Xóa đói nghèo từ phát triển các loại cây dược liệu quý ở Tây Giang

Mang ba kích về vườn nhà

Được thiên nhiên ưu đãi, tỉnh Quảng Nam sở hữu nguồn dược liệu phong phú, giá trị kinh tế cao như ba kích, đẳng sâm, sâm Ngọc Linh... Nếu trước kia, bà con các dân tộc chỉ coi đó là loại cây mọc hoang, “cây của trời” để rồi mặc sức khai thác đến cạn kiệt, thì hiện nay, những cây dược liệu này đã có mặt trong vườn nhà. 

Già làng B’h riu Pố ở thôn A Rớ, xã Lăng, huyện Tây Giang, người đầu tiên đem ba kích về trồng, kể lại:

- Lúc bấy giờ bà con ráo riết khai thác ba kích, chỉ lấy củ, còn dây thì vứt hết. Sợ rằng đến một ngày nào đó loài cây này sẽ tuyệt chủng nên tôi bàn với vợ đem dây ba kích về ươm trồng. Thấy hai ông bà loay hoay đào đào cuốc cuốc trồng ba kích, có người ác miệng còn bảo ông bà này bị điên. Ba kích là cây trong rừng, cây của trời, trồng làm gì? Cây trồng của người là ngô, là lúa, là sắn chứ!  Nhưng khi thấy tôi thành công, ai cũng mong được điên theo tôi. Ba kích của tôi hơn 7000 bụi. Theo tôi, bây giờ ở quê tôi, chẳng có cái gì hơn được ba kích. Vì sao tôi nói thế? Trồng bắp, trồng ngô, lúa, nhãn ổi, cao su này kia thu, có 4-5 nghìn một ký. Ba kích trồng khi đó đào lên khách đã tới rồi. Đào còn đất, một ký 500 nghìn, mà trung bình 3 bụi một ký rồi. Mỗi gia đình nếu muốn làm giàu chỉ cần trồng 500 cây, chăm sóc cho tốt. Không cần anh trồng bằng tôi. Anh trồng 500 cây thôi là anh đã thoát đói rồi. Đi vào hướng làm giàu rồi. Bà con từ không muốn trồng, từ không tin, bây giờ là muốn trồng và tìm để có giống trồng. 5 năm vừa rồi, họ trồng cũng rất nhiều rồi.

                                        Cây ba kích - loại cây dược liệu quý. Ảnh: dantri.com

Ông A Lăng Bưng, người cùng thôn với già làng B’h rui Pố, biết rõ ba kích là cây có giá trị kinh tế cao. Một cân tươi mới nhổ còn nguyên đất giá đã lên đến gần 500 ngàn. Ấy thế mà nhiều người còn chưa muốn bán. Họ để dành, ngâm rượu bán. 1 triệu một bình mà vẫn có nhiều người hỏi mua. Từ khi trồng ba kích, thu nhập của bà con Cơ Tu nơi đây được cải thiện trông thấy.

- Ở đây, những người trồng nhiều ba kích, họ bán, có một cái hay là nó không ế hàng. Hiện tại là có điểm chế biến tại huyện, họ tới đấy bán. Có điểm sơ chế đóng chai luôn. Được bao nhiêu là bán chạy bấy nhiêu. Cho nên những hộ được khai thác mà bán thì họ cầm được đồng tiền kha khá chứ không phải lúc này một ít, lúc kia một ít. Thậm chí có người mua được xe máy. Ba kích là trồng từ 3-5 năm, nếu chăm sóc tốt thì 3 năm là khai thác được. trồng cố gắng là tưới nước. Không sử dụng phân bón. Cứ trồng là mọc. Gần như nhà nào bữa ni cũng trồng, thành phong trào rồi - ông A Lăng Bưng nói.

 Tuy nhiên, cái khó nhất với bà con ở Tây Giang là nguồn giống. Già làng Bh’riu Pố là người đầu tiên nhân giống ba kích thành công và cung cấp giống cho bà con. Người đến hỏi mua giống ngày một nhiều. Chỉ gia đình ông không thể đáp ứng hết nhu cầu của dân trong huyện.  Có nhà chỉ mua vài trăm cây. Nhưng cũng có nhà đăng kí 4000, 5000, cây giống. 

                                     Ba kích đã được phơi khô để bán ra thị trường. Ảnh:dantri.com

Ông A Rấp Bờ Lúi, Phó chủ tịch UBND huyện Tây Giang, cho biết: Hiện, tại ở Tây Giang, ba kích là một trong số những cây xóa đói giảm nghèo mũi nhọn, được khuyến khích nhân trồng. Huyện cũng đang triển khai các dự án để nhân và cung cấp giống, giúp bà con thoát nghèo bền vững:

- Cây ba kích thì huyện có chủ trương bảo tồn gen, khuyến khích mỗi hộ dân hoặc là tổ chức trồng từ 1ha thì huyện sẽ hỗ trợ 5 triệu đồng. Hiện tại, diện tích dần dần nhân rộng. Tây Giang có 10 xã. trong đó có 6 xã vùng thấp là cây ba kích phát triển được. Nhu cầu nhiều nhưng mà cung của mình chưa nhiều nên là huyện có chủ trương làm vườn ươm, tổ chức trồng đại trà với những nơi có điều kiện về thổ nhưỡng. Đặc biệt hiện tại cũng kêu gọi các doanh nghiệp đóng trên địa bàn huyện bao tiêu sản phẩm của mình.

Hướng thoát nghèo từ cây dược liệu quý

Địa hình, khí hậu đa dạng, nên ngoài ba kích, Quảng Nam còn nhiều loại dược liệu quý, có giá trị y học, giá trị kinh tế cao như: sâm Ngọc Linh, sa nhân, đẳng sâm... Người dân nơi đây giờ không chỉ khai thác mà còn trồng những loại dược liệu quý này, tăng thêm nguồn thu nhập cho gia đình.

                                         Sâm Ngọc Linh là một loại dược liệu quý.  Ảnh: dantri.com

UBND tỉnh Quảng Nam đã giao cho Sở Y tế là đơn vị chủ công trong việc xây dựng đề án “Cơ chế khuyến khích, bảo tồn và phát triển một số loài dược liệu trên địa bàn Quảng Nam giai đoạn 2015-2020”. Ông Nguyễn Văn Hai, Giám đốc sở y tế tỉnh Quảng Nam, nhấn mạnh: Đề án này được xây dựng mang tính khả thi, bảo đảm hiệu quả để góp phần phát triển kinh tế xã hội, giảm nghèo cho người dân, góp phần vào việc bảo tồn phát triển cây dược liệu trên đất Quảng Nam.