Mường Lay là thị xã nhỏ miền núi thuộc tỉnh Điện Biên, nằm yên bình bên lòng hồ thủy điện Sơn La. Đây không chỉ là nơi sinh sống của cộng đồng người Thái trắng qua hàng trăm năm mà còn là vùng đất thấm đẫm nét đẹp văn hóa. Với những di sản độc đáo như múa xòe, đàn tính tẩu... Mường Lay được ví như một bảo tàng sống, lưu giữ trọn vẹn giá trị truyền thống của dân tộc Thái giữa đại ngàn Tây Bắc.
Trong những ngày đầu năm mới 2025, tại Bến thuyền Cơ Khí, UBND thị xã Mường Lay (tỉnh Điện Biên) tưng bừng tổ chức Lễ hội Đua thuyền đuôi én lần thứ X, Giải vô địch các Câu lạc bộ dù lượn quốc gia lần thứ V, Lướt ván phản lực lần thứ I, năm 2025.
Mường Lay (Điện Biên) là thị xã nhỏ nằm ở một vị trí rất đặc biệt so với các địa phương khác trong cả nước, bên lòng hồ thủy điện Sơn La và là nơi hợp lưu của sông Đà, sông Nậm Na và suối Nậm Lay. Thị xã Mường Lay được biết đến là trung tâm, cái nôi văn hóa của đồng bào Thái, ngành Thái trắng ở Tây Bắc với những di sản văn hóa được gìn giữ và lưu truyền từ bao đời nay.
Thị xã Mường Lay (Điện Biên) là thị xã nhỏ nhất cả nước nằm bên lòng hồ thủy điện Sơn La với phần lớn là người dân tộc Thái trắng sinh sống. Đến Mường Lay, du khách không khỏi ngỡ ngàng với những phố nhà sàn lợp bằng đá nằm san sát bên lòng hồ thủy điện. Đây là một nét đẹp văn hóa, nét đẹp kiến trúc truyền thống được cộng đồng người Thái trắng ở thị xã Mường Lay gìn giữ và bảo tồn từ bao đời nay.
Nằm phía bắc của tỉnh Điện Biên, thị xã Mường Lay là nơi giáp ranh giữa 2 tỉnh Điện Biên - Lai Châu. Nhắc đến Mường Lay, người ta nghĩ ngay đến một thị xã có diện tích nhỏ nhất so với các thị xã khác trên toàn quốc với địa giới hành chính gồm 2 phường và 1 xã. Mường Lay nằm gọn trong một thung lũng hẹp, dài, vùng ngã ba sông- nơi hội tụ, hợp lưu của sông Đà, sông Nậm Na và suối Nậm Lay. Trong tiến trình phát triển lâu dài, với đặc trưng đa dạng dân tộc, thị xã Mường Lay được xem là cái nôi, trung tâm văn hóa của người Thái, ngành Thái trắng vùng Tây Bắc.
Theo Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Điện Biên, do chịu ảnh hưởng rãnh áp thấp có trục Tây Bắc - Đông Nam đi qua Bắc bộ kết hợp với xoáy thấp phát triển lên đến độ cao 5.000m trên khu vực vùng núi phía Bắc nên những ngày qua tại tỉnh Điện Biên có mưa, mưa vừa và dông rải rác. Đặc biệt tại huyện Mường Nhé có mưa to đến rất to; lượng mưa đo được tại trạm đo mưa tự động Quảng Lâm là 46mm, Đoàn Kết 97mm.
Vào lúc 6h21 phút ngày 9/1, trên địa bàn tỉnh Điện Biên đã xảy ra trận động đất với cường độ 4,3 độ richter. Đây là trận động đất thứ 2 xảy ra trên địa bàn tỉnh Điện Biên trong năm 2018, sau trận đất động đất có cường độ 3,9 độ richter xảy ra vào rạng sáng 8/1.
Thị xã Mường Lay (Điện Biên) là thị xã nhỏ nhất cả nước với chỉ 2 phường và 1 xã. Thị xã Mường Lay được mệnh danh là “Viên ngọc quý” trên đỉnh trời Tây Bắc bởi cảnh vật ở đây luôn khiến du khách phải mê say.
Tỉnh Điện Biên (diện tích tự nhiên 9.541,25 km2) có 10 đơn vị hành chính cấp huyện gồm 1 thành phố (Điện Biên Phủ), 1 thị xã (Mường Lay, thị xã Lai Châu trước kia) và 8 huyện (Điện Biên, Điện Biên Đông, Mường Ảng, Mường Chà, Mường Nhé, Tủa Chùa, Tuần Giáo, Nậm Pồ).
Cứ mỗi độ Xuân về, khắp các bản làng người dân tộc Thái trắng ở thị xã Mường Lay (tỉnh Điện Biên) lại rộn rã tiếng chày giã bánh Khẩu Xén - một loại bánh phồng cổ truyền - để đãi khách, làm quà biếu cho bà con, bạn bè từ phương xa tới chúc Tết.
Từ năm 2006, thị xã Mường Lay (Điện Biên) bắt đầu thực hiện di dời trên 4.000 hộ dân, chủ yếu là người làm nông nghiệp để phục vụ việc xây dựng Nhà máy thủy điện Sơn La.
