81% dân số nông thôn ở Sơn la có nước sinh hoạt, nhưng mới chỉ có 25% trong số đó được sử dụng nước hợp vệ sinh. Ông Trần Văn Hải, Phó Giám đốc Trung tâm nước sạch và Vệ sinh môi trường tỉnh Sơn La, lí giải: “Trong những năm qua, nguồn kinh phí rất hạn chế, việc đầu tư chủ yếu là cải thiện điều kiện lấy nước, tức là đầu tư cấp dẫn nước về cho người dân sử dụng. Công nghệ hiện đại chưa đi sâu được vào vùng sâu vùng xa, chính vì vậy dẫn đến tỷ lệ có nước sinh hoạt đạt 81%, nhưng tỷ lệ được sử dụng nước sạch mới chỉ đạt được 25%”.
Cũng theo ông Hải, chương trình nước sạch cho vùng nông thôn Sơn La hiện mới chỉ đáp ứng được việc đầu tư thiết bị dẫn nước về tới các hộ dân, chứ chưa tính đến việc xử lý nguồn nước. Nguyên nhân chính vẫn là do thiếu kinh phí. Năm nay, tại Sơn La, Chương trình mục tiêu quốc gia đầu tư cho nước sạch được 17 tỉ, đối với địa bàn có đến 89 xã, gần 1 triệu dân, với mật độ dân số rất thưa thì nguồn tiền này như muối bỏ bể.
Tiết kiệm nước. Ảnh: baosonla.org.vn
Hiện tỉnh Sơn la đang kêu gọi các nhà khoa học quan tâm giúp đỡ, tìm kiếm nguồn nước ngầm tầng nông tại các vùng ẩm ướt. Trung tâm Nước sạch và vệ sinh môi trường tỉnh cũng đã đề nghị Bộ Tài nguyên - Môi trường, Sở Khoa học công nghệ tỉnh và một số tổ chức khác tham gia tìm kiếm các nguồn nước ngầm bằng các giải pháp như: khoan, khai thác nước ngầm cattor.
Một trong những giải pháp đang được tỉnh Sơn La lựa chọn là ưu tiên xã hội hóa, kêu gọi các doanh nghiệp, tư nhân cùng bỏ vốn để đầu tư xây dựng các công trình nước sạch. Tỉnh cũng đang chờ nguồn của Ngân hàng Thế giới sẽ hỗ trợ cho Việt Nam, dành cho Sơn La khoảng 180 tỷ đồng thực hiện chương trình nước sạch nông thôn giai đoạn 2016- 2020. Khi có nguồn vốn này, tỉnh sẽ hạn chế đầu tư xây dựng mới mà tập trung vào nâng cấp các công trình đã xây dựng, đầu tư vào việc xử lý nguồn nước để nâng cao số dân được sử dụng nước sạch; đồng thời, tích cực đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân trong việc sử dụng và quản lý các công trình nước sinh hoạt vùng nông thôn.
Để nâng cao tỷ lệ người dân nông thôn được sử dụng nước sạch, ngoài việc tiếp tục huy động các nguồn vốn, Trung tâm Nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn Sơn La đang tích cực chỉ đạo, đôn đốc các đơn vị đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình nước sinh hoạt liên bản tại xã Vân Hồ (Vân Hồ), Chiềng Mung (Mai Sơn), Mường Bú (Mường La); nghiệm thu, thanh toán khối lượng hoàn thành đối với các công trình nước sinh hoạt đã được sửa chữa, nâng cấp ở xã Huy Bắc và Trường Phổ thông dân tộc nội trú huyện Phù Yên, công trình nước sinh hoạt bản Mạt, xã Chiềng Mung (Mai Sơn).
