Năm 2017, người dân xóm 5 (thôn Thọ Trung, xã Tịnh Thọ, huyện Sơn Tịnh, Quảng Ngãi) đã tự nguyện hiến toàn bộ đất ở, đất sản xuất để chính quyền địa phương thực hiện quy hoạch xây dựng dự án Khu Công nghiệp VSIP Quảng Ngãi, giai đoạn 1B. Triển khai quy hoạch, 68 ha đất sản xuất của người dân đã được thu hồi, san lấp, trong khi đất ở, nhà ở của bà con trong vùng quy hoạch lại không được thu hồi, tái định cư như kế hoạch ban đầu.
Sống "lắt lay" trong vùng quy hoạch "treo" đã hơn 7 năm, hàng trăm hộ dân nơi đây đang gặp khó khăn. Tuy nhiên, chính quyền địa phương, chủ đầu tư dự án vẫn chưa có phương án để ổn định đời sống người dân.
Người dân mong muốn được ổn định đời sống
Ông Nguyễn Quy (xóm 5, thôn Thọ Trung) cho biết, khi có quy hoạch, chính quyền địa phương đã tổ chức họp dân. Theo đó, Nhà nước và người dân cùng thống nhất, nhân dân giao đất, Nhà nước lo cuộc sống tái định cư cho bà con có nơi ở mới. Hầu hết diện tích đất ruộng của bà con xóm 5 ngay cạnh khu dân cư đã được thu hồi hết, kênh mương thủy lợi bị vùi lấp. Khu dân cư trở thành vùng trũng, ngập lụt trong mùa mưa. Là xã nông thôn mới nhưng nằm trong vùng quy hoạch, xóm 5 không được đầu tư đường giao thông, hạ tầng điện. Các tuyến đường trong khu dân cư mùa nắng bụi bặm, nhếch nhác, mùa mưa bị ngập úng. Xóm có người bệnh cần thuê xe cấp cứu cũng không có đường vào.
Là xã nông thôn mới, nhưng do trong vùng quy hoạch nên khu dân cư xóm 5 không được đầu tư đường giao thông nông thôn. Ảnh: Phạm Cường-TTXVN
Ông Phạm Ngạc cho biết, người dân xóm 5 đã giao hết đất ruộng để thực hiện dự án. Không còn tư liệu sản xuất, thanh niên trong xóm phải đi tìm việc khác ở các khu công nghiệp trong tỉnh, một số đi làm ăn xa. Người trung niên và người già không có việc làm. "Khó khăn nhất đó là nhà ở của gia đình tôi đã xây dựng từ năm 2009 nay đã xuống cấp nhưng không được sửa chữa. Con cái đến tuổi lập gia đình không được tách thửa để ở riêng. Chúng tôi đã đồng thuận giao đất cho Nhà nước thực hiện dự án, nhưng hơn 7 năm qua vẫn chưa an cư. Chính quyền địa phương cần nói rõ cho dân đi hay ở lại, đi như thế nào, ở lại ra sao. Nếu loại khu dân cư xóm 5 khỏi quy hoạch Khu Công nghiệp VSIP, cơ quan chức năng cần phải hủy các quyết định thông báo thu hồi đất. Nhà nước đầu tư lại hạ tầng khu dân cư để người dân yên tâm làm ăn sinh sống, chứ không kéo dài mãi như thế này được” - ông Ngạc nhấn mạnh.
Theo các hộ dân thôn Thọ Trung, ngày 21/12/2020, Khu Công nghiệp VSIP Quảng Ngãi đã có công văn 042/VSIP-QN/DC20 có ý kiến chính thức loại bỏ khu dân cư xóm 5 khỏi quy hoạch Khu công nghiệp. Đến ngày 21/4/2021, Ủy ban nhân dân xã Tịnh Thọ phối hợp với Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và phát triển quỹ đất huyện đã tổ chức họp dân lấy ý kiến người dân về vấn đề này. Tuy nhiên, đến nay, người dân xóm 5 vẫn chưa rõ sẽ phải di dời hay ở lại.
Kiến nghị cấp có thẩm quyền tháo gỡ khó khăn
Ông Lý Sỹ Tùng, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tịnh Thọ cho biết, hiện có 124 hộ thuộc xóm 5 có nhà ở, đất ở nằm trong vùng quy hoạch Khu Công nghiệp VSIP. Để khắc phục khó khăn cho người dân, hàng năm, UBND xã vẫn bố trí kinh phí để sửa chữa đường giao thông, rải đá cấp phối, chăm lo chế độ cho gia đình chính sách. Ủy ban nhân dân xã đã nhiều lần kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền làm rõ việc có thu hồi đất ở hay để người dân ở lại. Địa phương mong muốn, cơ quan chức năng cần sớm có quyết định rõ ràng để đảm bảo quyền lợi, giúp người dân an tâm sinh sống, sản xuất.
Đất nông nghiệp thu hồi từ người dân được VSIP đắp nền cao khiến khu dân cư xóm 5, xã Tịnh Thọ trở thành vùng trũng vào mùa mưa. Ảnh: Phạm Cường-TTXVN
Tại buổi tiếp xúc cử tri với Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ngãi mới đây, người dân xóm 5 đã đề nghị, đại diện chính quyền địa phương, đại biểu Quốc hội trả lời làm rõ việc sẽ di dời dân để thực hiện dự án hay dừng và xóa quy hoạch trong vùng dự án. Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Sơn Tịnh Phạm Đông cho biết, người dân xóm 5 đã được lấy phiếu trưng cầu ý dân về di dời hay không di dời từ năm 2018 nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện được. Người dân bức xúc do quy hoạch treo là có, đưa người dân vào vùng quy hoạch rồi sau nhiều năm lại loại bỏ ra khỏi quy hoạch. Ủy ban nhân dân huyện đã có ý kiến với Ban Quản lý Khu Kinh tế Dung Quất sớm hoàn thiện quy hoạch chi tiết Khu Kinh tế Dung Quất. Trên cơ sở đó, huyện mới thực hiện các bước tiếp theo, tháo gỡ đối với khu dân cư xóm 5.
Trả lời cử tri về vấn đề này, ông Đặng Ngọc Huy, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, trong quá trình thu hút đầu tư dự án VSIP, một số thủ tục chưa theo đúng quy trình, quy định của pháp luật. Ủy ban kiểm tra Trung ương đã chỉ ra những vi phạm. Chính quyền tỉnh đang khẩn trương xử lý, trong đó có việc tháo gỡ các vướng mắc trong khâu quy hoạch. Tỉnh đang báo cáo Trung ương để xem xét, tháo gỡ khó khăn trên.
Được công bố trong vùng quy hoạch rồi bất ngờ loại bỏ ra khỏi quy hoạch, người dân xóm 5 phải đối diện với nhiều khó khăn. Bà con nơi đây vẫn chờ quyết định chính thức từ cơ quan chức năng và nhà đầu tư.
Phạm Cường
