bỏ tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình được coi là nhiệm vụ quan trọng, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị để giữ vững khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
TTXVN thực hiện chùm 3 bài viết phản ánh về sự ảnh hưởng của tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình với đồng bào dân tộc Mông tại một số địa phương vùng cao, vùng sâu, vùng xa của tỉnh Tuyên Quang và sự nỗ lực, quyết tâm của cấp ủy, chính quyền các cấp trong việc ngăn chặn, đẩy lùi, xóa bỏ tổ chức này, đem lại cuộc sống bình yên, ổn định cho đồng bào.
Bài 1- Nhận diện tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình
Lợi dụng sự thiếu hiểu biết của một bộ phận đồng bào Mông tại tỉnh Tuyên Quang, tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình đã tuyên truyền những luận điệu phi lý, sai trái gây phức tạp tình hình an ninh trật tự. Đời sống của bộ phận đồng bào bị ảnh hưởng bởi tổ chức bất hợp pháp cũng vì thế mà bị xáo trộn, điêu đứng và nghèo khó. Nhiều hoạt động của tổ chức bất hợp pháp đi trái với giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Mông và ảnh hưởng đến khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Đội lốt hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo
Tỉnh Tuyên Quang từng là một trong số những địa phương có một bộ phận đồng bào Mông bị ảnh hưởng bởi tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình. Thượng tá, Trần Xuân Thụ, Trưởng Phòng An ninh Đối nội, Công an tỉnh Tuyên Quang cho biết: Dương Văn Mình (1961 - 2021) còn có tên gọi khác là Dương Súng Mình, nguyên quán ở xã Thượng Thôn, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng. Năm 1982, Dương Văn Mình di cư đến thôn Ngòi Sen, xã Yên Lâm, huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang. Thời điểm năm 1989, Dương Văn Mình tập hợp một số đối tượng cốt cán lập nên tổ chức bất hợp pháp mang tên chính mình, hoạt động trên địa bàn 31 thôn bản, thuộc 10 xã tại 5 huyện của tỉnh Tuyên Quang là Hàm Yên, Yên Sơn, Chiêm Hóa, Na Hang và Sơn Dương, ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống của khoảng 76% đồng bào dân tộc Mông. Sau đó, tổ chức bất hợp pháp này lan nhanh sang một số tỉnh miền núi phía Bắc như: Cao Bằng, Bắc Kạn, Thái Nguyên…, nơi có đồng bào dân tộc Mông sinh sống.
Hơn 30 năm tồn tại, đội lốt hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo, tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình đã tập hợp quần chúng, lôi kéo đồng bào dân tộc Mông, tuyên truyền tư tưởng sai trái, mục đích lập "Nhà nước riêng của người Mông" do Dương Văn Mình làm "vua", gây phức tạp về an ninh trật tự.
“Tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình” do Dương Văn Mình (Sinh năm: 1961, còn có tên gọi khác Dương Súng Mình, Giàng Sống Minh) nguyên quán ở xã Thượng Thôn, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng. Trước khi chết (cuối năm 2021), đối tượng sinh sống ở tại xã Yên Lâm, huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang. Ảnh: yenson.tuyenquang.gov.vn
Ông Ma Văn Hùng, Bí thư Đảng ủy xã Hùng Lợi, huyện Yên Sơn - một trong những địa bàn phức tạp, từng có người dân tin, nghe theo tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình thông tin: Xã Hùng Lợi có gần 1.700 hộ dân, 97% là đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó dân tộc Mông chiếm cao nhất với 45%. Thời điểm đầu năm 2022, Hùng Lợi vẫn còn có 8/16 thôn với khoảng 49% đồng bào Mông tin, nghe theo tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình. Cơ bản những hộ dân này có đời sống rất khó khăn, nhận thức hạn chế, nhẹ dạ tin theo những luận điệu lừa bịp của Dương Văn Mình bỏ bê đồng ruộng, không chịu làm ăn dẫn đến cuộc sống càng ngày càng khó khăn, thiếu thốn.
Cũng theo ông Ma Văn Hùng, các đối tượng cốt cán của tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình tập hợp nhân dân xây dựng “nhà đòn”, “nhà nhỏ” để cất giữ các “biểu tượng tâm linh” bằng gỗ như con cóc, con ve, bàn khắc hình con én, cây thánh giá...sử dụng trong đám tang. Đây hoàn toàn là những thứ do Dương Văn Mình và tổ chức bất hợp pháp bịa đặt ra, không bắt nguồn từ phong tục tập quán truyền thống của người Mông.
Đời sống khốn khó vì tin theo tổ chức bất hợp pháp
Căn nhà gỗ xiêu vẹo chưa đầy 12m2 tại thôn Toòng, xã Hùng Lợi, huyện Yên Sơn là nơi sinh sống của vợ chồng anh Hầu Văn Sình cùng 5 đứa con nhỏ. Chiếc xe máy cũ mèm là tài sản lớn nhất của gia đình. Một thời gian dài, cả gia đình anh Sình tin tin theo lời dụ dỗ, những điều phi lý, lừa bịp của tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình. Anh Hầu Văn Sình chia sẻ, anh và gia đình cùng nhiều đồng bào được tuyên truyền rằng nếu đi theo Dương Văn Mình không làm cũng có ăn, người chết sống trở lại, người già lột xác trẻ lại, không học cũng biết chữ, ốm đau tự khỏi không cần đi bệnh viện, hay muốn khỏi ốm mang tiền đến cúng nộp để được tổ chức làm lễ cúng cho. Thế nhưng, sau hàng chục năm đi theo tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình, đời sống gia đình anh Sình vẫn chẳng khấm khá lên, thậm chí kinh tế càng thêm khó khăn.
Một góc xã Hùng Lợi, huyện Yên Sơn, Tuyên Quang. Ảnh: Vũ Quang-TTXVN
Anh Ngô Văn Hồng (thôn 1A Thống Nhất, xã Yên Phú, huyện Hàm Yên) không nhớ được mình đã theo ông bà, bố mẹ đến bao nhiêu buổi sinh hoạt của tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình vào ngày Chủ nhật hằng tuần. Anh Ngô Văn Hồng cho biết, tại các buổi sinh hoạt, các đối tượng trong tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình đưa ra nhiều quan điểm sai lệch, dụ dỗ, xúi giục chống đối chính quyền, không nhận hỗ trợ xóa đói, giảm nghèo, kích động khiếu kiện, chúng vận động người dân không tham gia bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2011 - 2016 và 2016 - 2021.
“Công trình thắp sáng đường quê, bảo đảm an ninh trật tự” tại xóm Gò Đá, thôn 1A Thống Nhất xã Yên Phú huyện Hàm Yên do Đoàn thanh niên Công an tỉnh Tuyên Quang. Ảnh: TTXVN phát
Anh Lý Văn Chí (thôn 1A Thống Nhất, xã Yên Phú) đã từng bỏ ruộng nương, bỏ lao động sản xuất cả năm trời để đi theo các buổi hội hè, sinh hoạt, múa hát do Dương Văn Mình và các đối tượng cốt cán tổ chức. Anh Chí chia sẻ, trước đây, bố mẹ anh tin theo Dương Văn Mình, bỏ đi bàn thờ tổ tiên thay vào đó là biểu tượng của tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình. Nhiều người Mông cùng trang lứa với anh Chí bỏ ngang việc học hành bởi tin theo lý lẽ không đi học cũng biết chữ. Sau này, qua những lần đi làm ăn, tiếp xúc với môi trường bên ngoài và tin tức trên các phương tiện thông tin đại chúng, anh Chí dần không còn tin vào những lý lẽ của tổ chức bất hợp pháp nữa bởi những lý lẽ đó đều không mang lại lợi ích gì cho cuộc sống của gia đình anh.
Ông Vũ Văn Sỹ, Chủ tịch UBND xã Yên Phú cho biết, xã có 29 hộ đồng bào Mông sinh sống tại thôn 1A Thống Nhất. Đến đầu tháng 10/2022, vẫn còn 24 hộ với 128 khẩu bị ảnh hưởng bởi “tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình”. Những hộ theo tổ chức này thường sống thành một khu, cụm và thường không tham gia các hoạt động chung của địa phương, cuộc sống bị xáo trộn, kinh tế sa sút, luôn trong tình trạng đói nghèo. Điều này ảnh hưởng lớn đến các việc thực hiện các chính sách xóa đói giảm nghèo của địa phương, ảnh hưởng đến các hoạt động của các thôn bản trong việc xây dựng các quy ước, hương ước giúp nâng cao đời sống cho bà con tại các thôn bản.
Lực lương công an huyện Hàm Yên trò chuyện với các bạn trẻ người Mông tại thôn Cao Đường, xã Yên Thuận. Ảnh: TTXVN phát
Theo Thượng tá Trần Xuân Thụ, Trưởng Phòng An ninh Đối nội, Công an tỉnh Tuyên Quang, những hoạt động của tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình đã mang đến những hệ lụy nghiêm trọng, không chỉ đối với những người trực tiếp bị ảnh hưởng mà còn tiềm ẩn nhiều bất ổn trong đời sống văn hóa, xã hội như phá bỏ đi những phong tục, tập quán, truyền thống tốt đẹp từ lâu đời của đồng bào dân tộc Mông; tạo sự hoang mang, giao động, lo lắng cho quần chúng nhân dân; việc nâng cao dân trí cho nhân dân bị ảnh hưởng; tiềm ẩn nguy cơ gây xung đột về mặt an ninh trật tự giữa người theo tín ngưỡng truyền thống, người theo đạo Tin lành và người theo tổ chức bất hợp pháp. (Còn tiếp - Bài 2: Nỗ lực xóa bỏ tổ chức bất hợp pháp )
Vũ Quang - Thu Huyền
