Điều này đặt ra thách thức phải xây dựng nền y tế thông minh với 3 nội dung chính là phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe thông minh, khám chữa bệnh thông minh và quản trị y tế thông minh. TTXVN có loạt 4 bài viết phản ánh về vấn đề này.
Bài 1: Tạo sức bật mới cho ngành y tế
Bắt nhịp với xu thế thế giới, những năm gần đây, Thành phố Hồ Chí Minh hướng tới xây dựng nền y tế thông minh nhằm từng bước hoàn thiện và nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho người dân một cách đồng bộ từ tuyến phường, xã đến thành phố. Dù mới chỉ manh nha triển khai các ứng dụng thông minh, nhưng ngành y tế đã có thay đổi về diện mạo và người dân là đối tượng được hưởng lợi từ những ứng dụng công nghệ trong hoạt động y tế.
Tạo lập nền tảng y tế thông minh
Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh xác định, ba trụ cột chính trong mục tiêu xây dựng y tế thông minh là người dân, các cơ sở khám chữa bệnh và công tác quản lý nhà nước của ngành y tế. Trong đó, quan trọng nhất là các ứng dụng phải xoay quanh nhiệm vụ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi sử dụng dịch vụ khám chữa bệnh, dễ dàng tương tác với ngành y tế, hướng đến người dân tự quản lý sức khỏe của mình với sự kết nối từ xa những thông số sức khỏe với cơ sở khám, chữa bệnh ban đầu.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Tăng Chí Thượng, Phó Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, ứng dụng công nghệ thông minh tại các cơ sở khám, chữa bệnh cũng là tạo điều kiện cho bác sĩ tiếp cận kiến thức khoa học mới, kỹ thuật mới; giảm thiểu nguy cơ sai sót ảnh hưởng đến chất lượng, an toàn người bệnh; giảm thủ tục hành chính, giấy tờ trong bệnh viện. Bác sĩ tuyến dưới có thể kết nối dễ dàng với tuyến trên để hội chẩn, tư vấn.
Ứng dụng thông minh giúp nâng cao hiệu quả công tác điều phối, giám sát, cảnh báo, dự báo đối với hoạt động của cơ sở khám, chữa bệnh và cơ sở y tế khác; đồng thời đẩy mạnh cải cách hành chính của ngành y tế, triển khai hiệu quả dịch vụ công trực tuyến.
Trong định hướng xây dựng ngành y tế, Sở Y tế cũng xác định 4 nhóm hoạt động chính mà ngành y tế phải hướng đến để xây dựng y tế thông minh, đó là xây dựng cơ sở dữ liệu của ngành y tế; tăng thêm tiện ích cho người dân khi có nhu cầu chăm sóc sức khỏe. Sở cũng xác định đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong cải cách hành chính và quản lý ngành, cuối cùng là ứng dụng công nghệ thông tin góp phần nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh.
Theo UBND Thành phố Hồ Chí Minh, công nghệ thông tin đã mang lại hiệu quả cao trong công tác quản lý, điều hành, cũng như chăm sóc sức khỏe người dân. Tuy nhiên, hiện việc đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin vẫn còn “mạnh ai nấy làm”, thiếu sự đồng bộ giữa các đơn vị, các phần mềm chưa đáp ứng yêu cầu quản lý, trong khi đó hạ tầng, nhân lực công nghệ thông tin không phù hợp, tương xứng với quy mô hoạt động của từng cơ sở y tế.
Nhằm hỗ trợ các cơ sở y tế bắt nhịp với xu hướng y tế thông minh, UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã đề xuất Bộ Nội vụ, Bộ Y tế, Bộ Thông tin và Truyền thông xem xét chấp thuận cho Thành phố Hồ Chí Minh thành lập Trung tâm Công nghệ thông tin trực thuộc Sở Y tế.
Bác sĩ Tăng Chí Thượng cho rằng việc thành lập Trung tâm là mắt xích quan trọng để các cơ sở y tế triển khai ứng dụng công nghệ cao với mục tiêu lấy người bệnh làm trung tâm để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, hướng đến y tế thông minh và hội nhập quốc tế.
Nâng cao chất lượng “xuyên tuyến”
Với định hướng rõ ràng như vậy, chỉ trong khoảng 10 năm trở lại đây diện mạo của ngành y tế Thành phố Hồ Chí Minh đã có sự thay đổi rõ rệt. Xuất phát từ Bệnh viện Thủ Đức, hiện nay bệnh án điện tử được triển khai tại một số bệnh viện trên địa bàn. Không còn các thủ tục hành chính rườm rà, người dân tới khám chữa bệnh không phải “tay xách nách mang” đủ loại giấy tờ như trước kia mà đều được mã hóa thông tin trên hệ thống lưu trữ của từng bệnh viện.
Trong khi đó, nhân viên y tế, bác sĩ cũng không còn phải ghi chép thủ công như trước. Hoạt động khám chữa bệnh vì thế được chú trọng, dành nhiều thời gian hơn cho khám bệnh, phục vụ người bệnh. Công tác quản lý, điều hành của lãnh đạo bệnh viện được vận hành trơn tru, bao quát và hiệu quả hơn.
Nhận xét về hiệu quả sau hơn 2 năm triển khai bệnh án điện tử, bác sĩ Nguyễn Minh Quân, Giám đốc Bệnh viện quận Thủ Đức cho biết, đa số bệnh nhân hài lòng với quy trình khép kín, nhanh gọn, còn bác sĩ đỡ vất vả hơn trong việc ghi chép, lục tìm hồ sơ, giấy tờ. Chỉ cần một cú chạm màn hình trên máy tính bảng, toàn bộ lịch sử khám chữa bệnh, kết quả xét nghiệm, đơn thuốc... của bệnh nhân đều hiện ra rõ ràng, chính xác đến từng chi tiết. Nhờ đó, bác sĩ có cái nhìn tổng quan hơn về tình trạng của bệnh nhân, đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, giảm thiểu đáng kể sai sót trong chẩn đoán, chỉ định điều trị, kê đơn thuốc...
Phó Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh Tăng Chí Thượng nhìn nhận: “Việc ứng dụng công nghệ giúp bệnh viện cải tiến chất lượng phục vụ người bệnh, rút ngắn thời gian chờ đợi; đồng thời tạo môi trường làm việc thuận lợi, giảm bớt áp lực thủ tục hành chính cho nhân viên y tế để họ có thêm điều kiện chăm sóc, theo dõi người bệnh tốt hơn. Đây cũng là công cụ giúp lãnh đạo các bệnh viện nâng cao chất lượng quản lý”.
Ở khối bệnh viện tuyến trên, sự xuất hiện liên tiếp các robot phẫu thuật hay đưa kỹ thuật cao, công nghệ chẩn đoán, điều trị tiên tiến của thế giới về Việt Nam đã giúp bác sĩ điều trị thành công những ca bệnh hiểm nghèo, thực hiện nhiều kỹ thuật khó.
Ấn tượng hơn là các phần mềm trí tuệ nhân tạo được ứng dụng trong chẩn đoán, hỗ trợ điều trị bệnh nguy hiểm như đột quỵ, ung thư tại Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Ung bướu, bước đầu tạo ra hiệu quả nhất định.
Điều này góp phần kéo giảm số người Việt Nam ra nước ngoài chữa bệnh. Thay vì bỏ số tiền lớn sang các nước tiên tiến, nhiều người đã bằng lòng ở lại trong nước điều trị bệnh, tin tưởng vào khả năng điều trị của các cơ sở y tế Việt Nam.
Không chỉ vậy, những năm gần đây, ngành y tế thành phố đã chứng kiến sự “vươn mình” của các bệnh viện tuyến quận, huyện như Bệnh viện quận Thủ Đức, Bệnh viện Quận 2, Bệnh viện quận Bình Thạnh, Bệnh viện Quận 11… khi thu hút được lượng bệnh nhân đến khám chữa bệnh mỗi ngày.
Nếu những năm trước, các bệnh viện tuyến dưới lâm vào cảnh “đìu hiu” thì nay đã lên đến 4.000, thậm chí là gần 6.000 lượt bệnh mỗi ngày, cao hơn nhiều lần so với bệnh viện tuyến tỉnh. Một số bệnh viện tuyến quận, huyện của thành phố bắt đầu có dấu hiệu quá tải, buộc phải xây dựng hệ thống khám bệnh vệ tinh, ứng dụng công nghệ thông minh nhằm vừa giảm tải, vừa không ngừng nâng cao chất lượng khám chữa bệnh.
Đặc biệt, có thể kể đến sự “lột xác” của các trạm y tế xã, phường. Nếu trước đây các trạm y tế chỉ phục vụ chương trình mục tiêu quốc gia, phòng chống dịch, tiêm chủng thì nay cùng với sự đầu tư về nhân lực, trang thiết bị máy móc, cơ sở vật chất… khiến trạm y tế bắt đầu được người dân tìm đến.
Bác sĩ Tăng Chí Thượng cho biết, mới đây, Sở Y tế đã triển khai phần mềm hội chẩn trực tuyến giữa bác sĩ trạm y tế với bác sĩ tuyến trong quá trình khám chữa bệnh, càng giúp người dân vững tin hơn vào trạm y tế. Trong tương lai, khi hồ sơ sức khỏe điện tử được triển khai, trạm y tế sẽ trở thành nơi quản lý, khám bệnh ban đầu của người dân mắc các bệnh lý không lây nhiễm như đái tháo đường, tăng huyết áp, tim mạch…
Chỉ trong hơn một thập kỷ, từ việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý bệnh viện ban đầu, nhiều cơ sở y tế đã mạnh dạn ứng dụng các công nghệ, kỹ thuật mới, giúp ngành y tế Thành phố Hồ Chí Minh từng bước bắt nhịp với xu thế y tế thông minh, qua đó góp phần làm thay đổi diện mạo của ngành y tế, đồng thời tạo dựng niềm tin của người dân vào hệ thống khám chữa bệnh của thành phố./.
Bài 1: Tạo sức bật mới cho ngành y tế
Bắt nhịp với xu thế thế giới, những năm gần đây, Thành phố Hồ Chí Minh hướng tới xây dựng nền y tế thông minh nhằm từng bước hoàn thiện và nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho người dân một cách đồng bộ từ tuyến phường, xã đến thành phố. Dù mới chỉ manh nha triển khai các ứng dụng thông minh, nhưng ngành y tế đã có thay đổi về diện mạo và người dân là đối tượng được hưởng lợi từ những ứng dụng công nghệ trong hoạt động y tế.
 |
|
|
Tạo lập nền tảng y tế thông minh
Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh xác định, ba trụ cột chính trong mục tiêu xây dựng y tế thông minh là người dân, các cơ sở khám chữa bệnh và công tác quản lý nhà nước của ngành y tế. Trong đó, quan trọng nhất là các ứng dụng phải xoay quanh nhiệm vụ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi sử dụng dịch vụ khám chữa bệnh, dễ dàng tương tác với ngành y tế, hướng đến người dân tự quản lý sức khỏe của mình với sự kết nối từ xa những thông số sức khỏe với cơ sở khám, chữa bệnh ban đầu.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Tăng Chí Thượng, Phó Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, ứng dụng công nghệ thông minh tại các cơ sở khám, chữa bệnh cũng là tạo điều kiện cho bác sĩ tiếp cận kiến thức khoa học mới, kỹ thuật mới; giảm thiểu nguy cơ sai sót ảnh hưởng đến chất lượng, an toàn người bệnh; giảm thủ tục hành chính, giấy tờ trong bệnh viện. Bác sĩ tuyến dưới có thể kết nối dễ dàng với tuyến trên để hội chẩn, tư vấn.
Ứng dụng thông minh giúp nâng cao hiệu quả công tác điều phối, giám sát, cảnh báo, dự báo đối với hoạt động của cơ sở khám, chữa bệnh và cơ sở y tế khác; đồng thời đẩy mạnh cải cách hành chính của ngành y tế, triển khai hiệu quả dịch vụ công trực tuyến.
Trong định hướng xây dựng ngành y tế, Sở Y tế cũng xác định 4 nhóm hoạt động chính mà ngành y tế phải hướng đến để xây dựng y tế thông minh, đó là xây dựng cơ sở dữ liệu của ngành y tế; tăng thêm tiện ích cho người dân khi có nhu cầu chăm sóc sức khỏe. Sở cũng xác định đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong cải cách hành chính và quản lý ngành, cuối cùng là ứng dụng công nghệ thông tin góp phần nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh.
Theo UBND Thành phố Hồ Chí Minh, công nghệ thông tin đã mang lại hiệu quả cao trong công tác quản lý, điều hành, cũng như chăm sóc sức khỏe người dân. Tuy nhiên, hiện việc đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin vẫn còn “mạnh ai nấy làm”, thiếu sự đồng bộ giữa các đơn vị, các phần mềm chưa đáp ứng yêu cầu quản lý, trong khi đó hạ tầng, nhân lực công nghệ thông tin không phù hợp, tương xứng với quy mô hoạt động của từng cơ sở y tế.
Nhằm hỗ trợ các cơ sở y tế bắt nhịp với xu hướng y tế thông minh, UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã đề xuất Bộ Nội vụ, Bộ Y tế, Bộ Thông tin và Truyền thông xem xét chấp thuận cho Thành phố Hồ Chí Minh thành lập Trung tâm Công nghệ thông tin trực thuộc Sở Y tế.
Bác sĩ Tăng Chí Thượng cho rằng việc thành lập Trung tâm là mắt xích quan trọng để các cơ sở y tế triển khai ứng dụng công nghệ cao với mục tiêu lấy người bệnh làm trung tâm để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, hướng đến y tế thông minh và hội nhập quốc tế.
Nâng cao chất lượng “xuyên tuyến”
Với định hướng rõ ràng như vậy, chỉ trong khoảng 10 năm trở lại đây diện mạo của ngành y tế Thành phố Hồ Chí Minh đã có sự thay đổi rõ rệt. Xuất phát từ Bệnh viện Thủ Đức, hiện nay bệnh án điện tử được triển khai tại một số bệnh viện trên địa bàn. Không còn các thủ tục hành chính rườm rà, người dân tới khám chữa bệnh không phải “tay xách nách mang” đủ loại giấy tờ như trước kia mà đều được mã hóa thông tin trên hệ thống lưu trữ của từng bệnh viện.
 |
| Nhân viên Bệnh viện Quận Thủ Đức hướng dẫn người dân đăng ký khám bệnh trực tuyến. Ảnh: Đinh Hằng |
Trong khi đó, nhân viên y tế, bác sĩ cũng không còn phải ghi chép thủ công như trước. Hoạt động khám chữa bệnh vì thế được chú trọng, dành nhiều thời gian hơn cho khám bệnh, phục vụ người bệnh. Công tác quản lý, điều hành của lãnh đạo bệnh viện được vận hành trơn tru, bao quát và hiệu quả hơn.
Nhận xét về hiệu quả sau hơn 2 năm triển khai bệnh án điện tử, bác sĩ Nguyễn Minh Quân, Giám đốc Bệnh viện quận Thủ Đức cho biết, đa số bệnh nhân hài lòng với quy trình khép kín, nhanh gọn, còn bác sĩ đỡ vất vả hơn trong việc ghi chép, lục tìm hồ sơ, giấy tờ. Chỉ cần một cú chạm màn hình trên máy tính bảng, toàn bộ lịch sử khám chữa bệnh, kết quả xét nghiệm, đơn thuốc... của bệnh nhân đều hiện ra rõ ràng, chính xác đến từng chi tiết. Nhờ đó, bác sĩ có cái nhìn tổng quan hơn về tình trạng của bệnh nhân, đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, giảm thiểu đáng kể sai sót trong chẩn đoán, chỉ định điều trị, kê đơn thuốc...
Phó Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh Tăng Chí Thượng nhìn nhận: “Việc ứng dụng công nghệ giúp bệnh viện cải tiến chất lượng phục vụ người bệnh, rút ngắn thời gian chờ đợi; đồng thời tạo môi trường làm việc thuận lợi, giảm bớt áp lực thủ tục hành chính cho nhân viên y tế để họ có thêm điều kiện chăm sóc, theo dõi người bệnh tốt hơn. Đây cũng là công cụ giúp lãnh đạo các bệnh viện nâng cao chất lượng quản lý”.
Ở khối bệnh viện tuyến trên, sự xuất hiện liên tiếp các robot phẫu thuật hay đưa kỹ thuật cao, công nghệ chẩn đoán, điều trị tiên tiến của thế giới về Việt Nam đã giúp bác sĩ điều trị thành công những ca bệnh hiểm nghèo, thực hiện nhiều kỹ thuật khó.
Ấn tượng hơn là các phần mềm trí tuệ nhân tạo được ứng dụng trong chẩn đoán, hỗ trợ điều trị bệnh nguy hiểm như đột quỵ, ung thư tại Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Ung bướu, bước đầu tạo ra hiệu quả nhất định.
Điều này góp phần kéo giảm số người Việt Nam ra nước ngoài chữa bệnh. Thay vì bỏ số tiền lớn sang các nước tiên tiến, nhiều người đã bằng lòng ở lại trong nước điều trị bệnh, tin tưởng vào khả năng điều trị của các cơ sở y tế Việt Nam.
Không chỉ vậy, những năm gần đây, ngành y tế thành phố đã chứng kiến sự “vươn mình” của các bệnh viện tuyến quận, huyện như Bệnh viện quận Thủ Đức, Bệnh viện Quận 2, Bệnh viện quận Bình Thạnh, Bệnh viện Quận 11… khi thu hút được lượng bệnh nhân đến khám chữa bệnh mỗi ngày.
Nếu những năm trước, các bệnh viện tuyến dưới lâm vào cảnh “đìu hiu” thì nay đã lên đến 4.000, thậm chí là gần 6.000 lượt bệnh mỗi ngày, cao hơn nhiều lần so với bệnh viện tuyến tỉnh. Một số bệnh viện tuyến quận, huyện của thành phố bắt đầu có dấu hiệu quá tải, buộc phải xây dựng hệ thống khám bệnh vệ tinh, ứng dụng công nghệ thông minh nhằm vừa giảm tải, vừa không ngừng nâng cao chất lượng khám chữa bệnh.
Đặc biệt, có thể kể đến sự “lột xác” của các trạm y tế xã, phường. Nếu trước đây các trạm y tế chỉ phục vụ chương trình mục tiêu quốc gia, phòng chống dịch, tiêm chủng thì nay cùng với sự đầu tư về nhân lực, trang thiết bị máy móc, cơ sở vật chất… khiến trạm y tế bắt đầu được người dân tìm đến.
Bác sĩ Tăng Chí Thượng cho biết, mới đây, Sở Y tế đã triển khai phần mềm hội chẩn trực tuyến giữa bác sĩ trạm y tế với bác sĩ tuyến trong quá trình khám chữa bệnh, càng giúp người dân vững tin hơn vào trạm y tế. Trong tương lai, khi hồ sơ sức khỏe điện tử được triển khai, trạm y tế sẽ trở thành nơi quản lý, khám bệnh ban đầu của người dân mắc các bệnh lý không lây nhiễm như đái tháo đường, tăng huyết áp, tim mạch…
Chỉ trong hơn một thập kỷ, từ việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý bệnh viện ban đầu, nhiều cơ sở y tế đã mạnh dạn ứng dụng các công nghệ, kỹ thuật mới, giúp ngành y tế Thành phố Hồ Chí Minh từng bước bắt nhịp với xu thế y tế thông minh, qua đó góp phần làm thay đổi diện mạo của ngành y tế, đồng thời tạo dựng niềm tin của người dân vào hệ thống khám chữa bệnh của thành phố./.
Đinh Hằng-Tiến Lực
Bài 2: Ứng dụng công nghệ cao, tăng sự hài lòng của người bệnh
Báo ảnh Dân tộc và Miền núi/TTXVN
