Anh đào Nhật kết nụ trên phố hoa Đà Lạt

Sắp ghép đào Nhật với đào Đà Lạt
 

Sắp sửa đến dịp cuối năm 2015 đón Noel, chủ vườn Bùi Văn Sang đưa tôi vào bên trong Thung lũng Mười Lời để chiêm ngưỡng hoa đào Nhật Bản đang kết nụ, ngủ đông. Đi dưới vòm cây bích đào, hồng đào, liễu đào, bạch đào… mang nhãn hiệu độc quyền Mười Lời, Đà Lạt, Sang hướng dẫn tôi ngồi xuống để xem cận cảnh 4 dáng cây anh đào Nhật Bản đang bám rễ trong 4 chậu giá thể phối trộn đặc biệt. Mới nhìn qua lớp vỏ cây đào Nhật Bản có màu vàng nâu, nổi lên những đường vân lốm đốm giống như vỏ cây mai anh đào Đà Lạt. Tôi thắc mắc trước cây anh đào Nhật Bản không phát triển nhanh chiều cao mà lại tỏa tán theo chiều rộng, anh Sang nói phải cắt ngang phần đọt non để cây đâm chồi, nẩy lá theo mong muốn của mình. Đó là mong muốn khi cây anh đào Nhật Bản chứng tỏ sự thích nghi với thời tiết, môi trường Đà Lạt, đạt các yêu cầu sinh trưởng về chiều cao, kích thước của gốc, thân, cành, số búp lá non xanh tốt hàng ngày… sẽ được chọn ra những chồi mới để ghép với gốc cây anh đào bản địa lâu năm của Đà Lạt. Và giai đoạn tiếp theo là sau khi ghép thành công thân cây anh đào Nhật Bản “sống đời” với gốc cây anh đào Đà Lạt, sẽ “nhân bản” hàng loạt trồng trên các đường phố chính, công viên và thậm chí trên sân vườn của từng hộ gia đình hàng năm khi xuân sang được ngắm những khoảng trời trắng hồng của hoa anh đào Nhật phối cảnh bên sắc đỏ hồng của mai anh đào Đà Lạt. 

Tôi thử đo đạc bằng gang tay thì trung bình ở mỗi gốc cây anh đào Nhật Bản đang chăm nuôi ở Thung lũng Mười Lời chỉ áng chừng cao trên dưới 0,5m từ mặt đất trong chậu; phát triển từ 2 - 5 cành với chiều dài mỗi cành từ 0,4m đến 0,5m. Đang lúc cây vừa trút hết lá ngủ đông, nổi lên trên từng mắt lá lác đác những chùm nụ to bằng chiếc đầu đũa mà Sang hy vọng sẽ bung nở lứa hoa đầu tiên đón xuân Bính Thân Đà Lạt năm 2016. Khi hỏi 4 cây anh đào Nhật Bản này chăm sóc bao lâu rồi ở Thung lũng Mười Lời, Sang nói cách đây khoảng nửa năm, một cán bộ lãnh đạo của thành phố Đà Lạt đi công tác Nhật Bản đã cẩn thận đóng trong thùng giấy carton mang về. Ngay chiều hôm đó, Sang giữ nguyên từng bầu cây bọc ni lông cho tiếp đất trong vườn rồi lấy mẫu giá thể đưa đi phân tích. Mấy ngày sau có kết quả chi tiết thành phần trong hỗn hợp giá thể trong cây anh đào Nhật Bản, Sang ứng dụng phối trộn các nguyên liệu hữu cơ phù hợp với điều kiện nhiệt độ nắng - mưa của Đà Lạt. “Sau 6 tháng với chế độ nuôi dưỡng của Thung lũng Mười Lời, mỗi cây hoa đào Đà Lạt chỉ ức chế tăng chiều cao thêm trên dưới 0,2m; phần lớn tập trung dinh dưỡng cho phát tán cành lá, mầm chồi chuẩn bị ghép nhân giống trong đầu mùa mưa năm 2016. Đây là giống cây anh đào Nhật thân gỗ cứng nên có nhiều khả năng ghép thành công với cây anh đào Đà Lạt với tỷ lệ cao…” - Sang cho biết. 

Tưới đá lạnh cho anh đào Nhật thân nước

Từ vị trí 4 cây anh đào Nhật Bản đưa về từ Nhật, Sang dẫn tôi đi qua nhiều hàng cây hoa “anh đào Mười Lời” để tiếp xúc với 3 cây anh đào yoshino của Nhật sinh trưởng từ bang North Carolina thuộc phía Nam nước Mỹ. Định canh ở Thung lũng Mười Lời gần 2 tháng, anh đào yoshino của Nhật đang tạo ra những nhánh rễ mới hút đủ chất dinh dưỡng đưa lên nuôi thân, cành, lá; mỗi cây với chiều cao hơn 1,5m tính từ mặt bồn giá thể. Và trong 1 tháng đầu đông vừa qua, 3 cây anh đào yoshino ở đây đã rụng lá tự nhiên trên tất cả các thân cành, chứng tỏ đã nhanh “làm quen” với môi trường mới ở Đà Lạt. Chủ vườn Bùi Văn Sang nói tiếp về kỹ thuật chăm bón 3 cây anh đào yoshino của mình là: “Tạo giá thể bằng nguyên liệu gỗ mục xay nhỏ trộn với lớp đất lấy trên bề mặt trong Thung lũng Mười Lời, cùng với một lượng phân chuồng tương ứng, dồn đổ chung vào một hộc đất (lót bao tải, kè thanh gỗ) có chiều dài, chiều rộng và chiều cao đều là 1m. Hàng ngày, vào mỗi buổi chiều mùa đông Đà Lạt đều đặn tưới đá lạnh dưới từng gốc cây để giảm nhiệt độ trong đất xuống từ 0 độ trở đi…”. 

Được biết, 3 cây anh đào yoshino nêu trên do ông Trần Thắng, Chủ tịch Viện Văn hóa và Giáo dục Việt Nam tại New York tặng UBND thành phố Đà Lạt, sau đó được bàn giao cho Thung lũng Mười Lời trực tiếp trồng nhân giống thử nghiệm. Kết quả ban đầu theo chủ vườn Bùi Văn Sang là khá khả quan, bởi đã xác định giống anh đào yoshino của Nhật thuộc cây thân nước tương tự như sinh thái của cây mai anh đào Đà Lạt. Dự định khi mùa đông năm nay đi qua, đón chào mùa xuân mới 2016, chủ vườn Bùi Văn Sang sẽ tiến hành chọn những mầm chồi tốt tươi nhất trên cây đào yoshino của Nhật  ghép với gốc mai anh đào Đà Lạt. Kỳ vọng rằng, 2 cây anh đào ở 2 quốc gia với 2 vùng khí hậu khác nhau, nhưng cùng là loài cây thân nước sẽ nhanh chóng gắn liền mắt ghép với nhau, nhân giống thành những hàng cây, đồi cây anh đào mới của nước Nhật rực rỡ mùa hoa lễ hội hàng năm của cao nguyên Đà Lạt trong tương lai.