Sau gần 10 ngày diễn ra chuỗi sự kiện văn hóa sôi nổi, đầy màu sắc, thấm đẫm giá trị di sản văn hóa dân tộc, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng du khách và nhân dân, tối 5/8, tại thành phố Vinh, Nghệ An, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND tỉnh Nghệ An tổ chức lễ bế mạc Festival dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh năm 2023 và bế mạc Hội diễn Đàn, Hát dân ca 3 miền.
Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh là một trong 15 di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam được UNESCO ghi danh. Đây là di sản văn hóa quý báu, là loại hình nghệ thuật truyền thống in đậm trí tuệ, tâm hồn, cốt cách của người dân 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Sau gần 10 năm được vinh danh, dân ca Ví, Giặm ngày càng khẳng định được vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân xứ Nghệ, là môi trường nuôi dưỡng, làm giàu bản sắc văn hóa, đa dạng văn hóa xứ Nghệ; đồng thời là động lực để phát kinh tế của tỉnh.
Các tiết mục văn nghệ đặc sắc biểu diễn tại lễ Bế mạc. Ảnh: Văn Tý - TTXVN
Lần đầu tiên được tổ chức, Festival dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh năm 2023 đã thực sự mang lại sự mới lạ, một cách nhìn, một cách tiếp cận và biểu đạt mới về di sản văn hoá truyền thống của cả nước nói chung và di sản dân ca Ví, Giặm nói riêng.
Khởi động cho Festival là Liên hoan dân ca Ví, Giặm được tổ chức ở 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, từ đó lựa chọn ra được 19 câu lạc bộ xuất sắc tham gia Liên hoan cấp liên tỉnh với gần 700 nghệ nhân, diễn viên. Liên hoan dân ca đã khép lại thành công với nhiều dấu ấn về cảm xúc trong lòng các nghệ nhân, diễn viên bởi thường ngày họ là những người dân lao động, những cán bộ hay là công nhân nhưng khi lên sân khấu họ như quên hết mọi lo toan cuộc sống, để hòa mình vào câu hò, điệu ví say đắm lòng người, truyền tải đến khán giả về lối sống đẹp, đề cao lòng hiếu thảo, kính trọng cha mẹ, ca ngợi tình yêu chung thủy, cuộc sống nghĩa tình, tấm lòng trung thực, cao thượng, nhân ái.
Ban tổ chức đã trao giải cho các tập thể tham gia Liên hoan dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh lần thứ V. Ảnh: Văn Tý - TTXVN
Đặc biệt, Chương trình nghệ thuật trong đêm khai mạc Festival đã diễn ra đầy ý nghĩa, nhiều sắc màu với chủ đề “Ví, Giặm - Tinh hoa tỏa sáng” là đêm hội của âm thanh và ánh sáng, thể hiện sức sáng tạo không giới hạn của các nghệ nhân, nghệ sĩ trẻ trên nền tảng cốt lõi là các giá trị di sản dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh, giúp khán giả và du khách cả nước có cái nhìn mới về dân ca Ví, Giặm - một loại hình dân ca truyền thống, có sức sống bền bỉ, mãnh liệt, khởi nguồn từ lao động, lặng lẽ thấm đẫm trong hồn cốt nhân dân xứ Nghệ và lan toả mạnh mẽ trong đời sống đương đại.
Một trong những hoạt động quan trọng trong chuỗi sự kiện của Festival là Hội diễn Đàn, Hát dân ca 3 miền, do Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch chủ trì, tỉnh Nghệ An đăng cai với sự tham gia của 29 đoàn nghệ thuật đến từ các tỉnh, thành phố. Hội diễn đã giới thiệu những tinh hoa dân ca truyền thống các vùng miền Tổ quốc tới đông đảo bạn bè trong nước và quốc tế, góp phần gìn giữ, phát huy và lan tỏa mạnh mẽ giá trị của di sản trong đời sống đương đại.
Các đoàn nghệ thuật quần chúng đã bám sát quy chế của Ban Tổ chức để xây dựng chương trình, tiết mục tham dự Hội diễn đảm bảo về nội dung, phong phú về hình thức và chất lượng nghệ thuật. Kết cấu chương trình chặt chẽ, dàn dựng công phu, hoành tráng, sôi động nhưng vẫn giữ được bản sắc vùng miền, đảm bảo được tính nguyên gốc của bài dân ca cũng như nhạc cổ. Đa số các đoàn sử dụng những bài dân ca nguyên bản và có tiết mục đặt lời mới mang đậm âm hưởng vùng miền, có tiết mục ca có kết hợp với múa phụ họa được dàn dựng sinh động, xử lý công nghệ ánh sáng, âm thanh rất hiệu quả mang lại cảm xúc cho khán giả.
Các tiết mục hòa tấu, độc tấu, âm nhạc chủ yếu là dân ca và nhạc cổ, các nhạc công hòa âm tốt, biết cách phát huy tính năng từng nhạc cụ. Đặc biệt có một số đoàn Miền Trung, Tây Nguyên kết hợp tốt giữa cồng chiêng, đàn Tơ rưng, trống cùng với múa phụ họa tạo nên âm sắc của đại ngàn hùng vĩ.
Dù chỉ có 4 ngày thi diễn tại sân khấu, nhưng với tài năng của các nghệ nhân, diễn viên trình diễn hết mình bằng niềm đam mê hoạt động văn hóa văn nghệ; các Đoàn nghệ thuật quần chúng mang đến Hội diễn những chương trình, tiết mục nghệ thuật đặc sắc tạo nên không gian văn hóa đa sắc màu với những cung bậc cảm xúc khác nhau, đem lại bầu không khí vui tươi, phấn khởi, thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tới xem và cổ vũ.
Trước khi diễn ra lễ bế mạc Festival dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh là chương trình Lễ hội đường phố với chủ đề “Sắc màu di sản” trên tuyến phố đi bộ thành phố Vinh. Hoạt động này là sự kết hợp, hội tụ và tỏa sáng của hơn 1.000 nghệ nhân, nghệ sĩ, diễn viên của 18 đoàn nghệ thuật quần chúng, 18 Câu lạc bộ dân ca Ví, Giặm và các nhóm nghệ thuật đã trình diễn các di sản văn hóa tiểu biểu của các tỉnh, thành phố trong cả nước. Chương trình đã tạo nên một không gian văn hoá đa dạng, sôi động, hấp dẫn, cuốn hút người dân, du khách, đặc biệt là giới trẻ cùng tham gia và trải nghiệm về các loại hình nghệ thuật truyền thống đặc sắc nhất.
Phát biểu tại lễ bế mạc, ông Bùi Đình Long, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An nhấn mạnh: Festival năm nay, với tinh thần chủ động, trọng thị và hiếu khách của vùng đất có bề dày lịch sử văn hóa, tỉnh Nghệ An đã cố gắng huy động toàn lực với tinh thần đoàn kết, nỗ lực cao nhất để Festival diễn ra an toàn, thành công, để lại nhiều ấn tượng, cảm xúc sâu sắc, là dịp cho Nhân dân và du khách được hưởng thụ không gian văn hóa truyền thống và hiện đại, sôi nổi và lắng đọng khi về với mảnh đất xứ Nghệ. Thành công của Festival dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh năm 2023 chính là tiền đề, cơ sở quan trọng để tỉnh Nghệ An hướng tới xây dựng “Festival dân ca Ví, Giặm” trở thành sự kiện văn hóa lớn của tỉnh, được tổ chức thường xuyên, nhằm bảo tồn, phát huy giá trị nghệ thuật truyền thống, góp phần quảng bá hình ảnh, thúc đẩy giao lưu, hợp tác, phát triển du lịch, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội.
Tại lễ bế mạc, Ban Tổ chức đã trao giải cho các tập thể và cá nhân đạt thành tích xuất sắc; giải Diễn viên ít tuổi, trình diễn xuất sắc tham gia Festival dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh năm 2023.
Bích Huệ
