 |
| Hà Tĩnh điều trị bệnh nhân nhiễm vi khuẩn Whitmore. Ảnh: Hoàng Thị Ngà - TTXVN |
Trước đó, Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) đã tiếp nhận bệnh nhân P.T.S (nữ, 49 tuổi, trú ở Bắc Kạn) được Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Kạn chuyển đến trong tình trạng sốt cao liên tục. Một tuần trước khi vào viện, mụn nhọt xuất hiện ở cánh mũi của bệnh nhân và có dấu hiệu hoại tử lan rộng, đồng thời xuất hiện thêm ổ áp xe ở khớp cổ chân phải. Tại bệnh viện tuyến dưới bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm trùng huyết do tụ cầu trên nền bệnh nhân đái tháo đường týp 2 và được điều trị kháng sinh rocephin, vancomycin, metronidazole. Tuy nhiên, tình trạng bệnh không tiến triển nên bệnh nhân được chuyển đến Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai).
Tại đây, dựa vào các dấu hiệu bệnh cảnh lâm sàng và kinh nghiệm nghề nghiệp, các bác sĩ đã cho cấy mủ để tìm nguyên nhân. Đúng theo dự đoán, kết quả nuôi cấy mủ từ vết thương sau ba ngày cho kết quả dương tính với vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây ra bệnh Whitmore.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, cho biết: Với trường hợp này, trong giai đoạn vi khuẩn tấn công, bệnh nhân được điều trị bằng phác đồ kháng sinh đặc hiệu truyền tĩnh mạch liều cao. Đồng thời, bệnh nhân được hội chẩn với nhiều chuyên khoa trong bệnh viện như nội tiết - đái tháo đường, tai mũi họng, cơ xương khớp, vi sinh,… để theo dõi, phối hợp điều trị bệnh nền và giải quyết các tổn thương tại chỗ, đặc biệt là chăm sóc vết thương hàng ngày để bảo tồn cánh mũi.
Sau một tuần điều trị, các dấu hiệu của bệnh đã bắt đầu thuyên giảm: sốt giảm dần, cánh mũi se lại, không còn chảy mủ. Ba tuần sau, bệnh nhân cắt sốt, toàn trạng ổn định, ăn ngon miệng, tổn thương ở cánh mũi đã được hồi phục hoàn toàn. Khi các chỉ số xét nghiệm trở về bình thường, ngày 19/9, bệnh nhân được xuất viện.
Trước câu hỏi "Bệnh Whitmore có phải là do "vi khuẩn ăn thịt người" gây ra?", Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Duy Cường khẳng định: "Vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây ra bệnh Whitmore không phải là vi khuẩn "ăn thịt người". Whitmore là căn bệnh đã được nhắc đến nhiều trong vài năm trở lại đây. Bệnh cũng không gây thành dịch và không lây trực tiếp từ người sang người. Tuy là một bệnh nguy hiểm có tỷ lệ tử vong cao nhưng hiện nay đã có kháng sinh đặc hiệu điều trị nên bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Vì thế người dân không nên quá hoang mang.
Bệnh Whitmore có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng, những người có cơ địa mắc các bệnh mạn tính như đái tháo đường, nghiện rượu, xơ gan, bệnh thận, bệnh phổi mạn tính dễ có nguy cơ mắc bệnh. Ở trẻ em thường có biểu hiện áp xe tuyến mang tai (dễ nhầm với quai bị), sốt kéo dài, chỉ một số ít có biểu hiện viêm màng não, viêm phổi, áp xe gan, tổn thương thần kinh... Ở người lớn bệnh cảnh lâm sàng khá phức tạp thường bị chẩn đoán nhầm với các bệnh khác như nhiễm trùng huyết tụ cầu, lao phổi, áp xe cơ, bệnh hệ thống... Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời thì nhiều trường hợp dẫn đến sốc nhiễm trùng và tử vong. Ca bệnh tổn thương cánh mũi như ở bệnh nhân P.T.S là lần đầu tiên gặp tại Việt Nam và cũng chưa từng được đề cập trong y văn thế giới, vì vậy chẩn đoán ban đầu rất khó khăn”.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Duy Cường, ngay cả khi bệnh nhân được khẳng định nhiễm bệnh Whitmore thì việc điều trị cũng không hề đơn giản. Bệnh nhân phải dùng kháng sinh (thường là nhóm ceftazidime hoặc carbapenem, co-trimoxazole) tấn công liều cao (6-8g Ceftazidim/ngày truyền tĩnh mạchchia thành ba lần), kéo dài liên tục trong ít nhất khoảng hai tuần, sau đó dùng kháng sinh duy trì khoảng từ ba đến sáu tháng nữa. Nếu không được điều trị đúng liều, đúng phác đồ và theo dõi sát sao, bệnh dễ tái phát, sức khỏe bệnh nhân suy kiệt dần và vẫn có thể tử vong dù đã được chẩn đoán đúng. Việc theo dõi điều trị bệnh kéo dài, lại tốn kém nên không ít bệnh nhân đã bỏ cuộc.
Đây cũng là một trong là những nguyên nhân dẫn đến thất bại trong điều trị và tỷ lệ tử vong do Whitmore còn cao, lên tới 40%.
Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) đã có kế hoạch tổ chức các đợt tập huấn cho các bác sĩ tuyến dưới để tăng cường sàng lọc, phát hiện chẩn đoán và điều trị sớm ca bệnh.
"Hiện nay, bệnh Whitmore chưa có vắc xin phòng bệnh. Vì vậy, cách dự phòng cơ bản nhất vẫn là các biện pháp vệ sinh cá nhân, tăng cường phương tiện phòng hộ lao động, tránh để da bàn chân, bàn tay, các bộ phận trong cơ thể tiếp xúc với bùn đất, nước nhiễm bẩn. Xử lý tốt các viết thương ngoài da nếu bị trầy xước, nhiễm trùng và nếu xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ thì người bệnh cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời", Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Duy Cường nhấn mạnh.
Nguyễn Thị Bích Thủy
