 |
| Thanh long ở xã Tân Thuận Bình, huyện Chợ Gạo đang chờ thu hoạch. Ảnh: Minh Trí - TTXVN |
Thanh long Chợ Gạo là thương hiệu nông sản nổi tiếng đã được cấp chứng nhận sở hữu trí tuệ. Không những thế, tại đây còn hình thành được 11 tổ canh tác thanh long theo tiêu chí Viet GAP, diện tích khoảng 300 ha và đang phấn đấu mở rộng diện tích thanh long Viet GAP lên 2.000 ha vào năm 2020. Đây là nguồn nông sản hàng hóa có giá trị xuất khẩu cao, 90% xuất sang thị trường Trung Quốc dưới dạng tiểu ngạch. Nhờ xuất khẩu nên giá thanh long luôn ở mức 30.000 đến 40.000 đồng/kg, có lúc vọt lên 50.000 đồng/kg đối với thanh long ruột đỏ; từ 15.000 – 20.000 đồng/kg, có lúc lên 25.000 đồng/kg đối với thanh long ruột trắng. Với giá này, sau khi trừ chi phí, nông dân còn lãi ròng từ 600 triệu đến 700 triệu đồng/ ha/năm giúp bà con vùng chuyên canh tạo dựng nên cơ nghiệp, giàu có lên; nông nghiệp, nông thôn thay đổi diện mạo một cách mạnh mẽ. Tuy nhiên, đầu ra của loại trái cây này không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Đơn cử như trong nửa đầu tháng 10/2018, giá thanh long đột ngột giảm sâu khiến việc tiêu thụ hết sức khó khăn, nông dân khóc ròng. Ông Nguyễn Phương Khanh trồng 1 ha thanh long ở xã Tân Bình Thạnh, huyện Chợ Gạo cho biết, thời điểm đầu tháng 10 giá thanh long ruột đỏ loại tốt chỉ còn 4.000 - 5.000 đồn/kg; còn loại 2, loại 3, giá chỉ từ 2.000 – 3.000 đồng/kg, thanh long ruột trắng thương lái không mua. Đây là mức giá thấp nhất trong vòng vài năm trở lại đây. Tệ hơn, nhiều vườn thanh long trái chín rục trên cành nhưng không bán được phải bỏ làm thức ăn cho cá hoặc gia súc bởi thời điểm này đang vào vụ thuận, sản lượng tăng mạnh, nguồn cung vượt cầu. Theo ông Nguyễn Văn Cường, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư – Thương mại – Du lịch tỉnh Tiền Giang, thời điểm vừa qua cũng trùng với vụ thu hoạch thanh long bên Trung Quốc nên không tiêu thụ được. Tuy nhiên, tình trạng trên chỉ kéo dài trong một thời gian rất ngắn. Khảo sát tại thị trường Tiền Giang vài ngày trở lại đây cho thấy, giá thanh long tại đã tăng vọt trở lại. Theo đó, thanh long ruột đỏ thương lái thu mua trên dưới 20.000 đồng/kg, có nơi bán được giá 25.000 – 26.000 đồng/kg, tùy loại, gấp 3 – 4 lần so với thời điểm khi thanh long giảm giá tận đáy vừa qua. Còn thanh long ruột trắng nay cũng tăng lên mức 7.000 - 9.000 đồng/kg. Mặc dù giá tăng cao nhưng nguồn cung thanh long trong dân đã cạn bởi vụ thuận đã qua và phải đến đầu tháng 11 trở đi, thanh long Tiền Giang vào vụ thu hoạch mới. Ông Nguyễn Văn Cường cho rằng, hiện tại thanh long Tiền Giang đang chịu nhiều sức ép cạnh tranh. Đơn cử như Trung Quốc đã trồng được thanh long và đang không ngừng mở rộng diện tích, tăng nhanh sản lượng. Tháng 5 đến tháng 11 hàng năm, khi thanh long Trung Quốc thu hoạch rộ cũng trùng với vụ thuận ở Tiền Giang. Tất yếu cung vượt cầu là chắc chắn. Hơn nữa, thanh long hiện không còn là trái cây đặc sản của riêng Việt Nam nữa mà nhiều nước trong khu vực: Lào, Campuchia, Thái Lan, Indonesia…đều trồng được và cạnh tranh quyết liệt với thanh long nước ta. Mặt khác, Trung Quốc, thị trường tiêu thụ thanh long lớn nhất thế giới hiện nay cũng đang bắt đầu thiết lập những rào cản thương mại, đặc biệt là qui định về nhãn mác, nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa,…Do vậy, nếu phụ thuộc vào con đường xuất khẩu tiểu ngạch thì sẽ không bền vững. Theo ông Nguyễn Văn Cường, để giải quyết căn cơ bài toán đầu ra cho cây thanh long Tiền Giang cẩn có những biện pháp tổng thể. Đó là hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã sản xuất thanh long đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tìm đầu ra cho trái thanh long theo hướng đa dạng hóa thị trường kể cả thị trường nội địa. Cùng với đó, tổ chức thường xuyên và tham gia các Chương trình kết nối cung – cầu các sản phẩm nông sản chủ lực mà đặc biệt là trái thanh long với các tỉnh, thành phố, thị trường tiêu thụ lớn, quan trọng trong cả nước như Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng,… Ngoài ra, chú trọng kết nối các doanh nghiệp, hợp tác xã sản xuất kinh doanh nông sản trong tỉnh với các chợ đầu mối, siêu thị, nhà hàng, khách sạn, bếp ăn tập thể… nhằm khai thác thị trường nội địa giàu tiềm năng gắn với xúc tiến thương mại, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Mặt khác, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư – Thương mại – Du lịch tỉnh Tiền Giang chủ động nghiên cứu, nắm bắt thông tin thị trường xuất nhập khẩu nông thủy sản trong nước và quốc tế thông qua các kênh Hiệp hội ngành nghề Trung ương và địa phương, Bộ Công Thương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam,…nhằm thông tin thị trường, giúp các doanh nghiệp, hợp tác xã, thương nhân có định hướng trong việc tổ chức thu mua, tiêu thụ, trữ hàng hóa một cách chủ động, tránh lệ thuộc, bị động và nâng được hiệu quả trong sản xuất, kinh doanh. Tới đây, Trung tâm cũng phối hợp cùng Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang đẩy mạnh đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp , nhất là trên các lĩnh vực tuyên truyền, vận động nông dân thực hành nông nghiệp tốt theo tiêu chí GAP (VietGAP, GlobalGAP) trên cây thanh long nhằm tạo nguồn hàng hóa an toàn, truy xuất nguồn gốc, nâng cao khả năng cạnh tranh của nông sản chủ lực. Tuy nhiên, về phía các doanh nghiệp, hợp tác xã phải đồng hành cùng nông dân vùng chuyên canh trong quá trình sản xuất, tiêu thụ theo hướng liên kết chuỗi giá trị. Sản phẩm thanh long đưa ra thị trường cần phải có bao bì, nhãn mác, nguồn gốc xuất xứ và mã vạch để truy xuất nguồn gốc, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm…Đó là xu thế tất yếu để giải quyết đầu ra bền vững cho trái thanh long – nông sản hàng hóa chủ lực của tỉnh Tiền Giang trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế.
Minh Trí
