Dù tuổi cao nhưng ông Nguyễn Văn Thọ (90 tuổi) cùng con là anh Nguyễn Thanh Hà (48 tuổi, công tác tại Trung tâm y tế huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang) vẫn miệt mài với việc tìm thân nhân liệt sĩ suốt hơn 10 năm qua.
Sinh ra tại Quảng Ngãi, từ những năm 1960, ông Nguyễn Văn Thọ chuyển vào Tiền Giang sinh sống. Hơn 10 năm trước, trong một lần về thăm quê, ông gặp người cháu là Mẹ Việt Nam Anh hùng Phan Thị Loan ở xã Bình Thanh Đông, huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi) có chồng và 3 con hy sinh (một người chưa tìm được hài cốt). Nhìn gương mặt hằn sâu nỗi nhớ thương, ông thấu hiểu mong mỏi của Mẹ Việt Nam Anh hùng Phan Thị Loan là phải tìm được nơi an nghỉ của người con. Trở về nhà, ông bàn với con trai về tâm nguyện muốn góp sức tìm kiếm thân nhân liệt sĩ đã hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc.
Không ngại tuổi cao sức yếu, ông Thọ cùng anh Hà đã đến một số nghĩa trang ở huyện để ghi chép thông tin của liệt sĩ chưa có thân nhân đến nhận. Qua thu thập thông tin với vỏn vẹn tên họ, quê quán, cấp bậc, ngày nhập ngũ và hy sinh, cha con ông tìm cách tra cứu trên hệ thống cơ sở dữ liệu liệt sĩ, phương tiện thông tin đại chúng, sau đó liên hệ với người thân liệt sĩ. Nhờ những thông tin do cha con ông Thọ cung cấp, nhiều thân nhân liệt sĩ đã liên hệ và tìm được đến nơi an táng các anh.
Nhiều năm qua, hai cha con ông vẫn tự bỏ tiền túi để làm công việc thầm lặng bằng cả tấm lòng, mang lại niềm vui cho nhiều thân nhân liệt sĩ.
Tuổi đã cao, đi lại hạn chế, ông Thọ chủ yếu tiếp nhận thông tin từ thân nhân liệt sỹ gọi điện thoại đến nhờ tìm. Còn anh Hà vào ngày nghỉ sẽ đi tìm kiếm, xác minh, đối chiếu thông tin liệt sĩ hy sinh ở các nghĩa trang trong và ngoài tỉnh. Có những lần đi xác minh thông tin ở nghĩa trang liệt sĩ các tỉnh Đồng Tháp, Long An dù thất bại nhưng anh Hà vẫn không nản lòng. Niềm vui cùng sự động viên của hai cha con ông Thọ là những cuộc điện thoại cảm ơn của thân nhân liệt sĩ hay lá thư chia sẻ thông tin về liệt sĩ chưa tìm được hài cốt.
Điển hình là trường hợp liệt sĩ Hà Văn Độ (sinh năm 1942, quê quán ở xã Vạn Yên, huyện Mê Linh, Hà Nội) hy sinh ngày 21/5/1972 tại tỉnh Mỹ Tho (nay là thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang), an táng tại Nghĩa trang liệt sĩ xã Thiện Trí, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang. Sau 48 năm, đến ngày 9/11/2020, con của liệt sĩ là anh Hà Văn Tứ đã tìm được hài cốt của cha mình. Hay liệt sĩ Nguyễn Văn Nghệ (sinh năm 1949, quê quán ở xã Trung Kiên, huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc) hy sinh ngày 9/4/1970 tại xã Mỹ Thiện và được an táng tại Nghĩa trang liệt sĩ huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang. Nhờ thông tin và liên lạc từ cha con anh Hà, em trai liệt sĩ là ông Nguyễn Văn Vĩnh đã tìm được hài cốt anh mình…
Trong những ngày tháng 7 tri ân, cha con ông Thọ cảm thấy ấm lòng khi việc làm của họ góp phần giúp thân nhân 2 liệt sĩ Phan Minh Nham và Phạm Minh Đức tìm được mộ các anh ở Nghĩa trang liệt sĩ huyện Cai Lậy và Nghĩa trang liệt sĩ tỉnh Tiền Giang.
Liệt sĩ Phan Minh Nham (sinh năm 1955, quê quán xã Minh Quang, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình) nhập ngũ tháng 4/1974, đơn vị D2-E271-F3KB Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 271, hy sinh ngày 14/4/1975 tại huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang. Hài cốt được an táng tại mộ số 16, hàng B, khu 20, Nghĩa trang liệt sĩ tỉnh Tiền Giang.
Còn liệt sĩ Phạm Minh Đức (sinh năm 1954, quê ở xã Gia Thắng, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình) nguyên Trung đội trưởng, Đại đội 4-Trung đoàn 1-Sư đoàn 330-Quân khu 9, hy sinh ngày 25/1/1979 tại mặt trận Tà Keo-My mốt, Campuchia. Hài cốt an táng tại Nghĩa trang liệt sĩ huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang.
Sau nhiều năm tìm kiếm, qua thông tin của cha con ông Thọ, thân nhân hai liệt sĩ đã tìm thấy phần mộ, đưa hài cốt trở về quê hương. Sau gần 50 năm xa quê hương, hai liệt sĩ đã được đưa về an táng tại nghĩa trang liệt sĩ địa phương vào ngày 8/7 và 16/7 vừa qua.
Ông Nguyễn Văn Thọ chia sẻ, “Mặc dù gặp không ít khó khăn nhưng mỗi lần giúp thân nhân liệt sĩ tìm được nơi yên nghỉ, tôi và con trai cảm thấy rất vui vì đã phần nào xoa dịu nỗi mất mát của những gia đình có người thân đã hy sinh trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, bảo vệ Tổ quốc”.
Ông Nguyễn Văn Ý, Phó Chủ tịch UBND huyện Cái Bè cho biết: Việc làm của cha con ông Thọ rất có ý nghĩa và đáng trân trọng, chung tay, góp sức cùng Đảng, Nhà nước thực hiện chính sách đền ơn đáp nghĩa, tri ân các anh hùng, liệt sĩ...
Hữu Chí
